Ticaret Bakanlığı, internet ve telefon aracılığıyla yapılan uzaklıklı satışlarda, tüketicilerin, makus niyetli ve fırsatçılık yapmak isteyen bireylerce mağdur olmaması için vatandaşlara kimi ihtarlarda bulundu.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, teknolojide yaşanan gelişmeler, dijitalleşme, internet altyapısının gelişmesi üzere olguların, alışveriş alışkanlıklarında değişimler yaşanmasına, tüketicilerin klasik formüller yerine uzaktan bağlantı araçları ile kurulan aralıklı kontratlarla alışverişe yönelmelerine neden olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, klâsik alışveriş metotlarına nazaran vakit, yer ve fiyat tarafından hem satıcı hem de tüketicilere sağladığı avantaj ve kolaylıkları barındıran uzaklıklı satışların, bilhassa içerisinde bulunulan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) devrinde daha çok tercih edildiği ve süreç hacminin önemli oranda arttığı belirtildi.
Bu cins satışların birçok kolaylığı beraberinde getirmesine rağmen, vakit zaman yasal yükümlülüklerinin şuurunda olmayan, berbat niyetli ve fırsatçı satıcıların, stoklarında olmayan ve tedariki 30 günlük yasal teslim müddeti içerisinde yapılamayacak eserleri dahi satışa bahis ederek tüketicileri mağdur ettikleri vurgulanan açıklamada, eser bedelleri tahsil edildikten sonra, teslimlerin hiç yapılmadığı ya da teslim edilmeyen eserlere ait bedel iadesi içerikli cayma taleplerinin karşılanmadığı, hatta tüketicilerin kelam konusu taleplerini iletebilecekleri bir muhatap dahi bulamayarak mağdur edildiklerinin görüldüğü kaydedildi.
Açıklamada, bilhassa kurumsal olmayan internet siteleri ve toplumsal medya mecraları, hatta cep telefonu uygulamaları üzerinden satın alma süreci yapılarak, kapıda ödeme üzere banka hesap sahiplik bilgisi olmayan ödeme formülleriyle gerçekleştirilen alışverişlerde çok sayıda mağduriyet yaşandığı bildirildi.
– Tüketicilerin dikkat etmesi gerekenler
Açıklamada, uzaklıklı usulle alışverişte yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmek ismine Bakanlığın tüketicilere ihtarları şöyle sıralandı:
“İnternet yahut telefon ile alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda satıcı hakkında arama motorlarında kısa ve genel bir ön inceleme yapmak, gerekirse şikayetleri incelemek fikir verecektir. Uzaklıklı tekniğin tüketicilere sağladığı avantajlardan birisi de, satın alınması planlanan malın yahut hizmetin fiyatı ve niteliklerini birçok mecradan araştırabilme kolaylığı sağlamasıdır. Bu sebeple mal yahut hizmetin öbür mecralardaki yaklaşık fiyatının öğrenilmesi ve kıyaslama yapılması, gerçekçi olamayacak kadar cazip görünen düşük fiyatlara yahut indirimlere dikkatle yaklaşılması birçok mağduriyetin önüne geçecektir. Alışveriş yapılması düşünülen internet sitesinde satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefonu, MERSİS numarası, ETBİS kaydı, itimat damgası bilgisi üzere bilgilerin olup olmadığı denetim edilerek alışveriş yapılmalıdır. İnternet sitesinin uydurma yahut taklit bir site olması ihtimaline rağmen site isminin denetim edilmesi gerekirse Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumunun ‘internet site bilgisi sorgulama’ ekranından faydalanılması birçok mağduriyetin önüne geçebilecektir.”
Toplumsal medyada gezinirken rastlanılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu mecralar aracılığıyla ulaşılan sitelerin uydurma, taklit ve berbata kullanılması ihtimallerine karşı, satıcının eserin kendi sitesinden denetim edilmesinin faydalı olacağı bildirilen açıklamada, internet sitesi üzerinden alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda SSL sertifikası, 3D Security yahut sanal kartla ödeme üzere ayrıntılara dikkat edilmesinin ehemmiyetine işaret edildi, ödeme yapmadan evvel, tüketiciye iletilmesi yasal mecburilik olan ön bilgilerin okunmasının birden fazla mağduriyeti önleyeceği tabir edildi.
Açıklamada, satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefon numarası üzere bağlantı bilgileri, mal yahut hizmetin ödenecek toplam fiyatı, cayma hakkına ait detaylar ve hak arama yollarının kelam konusu bilgilerden olduğu belirtildi.
– Mağduriyet yaşanması durumunda yapılması gerekenler
Tüm bu konulara dikkat edilmesine rağmen tüketicilerin uzaklıklı mukavelelerle ilgili 10 bin 390 liranın altında olan uyuşmazlıklar için Tüketici Hakem Heyetlerine, bu fiyatı aşan uyuşmazlıklar için de Tüketici Mahkemelerine başvurabilmesinin mümkün olduğu hatırlatılan açıklamada, bakanlık tarafından tüketici mağduriyeti doğuran satıcılara ait olarak kontroller yapıldığı belirtildi.
Açıklamada, kontrollerde tespit edilen karşıtlıklara ait idari yaptırımların uygulandığına işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
“Tüketicileri aldatıcı ve aldatıcı sözlere yer verilen ya da haksız ticari uygulama niteliği taşıyan satış ve pazarlama teknikleri Bakanlığımız bünyesinde bulunan Reklam Kurulunca incelenmekte ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında kabahat teşkil eden hareketlere ait olarak da Cumhuriyet Başsavcılıklarına cürüm duyurusunda bulunulmaktadır. Bu kapsamda 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un yürürlüğe girmiş olduğu 2014 yılı ile 2020 Ekim ayı ortasındaki devirde, aralıklı yolla satış yapan 75 şirket nezdinde yapılan kontrol sonucunda tespit edilen terslikler için toplam 216 milyon 68 bin 467,08 lira idari para cezası uygulanmıştır.”
Memurlar
