Türkiye doğalgaz arama çalışmalarını birinci keşfiyle taçlandırırken bu faaliyetlerin bâtın kahramanları da gün yüzüne çıkıyor. Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bu yılın şubat ayında gerçekleştirilen Petrol Sanayisinde Ulusal Teknolojiler Toplantısı’nda birinci defa gündeme gelen denizaltı robotu Kaşif’e ait bir küme gazeteciye değerlendirmelerde bulundu. Dönmez, “Tedarikçilerimiz ‘Biz bunu yaparız’ dediler. İş birliği imkanlarımızı ele aldık ve süratli bir çalışma içerisine girdik. Kesimde ROV olarak bilinen uzaktan kumandalı ileri teknoloji denizaltı sistemi Kaşif’i böylelikle ulusal petrol ve doğalgaz bölümüne kazandırdık” dedi.
DERİNLİKLERDEKİ GÖZ
Derin deniz sondajlarının yüksek teknoloji isteyen operasyonlar olduğunu anlatan Dönmez, “Kaşif yüzlerce metre derinlikte bir dalgıcın işini yapacak. Gemide bulunan komuta konsolu yoluyla bilgileri, gerekli olan elektrik ve görüntü bilgilerini ana kumandaya aktarıyor. Kaşif, denizdeki kablonun tansiyonunu ayarlayıp fazla salınmasını engelliyor. Bu sayede su altı akıntılarından aracın ve kabloların asgarî etkilenmesini sağlıyoruz” diye konuştu.
KENDİ SINIFININ EN GÜÇLÜ SİSTEMİ
Kaşif’te güçlü itiş gücüne sahip yedi elektrik tahrikli motor bulunduğunu anlatan Dönmez, şöyle devam etti: “Bunun yanı sıra çeşitli teknik kollar ve el aletlerinde kullanılmak üzere geliştirilen hidrolik güç ünitesi mevcut. Bu özellikleriyle Kaşif, dünya üzerinde kendi sınıfındaki en güçlü hibrit ROV sistemine sahip.
3 bin metre derinliğe kadar olan tüm derin deniz sondaj faaliyetlerini yürütebilecek formda geliştirildi. Kaşif, yüzde 53 yerlilik oranıyla geliştirildi. İlerleyen periyotta yapılacak üretimlerde ise yerlilik oranını yüzde 70’in üzerine taşımayı hedefliyoruz. Kaşif önümüzdeki periyotta operasyonel maliyetleri daha da azaltacak.”
Kritik misyonları icra ediyorlar
Uzaktan kumandalı su altı araçları 1990’lı yılların sonrasında, derin sulardaki petrol ve gaz kaynaklarına erişimi kolaylaştırdı. Dalgıçların inançlı bir halde erişemediği alanlara bu araçlar süratle ve inançlı biçimde erişmeye başladı. Araçlar üzerlerinde bulunan kameralar yoluyla farklı açılardan manzara transferi yapabiliyor. ROV’lar sondaj operasyonlarında kuyu başlarındaki contaların değişimi, fonksiyonlarının denetimi, kuyu başının temizlenmesi, su altında inceleme yapmak üzere çalışmalar yapabiliyor. Gaz ve petrol kaynaklarına erişildikten sonra ise, üretime geçilme basamağındaki tüm su altı inşaat faaliyetleri, takviye gemileri üzerine konumlandırılan iş sınıfı ROV sistemleri tarafından yürütülüyor.
Fazlı Şahan
Memurlar
