– İç Hastalıkları Uzmanı Mehmet Sait Buğdacı, okullarda yüz yüze eğitimin kademeli olarak başladığını hatırlatarak, “Filyasyon kümeleri ile okul müdürlükleri ortasında iş birliği kurulması, riskin denetimine elbet çok büyük katkı sağlayacaktır.” dedi.
Buğdacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni tip koronavirüsün Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktıktan sonra 3 ay üzere kısa bir müddette tüm dünyaya yayıldığını hatırlattı. Virüsün temel bulaşma yolunun beşerler ortası hava yoluyla transfer oluğunu belirten Buğdacı, yarasa dışı evcil hayvanlar ve cansız varlıkların bu husustaki rolünün araştırıldığını anlattı.
Kalabalık ortamların virüsün yayılmasında en değerli risk faktörü olduğunu hatırlatan Buğdacı, dünyada okulların açılması sonrası yeni olaylarda artışların belirli oranlarda bildirildiğini aktardı.
Eğitimin devam edebilmesi ve sürdürülebilirliği için önlemlerin yerinde ve sıkı bir biçimde uygulanması gerektiğinin altını çizen Buğdacı, şunları kaydetti:
“Yeni tip koronavirüs nedeniyle dünyada ülkelerin yarıya yakını yüz yüze eğitim sistemi kısmen yahut büsbütün kapanmak durumunda kalmıştır. Avrupa ve Amerika’nın yanı sıra ülkemizde de okullar açıldı. Ana korunma yolu toplumsal aralığın korunmasıdır. Bu emelle yapılacak her türlü aktiflikte bu dikkate alınmalıdır. Müzik koroları, öğrencilerin sabah toplanarak sınıflara transferleri, sıra ortalarında uzaklıkların olmaması, kafeteryalarda yakın temas, kuşkulu teması üzere riskli durumların denetimi kıymet taşımaktadır. Bilhassa ülkemiz özelinde filyasyon kümeleri ile okul müdürlükleri ortasında iş birliğinin kurulması, riskin denetimine elbet çok büyük katkı sağlayacaktır.”
Kuralları uymanın herkesin sıhhati için kıymetli olduğunu anımsatan Buğdacı, şu tavsiyelerde bulundu:
“Okullar açıldı. Gerek öğrenciler gerekse de ebeveynler ve de öğretmenler ‘TMM’ diye söz ettiğimiz paklık, maske ve uzaklık kurallarına uymalıdır. Aralık için asgarî 1 metre aralık kıymetlidir. Temel hastalık belirtileri olan ateş, nefes darlığı, halsizlik, koku alma kaybı üzere belirtilerin varlığında korunma önlemleri uygulanmalıdır. Yakın temas halinde 2-5 günlük kuluçka devrinin hastalığa mahsus belirtilerin çıkmasında kritik olduğu akılda tutulmalıdır. Riskli bulaşı halinde korona belirtileri başladığında erken tedavi için sıhhat kuruluşlarına müracaat değer arz edecektir. Sıhhat kuruluşlarının filyasyon taraması için de fırsat vermiş olacaktır. Okullarda aile iletileşme kümeleri ile irtibat yollarının açık tutulması gerekir. Riskli temas varlığında, o sınıfa özel 14 gün uzaktan eğitim sistemine geçilmesi üzere önlemlerde tereddüt edilmemelidir. Riskli temas hikayesinin olmaması halinde kaygılanmamalıyız.”
Uzaktan eğitime, hem öğrencilerin, hem öğretmenlerin hem de velilerin kıymetli oranda adapte olduğunu tabir eden Buğdacı, uzaktan eğitimin, hareketsizlikten ötürü çocuklarda obezite üzere sıhhat sorunlarına, toplumsallaşmada gerilemeye neden olabileceği ikazında bulundu.
– “Virüs sandığımızdan daha uzun yaşıyor”
Virüsün yüzeylerde yaşama mühletini ait farklı araştırmalar yapıldığını ve farklı sonuçlar elde edildiğini anlatan Buğdacı, şunları kaydetti:
“Yapılan deneysel çalışmalarda yeni tip korona virüsün paslanmaz çelik ve plastik yüzeyde 72 saat, karton üzerinde 24 saat ve bakırda 4 saat canlı kalabildiği gösterildi. Kimi araştırmalarda metal yüzeylerde 17 gün ve yakın vakitte Avustralya ajansı CSIRO’nun çalışmasında da 28 gün virüsün canlı kalabileceği bildirildi. CSIRO’nun araştırması, yeni tip koronavirüsün hayli güçlü olduğunu, cep telefonu ekranları üzere cam yüzeylerde ve kağıt para üzerinde, neredeyse oda sıcaklığı olan 20 derecede 28 gün kalabildiğini gösterdi. Yani virüs sandığımızdan daha uzun yaşıyor. İn vitro çalışmalar deneysel çalışmalardır. Bu çalışmaları doğrulayan gerçek ömür dataları gerekmektedir. Yani, bu kriterlere nazaran virüslerin varlığı ile enfeksiyon yapabilirliği farklı konulardır. Cansız ortamdaki virüslerin insanlarda semptomatik yahut asemptomatik enfeksiyona yol açtığı gösterilmelidir. Mevcut datalar cansız ortamlarda virüs var olsa da enfeksiyonun yayılmasında göz gerisi edilebilir rolü olduğu tarafındadır.”
Yüzeyde bulunan virüs ölçüsünün vakitle azaldığına vurgu yapan Buğdacı, “Buna yüksek sıcaklık, rüzgar tesiri üzere çevresel şartlar eklendiğinde virüs yükü daha da düşecektir. Bu durum cansız hususların virüsün yayılmasındaki rolünün düşük olmasını açıklayabilir.” dedi.
– “Aşıyla ilgili hoş bir haber yakın vakitte yayınlandı”
Buğdacı, koronavirüse karşı geliştirilen ve beşerler üzerinde denenmeye başlanan aşı çalışmalarına da değinerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“İnsanlığın gayret ettiği, bütün dünyadaki toplam yükü 10-15 gram olan virüsle çabada kür sağlayan bir ilaç bugüne kadar ortaya konulamadı. Bu durumda böylesi bir uğraşta aşının başarısı hayati değer arz etmektedir. Lakin aşı çalışmalarının standartları maalesef vakit almaktadır. Tesirli olmasının yanı sıra yan tesirinin olmaması, optimal doz tayini, erken ve geç periyot yan tesirlerinin tayini üzere nitelikler ortaya konmalıdır. Aşıyla ilgili hoş bir haber yakın vakitte yayınlandı. Bu yayında SARS geçirenlerin antikorlarının yeni tip koronadan da kollayıcı olduğu gösterildi. Bu da aşı ile yahut hastalığı geçirmekle hassaslık kazanan immün sistemin uzun mühlet kollayıcı olabileceğini düşündürür. Bu son yayın ışığında küresel aşılanma ve doğal immünite sonrası dünyanın 10 yılda bir gündemine giren SARS, MERS ve Kovid-19 koronavirüs endemilerinin son atağını yaşadığımızı söyleyebiliriz.”
Memurlar
