Dünya Helal Vakfı Kurucular Konseyi üyesi ve Tarım-Orman Çalışanları Birliği Sendikası (Toç Bir-Sen) Genel Lideri Hüseyin Öztürk; TBMM’de görüşülecek olan ‘Gıda, Tarım ve Orman Alanında Birtakım Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ ne ait tedirginliklerini ve tekliflerini lisana getirdi.
Öztürk, 24 Haziran 2020 tarihinde “Gıda, Tarım ve Orman Alanında Birtakım Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” başlığıyla Meclis gündemine gelen ancak kamuoyunda oluşan tedirginlik nedeni ile görüşülmesi ertelenen 29, 30, 31 ve 32. Unsurlarının düzenleme yapılmadan yine Genel Şuraya sevk edilmesini gerçek bulmadıklarını lisana getirerek “Bu durum tüketicide telaş, dehşet ve güvensizlik oluşturmaktadır” dedi.
Teklifin Meclise sunulduğu tarihte de unsurlara ait çekincelerini ve tekliflerini kamuoyuyla paylaştıklarını lisana getiren Öztürk, besin güvenliği konusunda tüketici menfaatlerinin korunması da üreticilerin korunması da Devletin ve dolayısı ile Tarım ve Orman Bakanlığının asli vazifesi olduğunun altını çizdi.
“Taklit ve Tağşişte Cezalar Caydırıcı Değil”
Öztürk hususa ait yaptığı açıklamada; “Ülkemizde besin konusunda mevzuat düzenlemesi elbette yapılmalıdır. Yapılacak yasal düzenlemeden niyet vatandaşın menfaatlerini korumak, halk sıhhati ile ilgili önlemleri almak, halkın sıhhatini tehlikeye düşüren besinler konusunda gerekli tedbirleri almaktır. Mevcut durumda taklit ve tağşiş yapanlar Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kamuoyuna duyurulmasına karşın cezalar caydırıcı olmadığından, yaptıkları yanlarına kar kalmakta, taklit ve tağşişe devam etmektedirler.
Bu durumu ortadan kaldırmaya yönelik hazırlanan ve TBMM’de görüşülecek olan yasa teklifi ile taklit ve tağşiş yapan yani hileli besin üreten firmalara verilen cezalar artırılmaktadır. Bu mevcut yasa teklifinin olumlu tarafıdır.
Lakin, birebir yasa teklifi içerisinde yer alan 29, 30, 31 ve 32. Unsurlar ile getirilmek istenen yayın yasağı ise tüketicide telaş, dehşet ve güvensizliğe neden olmakta ve sanki besin güvenliği konusunda gerçekler gizlenmek mi isteniyor algısı oluşturmaktadır.
Şöyle ki; kelam konusu hususların Genel Heyette kabul edilerek Kanunlaşması halinde, bundan bu türlü;
Her türlü yazılı, görsel, işitsel ve dijital irtibat araçları üzerinden yapılan ve ticari reklam kapsamına girmeyen, besin güvenliği ve güvenilirliği konusunda tüketicide tasa, kaygı ve güvensizlik yaratarak tüketicinin tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyen gerçeğe alışılmamış yayın yapan bireyler, yirmi bin Türk Lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılacaklar
.
Fakat kelam konusu teklifte yer alan Ticari reklam kapsamına giren yayınların aldatıcı yayın tarifi kapsamı dışında tutulması ile besin işletmelerinin her türlü yayın organları ile aldatıcı yayın yapması özgür hale gelirken, tüketiciyi bilgilendirme gayeli yapılan ancak bilimsel araştırmalar ile ispatlanamayan yayınlar aldatıcı yayın kabul edilerek yasak hale gelecektir. Buradan bakıldığında yapılan değişiklik ile tüketici menfaatlerini muhafazası gerekirken, besin işletmelerinin korunduğu algısı oluşmuştur.
