YÖK, araştırma ve aday üniversitelerin performans değerlendirmesini açıkladı. Yapılan sıralamaya nazaran en başarılı araştırma üniversitesi ODTÜ oldu. ODTÜ’yü, İTÜ ve Boğaziçi izledi.
Yükseköğretim sistemine kazandırılan “İhtisaslaşma ve Misyon Farklılaşması Projesi” kapsamında belirlenen “Araştırma ve Aday Araştırma Üniversiteleri” 26 Eylül 2017 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen 2017-2018 Akademik Yılı Açılış Töreni’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilan edilmişti.
Proje kapsamında çalışmalara başlayan üniversitelerin performansları Yükseköğretim Heyeti bünyesinde oluşturulan “İzleme ve Kıymetlendirme Komisyonu” tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde yıllık olarak takip edilmektedir. Bu kapsamda, projede yer alan 11 Araştırma ve 5 Aday Araştırma Üniversitesinin 2017 ve 2018 yılı bilgilerine ait komite tarafından yapılan kıymetlendirme sonuçları geçtiğimiz yıl kamuoyu ile paylaşılmıştı.
– 2019 yılı performansları 3 başlık altındaki 32 gösterge kapsamında değerlendirildi
2019 yılına ilişkinAraştırma Üniversiteleri Performans İzleme Endeksi çalışmaları TÜBİTAK işbirliği ile tamamlanmış olup, Araştırma ve Aday Araştırma Üniversiteleri “Araştırma Kapasitesi”, “Araştırma Kalitesi” ve “Etkileşim ve İşbirliği” başlıkları altında 32 gösterge kapsamında değerlendirilmiş ve buna nazaran bir sıralama yapılmıştır.
Birinci boyutta, “Araştırma Kapasitesi” başlığı değerlendirilirken; “üniversitede bulunan bilimsel yayın sayısı, atıf sayısı, ulusal proje sayısı, ulusal projelerden elde edilen fon fiyatı, milletlerarası proje fon meblağı, ulusal ve milletlerarası patent müracaat sayısı, ulusal patent evrak sayısı, memleketler arası patent evrak sayısı, yararlı model/endüstriyel tasarım doküman sayısı, doktora mezun sayısı ve doktora öğrenci sayısına” bakılmıştır.
İkinci boyut olan “Araştırma Kalitesi” boyutunda; “Incites mecmua tesir pahasında %50’lik dilime giren bilimsel yayın oranı, Incites mecmua tesir pahasında %10’luk dilime giren bilimsel yayın oranı, ulusal bilim mükafatı sayısı, öğretim üyesi firma sayısı, öğrenci/mezun firma sayısı, YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı öğrenci sayısı, TÜBİTAK 2244 Sanayi Doktora Programı öğrenci sayısı, TÜBİTAK 1004 Teknoloji Platformu Projesi kapsamında alınan fon meblağı, bilimsel yayınların açık erişim yüzdesi, tezlerin açık erişim yüzdesi, dünya akademik genel muvaffakiyet sıralamalarında birinci 500’e girme sayısı ve akredite edilmiş program sayısı” göstergeleri dikkate alınmıştır.
“Etkileşim ve İşbirliği” olarak ele alınan üçüncü boyutta ise; “üniversite – üniversite işbirlikli yayın oranı, üniversite – sanayi işbirlikli yayın oranı, memleketler arası işbirlikli yayın oranı, üniversite – sanayi işbirlikli patent evrak sayısı, milletlerarası işbirlikli patent evrak sayısı, kamu fonları kapsamında üniversite-sanayi işbirlikli Ar-Ge ve yenilik projelerinden alınan fon meblağının ilgili proje sayısına oranı, kontratlı üniversite-sanayi işbirlikli Ar-Ge ve yenilik projelerinden alınan fon meblağının ilgili proje sayısına oranı, milletlerarası öğrenci oranı, memleketler arası öğretim üyesi oranı ve sirkülasyondaki öğretim üyesi/öğrenci sayısı göstergeleri” dikkate alınmıştır.
– Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerinin puan sıralaması yapıldı
Oluşturulan endeks kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda ortaya çıkan Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerimizin 2019 yılı toplam puanlarının ayrıntıları ve buna nazaran yapılan kendi içlerindeki sıralamaları aşağıdaki biçimdedir:
*Aday araştırma üniversitesi
– 3 yılın performans karşılaştırılması da yapıldı
Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerimizin yıllara nazaran performans karşılaştırması ise aşağıdaki biçimdedir:
*Aday araştırma üniversitesi
– Birinci beşte yer alan üniversitelere ek bütçe tahsisi
Yapılan kıymetlendirme sonucunda 2019 yılının performansı en yüksek birinci 5 üniversite sırasıyla Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Ankara Üniversitesi olarak belirlenmiştir.
2019 yılı performanslarına nazaran yapılan sıralamada birinci 5’te yer alan bu Araştırma Üniversitelerimiz için Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından ek bütçe tahsisi yapılmıştır.
– Beş üniversite sıralamada yükseliş kaydetti
2019 yılı performans kıymetlendirme sonuçlarına bakıldığında, program kapsamındaki üniversitelerden “İstanbul Teknik, Ankara, Ege, Bursa Uludağ ve Çukurova Üniversitelerinin” evvelki yıla nazaran sıralamada yükseldiği görülmüştür. Sıralamada yükseliş kaydeden bu beş üniversiteden üçünün (Ege, Bursa Uludağ ve Çukurova Üniversiteleri) Aday Araştırma üniversitesi olması dikkati çekmiştir. Bu gelişme, projenin gayeleri doğrultusunda muvaffakiyetle devam ettiğini göstermektedir.
– “Etiket değişikliği” 2021 yılında yapılacak
Proje kapsamında belirlenen 11 üniversite için “araştırma üniversitesi” unvanının ilanihaye taşınılacak bir etiket olmayacağı proje kamuoyuna tanıtılırken açıklanmıştır. Her yıl araştırma üniversitelerinin performanslarına dair raporlar kamuoyu ile paylaşılırken bu sonuçlara nazaran kimi üniversitelerin;
(a) Düşük performansları hasebiyle araştırma üniversitesi vasfını kaybedebileceği,
(b) Aday araştırma üniversitesi iken üstün performansları hasebiyle Araştırma Üniversiteliğine yükselebileceği bir süreç kurgulanmıştır.
Bu kurguda araştırma üniversitesi ve aday araştırma üniversitesi sayısında rastgele bir artış yapılmayacak, bulunduğu konumu koruyan, kaybeden ve kaybedilen durumlara yükselen yeni üniversiteler olacaktır.
Bu kapsamda Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerimizin performansları dikkate alınarak yapılacak “etiket değişikliği” 2020 performans değerlendirmesinin de tamamlanmasından sonra 2021 yılında gerçekleştirilecektir. Yapılacak değerlendirmeler sonucunda Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerimiz ortasında karşılıklı geçiş durumları kelam konusu olabilecektir.
– Yükseköğretimde kalite için “şeffaf, hesap verebilir ve rekabetçi süreçler”
“Yeni YÖK olarak, yükseköğretimde kalitenin şeffaf, hesap verebilir ve rekabetçi süreçlerde gelişeceğini düşünüyoruz. Her yıl açıkladığımız “Vakıf Yükseköğretim Kurumları Raporu, Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Genel Raporu” üzere “Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerinin Yıllık Performans Raporunu” da kamuoyu ile paylaşmamızdaki gayemiz yükseköğretim sistemimizin gelişimine dair bilgilere ulaşılmasını sağlamaktır.
Türk yükseköğretim sistemine “Yeni YÖK” tarafından kazandırılan çeşitlilik maksadının maksadına ulaşmasında en büyük rol İhtisaslaşma ve Misyon Farklılaşması Projesine düşmektedir. Bu projenin muvaffakiyete ulaşmasında en büyük etken ise “şeffaflık” olarak belirlenmiştir. Bütün dataların analitik bir biçimde kamuoyu ile paylaşılması üniversiteleri akademik çıktılara dayalı rekabet ortamında birbirleriyle yarışları sonucunu doğurmaktadır.
“Yeni YÖK” olarak yükseköğretimin memleketimizin kalkınmasına ve bilime katkısı için “şeffaflık” ve “rekabet”in çok kıymetli olduğuna inanıyoruz. Yükseköğretim Heyeti olarak performansı yükselen bütün üniversitelerimizi kutluyor, muvaffakiyetlerinin artarak devam etmesini diliyoruz…
Memurlar
