Yargıtay, hizmet bölümünde çalışan milyonlarca işçiyi yakından ilgilendiren emsal nitelikte bir karara imza attı. Haklı fesih durumlarında emekçinin savunmasının alınmasına gerek olmadığına dikkat çeken Yüksek Mahkeme verdiği kararla; ‘Doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmadığı’ gerekçesiyle müşteriyle samimi olan emekçinin tazminatsız biçimde işten çıkarılmasının önünü açtı.
Bir otelde çalışan resepsiyon vazifelisi, otele giriş yapan yabancı asıllı bir bayan müşteriyi karşılayıp odasına çıkardı. Sonraki gün de müşteriyi taksiye kadar yolcu eden resepsiyon vazifelisi, bir mühlet sonra hayatının şokunu yaşadı. Tam 7 yıldır çalıştığı otelden, ‘müşteriyle samimi olmak’ savıyla işten çıkartılan resepsiyona rastgele bir tazminat da ödenmedi. İş Mahkemesi’nin yolunu tutan mağdur resepsiyon vazifelisi, sigorta primlerinin gerçek fiyat üzerinden yatırılmadığını, SGK Müfettişleri tarafından işyerinde inceleme yapıldığını öne sürdü. Kendisi dahil 11 emekçinin patrona dilekçe vererek sigorta primlerinin gerçek fiyat üzerinden yatırılmasını talep ettiklerini, bunun üzerine davalı patron tarafından davacının işi bırakması için baskı uygulanmaya başlandığını lisana getirdi. Yabancı bir müşteriye odasını gösterdiğini, daha sonra resepsiyona indiğini, ardından müşterinin aşağı inmesi üzerine davacının müşterinin odasını denetim ettiğini, davalı patronun de bunu mazeret ederek iş akdini sona erdirdiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai fiyatı, ulusal bayram ve genel tatil fiyatın, hafta tatili fiyatı, yıllık müsaade fiyatı alacağını talep etti. Davalı patron ise davanın haksız ve makus niyetli olduğunu, davacının mesai saatleri içerisinde müşteri ile işyeri dahilinde özel ve yakın bağlantıya girdiğini, işyerindeki kamera kayıtlarından davacının bu müşteri ile yakın ve samimi imajlar sergilediğinin tespit edildiğini kaydetti. Davacının misyon yerini terk ettiğini, daha sonra müşteri ile birlikte davalı işyerindeki odaya gittiğini ve orada 20 dakikalık bir vakit geçirdiğini, iş akdinin de davalı patron tarafından bu nedenlerle haklı olarak feshedildiğini, davacının taleplerinin vakit aşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istedi.
Tarafları dinleyen mahkeme; toplanan ispatlar ve eksper raporuna dayanarak davanın kısmen kabulüne hükmetti. Kararı davalı otel işletmecisi temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi. Daire kararında; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci unsurunun (II) numaralı bendinde, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin sıralandığına dikkat çekildi. Haklı fesih halinde savunma alınmasının yasal mecburilik olmadığı hatırlatıldı. Kararda şu sözlere yer verildi:
“Somut uyuşmazlıkta, davalı patron tarafından evraka sunulan ve otel güvenlik kamera kayıtlarını içeren CD’nin eksper tarafından çözümlenmiş ve davacının mesaisinin olduğu gündeki imgelerde; otele gece 02.10’da giriş yapan bayan müşteri ile davacının ilgilendiğinin ve lobide yakınlaştıkları görülmüştür. Bayan müşteri ile birlikte otel odasına girdiklerinin ve 22 dakika odada kaldıklarının, davacının bayan müşteriyi samimi bir biçimde taksiye bindirdiğinin, sonrasında otele dönerek tekrar birebir odaya girdiğinin tespit edildiği anlaşılmıştır. Mahkemece; ‘Dosya içerisinde bulunan davalı işyerindeki kamera kayıtlarına ait CD üzerinde yapılan eksper incelemesinde de davacının mesai saatleri içerisinde bayan müşteri ile samimi manzaraları olduğu anlaşılsa da; davalı patron tarafından davacının bu davranışına ait savunmasının alınmasına yönelik rastgele bir süreç yapılmamıştır. Yerleşik Yargıtay İçtihatları’na nazaran, çalışanın savunması alınmadan iş akdinin feshedilmesinin salt bu nedenle geçersiz olduğu, personelin fesih sebebi sayılan hareketi ile ilgili savunmasının alınmadan bilinmeyen vadeli iş mukavelesinin feshedilemeyeceği’ münasebeti ile kıdem ve ihbar tazminatı talebinin kabulüne karar verilmiştir. Açıklandığı formda personelin doğruluk ve bağlılığa terslik oluşturan itimat sarsıcı davranışları patrona haklı fesih imkanı tanımaktadır. Mahkemece davacının doğruluk ve bağlılığa karşıt davranışı tespit edilmiş olup, bu durumda personelin savunmasının alınmaması feshi haklı olmaktan çıkarmaz. Bu nedenle; mahkemece davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeyle kabulüne karar verilmesi yerinde olmayıp bozmayı gerektirmiştir. Mahkeme kararının oy birliği ile karar verilmiştir.”
Memurlar
