Hükümet Konağı müştemilatındaki çay ocağını işleten şahsa, yükümlülükleri mekanına getirmemesi ve vadesinde ödemelerini yapmaması nedeniyle akdin tek taraflı feshedildiği ve davalıya kiralananı tahliye etmesi için bildirim yapıldığı belirtilmiştir.
Mahkemece, aldırılan bilirkişi raporlarına da itibar edilerek rapor doğrultusunda 23.367,00 TL asıl alacak ve 5.006,00 TL işlemiş nema olmak üzere davanın kabulüne karar evrilmiş; karar, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Yargıtay Başkanlığı, bu kararı aşağıdaki münasebetleri ile bozmuştur:
Kira akdinin sona erme sebepleri ve akdin feshinin biçim ve koşulları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) 327 vd. hususlarında düzenlenmiştir.
Fakat, akdin feshi için bu hususlarda yan alan koşulların bulunması tek başına yetmez. Başkaca bu bahiste tahliye talebinin ilama bağlanmış olması gerekir.
Somut hadisede, yönetim tarafından mukavelenin tek taraflı olarak feshine karar verilmiş ise de bu kararın her hangi bir ilama bağlanmadığı anlaşılmaktadır.
T.C. YARGITAY ÜÇÜNCÜ HUKUK DAİRESİ
Esas
: 2017/9523
Karar
: 2019/5970
Tarih
: 01.07.2019
ÖZET
Davacı yönetim tarafından kira kontratında öngörülen yükümlülükleri noktasına getirmemesi ve vadesinde ödemelerini yapmaması nedeniyle ahdin tek taraflı feshedildiği ve davalıya kiralananı tahliye etmesi için bildirim yapıldığı belirtilmiştir. Kira akdinin sona erme sebepleri ve akdin feshinin biçim ve koşulları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) 327 vd. unsurlarında düzenlenmiştir.
Akdin feshi için bu unsurlarda konum alan koşulların bulunması tek başına yetmez. Ayrıyeten bu mevzuda tahliye talebinin ilama bağlanmış olması gerekir.
Somut hadisede, yönetim tarafından ahdin tek taraflı olarak feshine karar verilmiş ise de bu kararın her hangi bir ilama bağlanmadığı anlaşılmaktadır.
Duruşma kararı ile tahliye ilamı alınmadığı sürece akdin kontratta belirlenen tarihten evvel sona erdiğinden laf edilemez ve binaenaleyh feshe dayalı olarak davalıdan cezai koşul istenemez.
Mahkemece cari yıl kira bedeli meblağında tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi gerçek olmadığı üzere, temyiz dilekçesinde davalı tarafça bildirilen ve karar tarihinden sonra yapıldığı anlaşılan ödemelerin de bu belge alacağına ait olup olmadığı kıymetlendirilerek sonucuna nazaran karar verilmesi gerekir.
DURUŞMASI: SULH HUKUK DURUŞMASI
Taraflar arasında görülen alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen kararın, vadesi içinde davalı tarafça temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, evrak içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
YARGITAY KARARI
Davacı, dava dilekçesinde özetle, …Hükümet Konağı müştemilatındaki çay ocağının, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g hususu uyarınca pazarlık tarzı ile 25/12/2009 tarihinden itibaren üç yıllığına davalıya kiraya verildiğini, davalının ihtar içerikli metinlerine karşın mukaveleden kaynaklanan yükümlülüklerini konumuna getirmemesi sebebiyle ahdin tek taraflı olarak feshedildiğini, 16/07/2012 tarihli ve 4911 sayılı yazı ile feshin bildirildiğini, kira ahdinin 11. Maddesinde” kiracının taahüdünü akit ve şartname kararlarına iyi olarak mahalline getirmemesi halinde mukavele feshedilir ve cari yıl kira bedeli tazminat olarak öğrenim edilir” kararının mahal aldığını, davalının son sefer yazı ile uzlaşmaya davet edildiğini, ama sonuç alınmadığını belirterek ahitte öngörülen cezai tazminat, kira bedelleri, elektrik, su, ısınma bedellerinin gecikme artırımları ile birlikte öğrenimine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, yasal mühleti içinde davaya devam etmemiş ve ön inceleme duruşmasına katılmamıştır.
Mahkemece, aldırılan bilirkişi raporlarına da itibar edilerek rapor doğrultusunda 23.367,00 TL asıl alacak ve 5.006,00 TL işlemiş nema olmak üzere davanın kabulüne karar evrilmiş; karar, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Evraktaki metinlere, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, mahsusen delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine nazaran, davalının aşağıdaki bentler dışında kalan sair temyiz itirazları alanında değildir.
Taraflar arasında 25.12.2009 başlangıç tarihli, üç yıl periyodik ve yıllık 5.100,00 TL bedelli kira kontratı imzalandığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira mukavelesinin 11. unsurunda kiracının fesih talebinde bulunması, kira devri sona ermeden faaliyetini durdurması, kiralananı emeli dışında kullanması, taahhüdünü ahit ve şartname kararlarına münâsib olarak konumuna getirmemesi yahut işletme ruhsatının her ne sebeple olursa olsun iptal edilmesi hallerinde kira mukavelesinin, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanun’unun 62 nci unsuruna nazaran tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilerek, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve cari yıl kira bedelinin tazminat olarak öğrenim edileceği düzenlenmiştir. Davacı yönetim tarafından kira mukavelesinde öngörülen yükümlülükleri tarafına getirmemesi ve vadesinde ödemelerini yapmaması nedeniyle nedeniyle ahdin tek taraflı feshedildiği ve davalıya kiralananı tahliye etmesi için bildirim yapıldığı belirtilmiştir. Kira akdinin sona erme sebepleri ve akdin feshinin biçim ve koşulları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) 327 vd. unsurlarında düzenlenmiştir. Akdin feshi için bu hususlarda taraf alan koşulların bulunması tek başına yetmez. Ayrıyeten bu bahiste tahliye talebinin ilama bağlanmış olması gerekir. Somut hadisede, yönetim tarafından mukavelenin tek taraflı olarak feshine karar verilmiş ise de bu kararın her hangi bir ilama bağlanmadığı anlaşılmaktadır. Duruşma kararı ile tahliye ilamı alınmadığı sürece akdin mukavelede belirlenen tarihten evvel sona erdiğinden laf edilemez ve binaenaleyh feshe dayalı olarak davalıdan cezai koşul istenemez. Yapılan açıklamalar ışığında mahkemece cari yıl kira bedeli fiyatında tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi sahih olmadığı üzere, temyiz dilekçesinde davalı tarafça bildirilen ve karar tarihinden sonra yapıldığı anlaşılan ödemelerin de bu evrak alacağına ait olup olmadığı kıymetlendirilerek sonucuna nazaran karar verilmesi gerekirken yazılı formda karar kurulması hakikat görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda bir numara bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı formda karar tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle noktasında olduğundan kabulü ile açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına HUMK.nun 428. unsuru yeterince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nun muvakkat unsur 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi mucibince kararın bildirisinden itibaren 15 günlük vade içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.07.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Memurlar