Yeni Şafak Gazetesi muharriri Ahmet Meşhur’un bugünkü köşe yazısı;
En düşük emekli aylığı çalışan sigortalıların statüsüne nazaran değişiklik gösterir mi?
Toplumsal güvenlik mevzuatında yer alan alt hudut aylığı çalışanların statüsüne nazaran değişiklik göstermektedir. Yani 5510 sayılı Kanun’a tabi olanlarla 5434 sayılı Kanun’a tabi olanlar açısından farklılık göstermektedir. Bu durumu aşağıda izah etmeye çalışacağız.
5510 sayılı Kanun’un Ek 19’uncu unsurunda; “Bu kanun yahut bu kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun kararlarına nazaran malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar ve aylıklar ile birlikte her ay prestijiyle yapılan ödemeler toplamı evrak bazında, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanun’un 1’inci hususu uyarınca yapılacak ek ödeme dahil 1.500 Türk Lirası’ndan az olamaz” kararına yer verilerek emekli aylığının alt hududunu 1.500 TL olarak belirlemiştir.
Halbuki alt hudut aylık meblağı 5510 sayılı Kanun’un 55’inci hususunda nazaran; 5510 sayılı Kanun’a nazaran sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına temel meblağ, çalışma sürelerindeki her yıl için 82’nci unsura nazaran tespit edilen prime temel günlük kar alt sonları dikkate alınarak, talep yahut vefat yılına ilişkin Ocak ayı itibariyle 29’uncu hususun ikinci fıkrasına nazaran belirlenen ortalama aylık yararın % 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi yahut çocuğu varsa % 40’ından az olamayacağı karar altına alınmıştır.
Lakin, bu hususa nazaran belirlenecek alt hudut aylık meblağı 1.500 TL’nin altında kalabileceği için ek 19’uncu unsurdaki düzenleme yapılmıştır. Yani ek 19’uncu unsur emniyet supabı görmektedir.
Başka yandan, 5434 sayılı Kanun’a tabi olanların alt hudut aylığı daha farklı olarak belirlenmiştir. 5434 sayılı Kanun ek unsur 19 kararı bulunur. Bu karara nazaran; Toplumsal Güvenlik Kurumu’nca bağlanacak emekli, ismi malullük ve görev malullüğü aylıklarının alt sonu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 43’üncü unsurunda bulunan gösterge tablosunun 14. derecesinin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığı fiyatı olmaktadır.
Münasebetiyle 5434 sayılı Kanun’a tabi olan emeklilerin alt hudut aylıkları Temmuz ayından itibaren emeklinin kendisine yahut hak sahibinin 3 kişi olması halinde ödenecek olan en az aylık fiyatı 2.815 TL’dir.
İstifa ederek ayrılırsam emekli ikramiyemi almamda sorun olur mu?
1990 Aralık’tan itibaren 15 yıl elektrik öğretmenliği yaptım, 15 sene de yöneticilik. 2006/2015 ortası Sakarya Büyükşehir Belediyesi’nde ve SASKİ’de daire başkanlığı yaptım. 2015/2018 ortası İskenderun Teknik Üniversitesi’nde Genel Sekreterlik yaptım. Tekrar Sakarya Büyükşehir’e daire lideri olarak döndüm. Özel üniversiteden teklif aldım. 15 ay kaldı emekliliğime. İstifa etmem mi uygun olur, emeklilik dilekçesi verip ayrılarak özel üniversiteye geçiş mi yapayım? Ayrıyeten 15 ay sonra Emekli Sandığı’ndan emekli olup ikramiye almamda sorun olur mu?
Mülga 2829 sayılı Kanun’un ‘Aylığı Bağlayacak Kurum’ başlıklı 8’inci hususunda; “Birleştirilmiş hizmet mühletleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet müddeti içinde fiili hizmet müddeti fazla olan kurumca, hizmet müddetlerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet müddetlerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına nazaran aylık bağlanır ve ödenir..” kararına yer verilmiştir.