Örneğin; Dünyada GDO’ların insan sıhhatine karşı aksilikleri şimdi bilimsel olarak ortaya konulmamıştır. Buna karşın, halihazırda Türkiye’de GDO’ların besin olarak kullanılmasına müsaade verilmemektedir. Lakin bu yasa yürürlüğe girerse, hiçbir kişi yada kuruluş “GDO lu eserler insan sıhhatine zararlıdır” diye yayın yapamayacak, bilakis işletmeler ticari reklam emelli yayınlar yaparak ziyanlı olmadığını tez edebilecek ve vakitle ülkemizde bu eserlerin özgür bırakılması tarafında kamuoyu oluşturabileceklerdir. Biliyoruz ki çok uluslu şirketler ve strateji uzmanları geleceği yönlendirmek için saf görünen fikirler ile yola çıkıp uzun vadede isteklerine ulaşmaktadırlar.
Ayrıyeten, aldatıcı yayın tarifinde
geçen, “tüketicide tasa, dehşet ve güvensizlik yaratarak tüketicinin tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyen gerçeğe ters yayınları” sözü baş karıştırmaktadır. Bu sözden, tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkilemeyen lakin gerçeğe karşıt olan yayınlara ceza ön görülmediği manası çıkar. Burada hedef gerçeğe ters yayınları cezalandırmak ise tüketim alışkanlıklarını etkileyip etkilemediğine bakılmaması gerekir.
“Bu Düzenleme Çok Uluslu Besin Üreticilerinin İşine Yarayacak”
Burada Kanun Taslağı sahiplerinin kasıtlı olarak bu türlü bir düzenleme yoluna gittiklerin tez etmiyoruz, lakin şunu da çok iyi biliyoruz ki bu düzenleme çok uluslu besin üreticilerinin işine yarayacak, tüketicileri gerçek bilgilendirme gayesine yönelik her tabir için “bilimsel rapor” istenecek, insanların fikirlerini tabir etme hürriyetleri elinden alınacaktır. Her bilgilendirmeden sonra adeta literatür eklenmesi istenecektir. Lakin çok uluslu şirketler ticari reklam kapsamında istediklerini söyleyebilecektir.
Birebir örneği nişasta bazlı şeker (NBŞ) içinde söyleyebiliriz. Nişasta Bazlı Şeker hakkında kamuoyunda olumsuz bir algı olmasına karşın NBŞ’ye dair olumsuz yayın yapanlar, bu savlarını bugünkü bilimsel datalar ışığında ispatlayamamaları durumunda yasa ile ön görülen 20 ila 50 bin Türk Lirası ortasında İdari Para Cezaları ile karşı karşıya kalacaklardır. Vakitle hiçbir kişi ya da kurum besin güvenliğine yönelik olumsuz yayın yapamaz hale gelecek meydan büsbütün işletmelere bırakılacaktır.
“Kamuoyu Yanlışsız Bilgilendirilmeli, Toplumun Beklentileri Karşılanmalı, Tedirginlikler Giderilmelidir”
Genel Lider Öztürk, kelam bahsiyle ilgili kamuoyunun daima ve hakikat bilgiler ile beslenmesi ve şeffaf bir süreç yönetilmesi gerektiğini de söyleyerek; “Ülkeler açısından en az savunma sanayi kadar stratejik ehemmiyete sahip olan besin güvenliği ve güvenirliliği konusunda yasal düzenlemeler yapılırken; kamuoyu kâfi ve gerçek bilgilendirilmeli, tarafların görüş ve teklifleri alınmalı, toplumun beklentileri karşılanmalı, tedirginlikler giderilmelidir.
Başka taraftan, Bakanlık besin kontrollerinin sonuçlarını bütün detaylarıyla kamuoyuyla paylaşmalıdır. İfşa süreçleri, zirai ilaç kalıntıları, toksinler, mikrobiyolojik bulaşanlar ve antibiyotikler konusunda kamuoyu daima bilgilendirilmelidir.
Bakanlık bu bilgileri kamuoyu ile paylaşırsa tüketici de yanlış bilgiye prestij etmez. Münasebetiyle yanılgılı bilgilendirme yapanlar gün yüzüne çıkmış olur.
Ve son olarak biran evvel Besin Bilim Konseyi kurulmalı, bu Konseyde akademisyenler, dal temsilcileri, Bakanlıkların (sağlık, tarım ve orman, içişleri) temsilcileri, sivil toplum örgütleri temsilcileri yer almalı, Besin Bilim Şurası besin konusundaki siyasetlere da istikamet vermelidir” dedi.
Memurlar
