– Türkiye’de ve dünyada yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla uğraş eden sıhhat çalışanları, daha fazla vakit geçirdikleri ağır bakım servislerinde salgına karşı gayret konusunda uzmanlaştı.
Kovid-19 hastalığının bilhassa akciğerlerde oluşturduğu tahribatla ölümlere sebep olması, ağır bakım servislerinin kıymetinin daha da iyi anlaşılmasını sağladı.
Daha evvel ağır bakım servislerinde travma, sepsis, trafik kazası, zehirlenme, boğulma olayları ve büyük ameliyatlara bağlı gelişen sıhhat problemleri yaşayan hastaları tedavi eden ağır bakım çalışanları, Kovid-19 salgını sürecinde ise çok fazla bilinmeyeni olan bir virüsle savaşmaya başladı.
Mart ayından itibaren tüm mesailerini ağır bakım servislerinde geçiren sıhhat çalışanları, 2 kat kollayıcı elbise, eldiven, maske ve gözlükle misyon yapmaya çalışıyor.
Şimdi ilaç ve aşı bulunamaması, bireyden şahsa farklı belirti ve hasarlar göstermesi nedeniyle tabipler, Kovid-19’a karşı farklı tedavi usulleri geliştiriyor.
– “Pandeminin ne olduğunu yaşayarak öğrendik”
Meslek hayatının 40 yılını hastanelerin ağır bakımında geçiren uzman hekim Nagihan Altıncı Karahan da Kovid-19’un mesleklerinde yarattığı değişime dikkat çekiyor.
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Kovid-19 Ağır Bakım Servisi Sorumlu Doktoru olarak vazife yapan Karahan, mart ayından bu yana mesaisinin büyük kısmını Kovid-19’a karşı hayat çabası veren hastaların yanında geçiriyor.
Meslek hayatı boyunca bu kadar dinamik ve uzun süren bir devir yaşamadığını anlatan Karahan, salgının başladığı birinci aylarda İtalyan ve Çinli tabiplerin önerdiği tedavi usullerinin olumlu sonuç vermediğini gördüklerine dikkat çekti.
“Pandeminin ne olduğunu yaşayarak öğrendik. Biz bunu bir seferberlik kabul ettik.” diyen Karahan, Kovid-19’un hiçbir hastalıkla karşılaştırılamayacağını söyledi.
Ağır bakıma gelen her hastada farklı bir tecrübe kazandıklarını aktaran Karahan, şöyle devam etti:
“Kovid-19 şahsa mahsus bir hastalık. Uygulanan tedavi her hastada tıpkı cevabı vermiyor. En kıymetli özelliği de süratli yayılması. Bizim bir hastamız vardı. Acil servise geldi, 150 metre ilerideki ağır bakıma aldığımızda bir anda şuuru gitti. Tedaviler uyguladık lakin onu kurtaramadık.
Daha evvel ağır bakımda bakteri kökenli enfeksiyonlarla uğraşıyorduk. Elimizde bunlara karşı antibiyotikler vardı. Lakin Kovid-19’u tedavi eden bir silahımız yok. Hastaları ağır bakım servisine alınca tecrübelerimiz ve hastalığın organlarda yaptığı hasara yönelik tedavi yürütüyoruz. Bizi sevindiren tek şey ülkemizde Kovid-19’a bağlı mevt oranlarının dünyaya nazaran az olması.”
– Takım çalışmasının ehemmiyeti
Karahan, ağır bakım servisine her girdiğinde kendini meskenine gelmiş üzere hissettiğini, mesai arkadaşlarına bu hastalığın tedavisinin bulunacağını söyleyerek moral verdiğini söz etti.
Kovid-19 ile birlikte tıp biliminde birçok şeyin değişmeye başladığının altını çizen Karahan, “Bu hastalığın ortaya çıkmasıyla birlikte mesela çok farklı branşların birlikte çalışma muhtaçlığı olduğu ortaya çıktı. Takım çalışmasının tıp biliminde ne kadar değerli olduğunu herkes fark etti. Kovid-19’un yanı sıra akciğer başta olmak üzere başka organlarda oluşan hasarları da ağır bakım servisinde tedavi ediyoruz. Bu hastalığın tedavisi bulunsa bile bence sıhhat çalışanları uzunca bir mühlet insanların bedenlerinde oluşan hasarları tedavi etmekle ilgilenecek.” tabirlerini kullandı.
– Bulaşma gerilimiyle de çaba ediyorlar
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Anesteziyoloji ve Ağır Bakım Kliniğinde vazifeli 33 yıllık doktor Prof. Dr. Mehmet Uyar da ağır bakıma artık başka bir bilim kısmı olarak bakıldığına dikkati çekti.
Bu hastalığın ağır bakım deneyimlerini değerli ölçüde değiştirdiğine işaret eden Uyar, “Bu süreç, bilhassa sıhhat çalışanlarının hijyen kurallarına eskiye nazaran daha çok dikkat etmesi gerektiğini öğretti. Salgından evvel ağır bakımlarda vazifeli sıhhat çalışanlarına hastalık bulaşma riski düşüktü.” dedi.
Artık “hastane” denince akla birinci gelen sorulardan birinin ağır bakım kapasitesi olduğunu tabir eden Uyar, bu virüsün, enfeksiyon hastalıklarının ileride çok büyük problemlere neden olacağını da gösterdiğine değindi.
Daha evvel ağır bakımlara gelen hastaların uygulanan tedaviye nasıl reaksiyon vereceğinin öngörülebildiğini aktaran Prof. Dr. Uyar, “Şimdi değişken tablolarla karşı karşıyayız. Kimi hastalarımız süratle kötüleşiyor. Bu durum bizi şaşırtıyor. En büyük beklentimiz aşı ya da ilacın bulunması.” değerlendirmesinde bulundu.
Memurlar