Memurluk hizmetlerine emekli ikramiyesi ödenmesi koşulları 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 89’uncu unsurunda karara bağlanmıştır. Bu kararda yer alan kaidelere nazaran; hizmetlerin tamamı memurluk hizmeti ise ve bu hizmetler temel alınarak emekli aylığı bağlanmışsa, memurluk hizmet müddetlerinin her tam yılları için emekli ikramiyesi ödenir. Emekli ikramiyesi meblağları da SGK’ya gönderilen primlerde temel alınan brüt fiyat üzerinden hesaplanır.
Şayet; emekli aylığı memurun hem memurluk hizmetleri hem emekçi yahut esnaflık hizmetleri toplamı üzerinden hesaplanarak bağlanmışsa bu kere memurluk hizmet müddetlerine emekli ikramiyesi ödenmesi koşulları değişmektedir. Kaideler olarak 1475 sayılı İş Kanunu Husus 14 kararında belirlenmiş olan kıdem tazminatı ödenmesine temel kurallar aranmaktadır.
Yani, kıdem tazminatı ödenmesi koşullarında askerlik, doğum, 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde misyona başlayıp da daha sonra ayrılma durumunda 15 yıllık sigortalılık müddeti + 3600 gün hizmet, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlamış olanlar için 25 yıllık sigortalılık mühleti + 4500 gün yahut yalnızca 7000 günü tamamlama üzere kaidelerin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Memur şayet memurlukta geçen müddetine bu kurallar altında emekli ikramiyesine hak kazanırsa, ister memurluk, ister personellik, ister esnaflık üzerinden emekli aylığı bağlansa da emekli ikramiyesini alabilir.
Sonuç olarak üstte yer verilen kararlara nazaran istifa ederek özel üniversiteye geçmeniz halinde son yedi yıllık müddete bakıldığında emekli olmanıza 15 ay kalması nedeniyle 5434 sayılı Kanun kapsamında emekli maaşınızı ve ikramiyenizi almanızda rastgele bir dert görünmüyor. Emekli ikramiyesi lakin, emekliliğe hak kazanıldığı tarihte ödenmektedir.
Daire Lideri olan bir memur işletme müdürü takımına vekalet edebilir mi?
Daire lideri takımında olan biri döner sermaye işletme müdürü olarak hem kendi işini hem de döner sermaye işletme müdürü vazifesini yürütebilir mi ve her iki yerden maaş alabilir mi?
657 sayılı Kanun’un 86 ve 175’inci unsurlarında vekalet misyonu ile vekalet fiyatının nasıl ve hangi kurallarda ödenebileceği açıklanmıştır.
Ayrıyeten, Devlet Memurlarına Ödenecek Artırım ve Tazminatlara Ait Karar’ın Vekalet başlıklı 9’uncu hususunda vekalet fiyatının ödenme kaideleri belirtilmişti. Buna nazaran, 657 sayılı Kanun’un 86’ncı unsuru uyarınca kurumlarınca bir misyona kurum içinden yahut öteki kurumlardan vekalet ettirilenlere;
1- Vekaletin, 657 sayılı Kanun’un 86’ncı hususuna binaen yapılması ve bu konunun onayda belirtilmiş olması,
2- Vekaletin, Bakanlar Heyeti kararı yahut müşterek karar ile atama yapılması gereken takım yahut misyonlar için ilgili bakan, öteki takım yahut misyonlar için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, 3- Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm kuralları (asaleten atanmada imtihan koşulu aranılan takım yahut vazifeler için bu imtihanlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir ortada taşımaları, kaydıyla; vekalet ettikleri takım yahut vazifeler için bu karar uyarınca öngörülen artırım ve tazminatların toplam net fiyatının, asli takım yahut vazifeleri karşılığında fiilen aldıkları artırım ve tazminatların toplam net meblağından fazla olması halinde, ortadaki fark; 657 sayılı Kanun’un 175’inci hususundaki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet misyonuna başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet misyonunun fiilen yapıldığı sürece ödenir.
Bu kararlar çerçevesinde, daire liderinin döner sermaye işletme müdürlüğüne atanmak için gerekli koşulları taşıması halinde bu misyona vekaleten atanmasında ve vekaletten doğan ödemeleri almasında sakınca olmadığını düşünüyoruz. Yani vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan kuralları taşıması zaruridir.
Memurlar
