Kültür ve Turizm Bakanlığınca, Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü depo ve laboratuvarlarında, yerinde tespit ve incelemeler yapıldıktan sonra 4 Eylül 2020’de, Enstitüde bulunan “ata tohumları”, ilgili Müze Müdürlüğü refakatinde tutanak ve liste karşılığı teslim alındı.
İngiliz The Times gazetesinde yayımlanan haberde, “Türkiye’nin İngiliz koleksiyonundaki antik ve çağdaş tohumlara el koyduğu” tezi yer aldı.
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran, Bakanlık yetkilileri, lokal tohumların kamu malı sayılmasının yönetmeliklerle belirlendiğine işaret ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığınca yayımlanan 3 Eylül 2019 tarihli Lokal Çeşitlerin Kayıt Altına Alınması, Üretilmesi ve Pazarlanmasına Dair Yönetmelikte, “Kayıt altına alınmış olan mahallî çeşitler ile ilgili süreçler, Bakanlığın müsaade ve kontrolü altında gerçekleştirilir. Mahallî tohumlar kamu malıdır.” sözlerine yer veriliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadeleri ile gerçekleştirilen arkeolojik hafriyat ve araştırmalar sonucunda elde edilen arkeobotanik (tohum, hububat, polen gibi) örnekler, Bakanlığa bağlı müze müdürlüklerinin bilgisinde, yurt içindeki bilimsel kuruluş, depo, laboratuvar üzere merkezlere bilimsel çalışma maksadıyla nakledilerek, bu örneklerin nereye götürüldüğü takip ediliyor ve biliniyor.
The Times: İngiltere topladı, Türkiye el koydu!
Arkeolojik kazılardan elde edilen bu çeşit arkeobotanik örnekler; kültür varlıkları ve eski eserler üzere, devlet malı niteliği taşıyor ve toprak altından çıkan bir lahit yahut yazıt ne kadar değerliyse tohum ve bitkiye de birebir derecede kıymet veriliyor.
Bu örnekler de öbür eserler üzere çalışılmak üzere bilimsel kuruluşlara gönderilerek, etütlük mahiyetteki öbür eserler üzere istenildiğinde Bakanlığa teslim ediliyor.
Yurt içinde bilimsel çalışma gayesiyle ilgili kurum ve kuruluşlara, Bakanlık müsaadeleri ile götürülen ya da gönderilen bu kapsamdaki örneklerin, istenildiğinde geri teslim edilmesi, tekrar Bakanlığa bağlı müze müdürlüklerine verilmesi gerekiyor.
– İngiliz Arkeoloji Enstitüsü depo ve laboratuvarlarında tespit yapılmış
Uzun yıllardır Türkiye’de yürütülen arkeolojik hafriyat ve araştırmalardan elde edilerek Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’ne de gönderilen örnekler, 2 Eylül 2020’de İngiliz Arkeoloji Enstitüsü depo ve laboratuvarlarında yerinde tespit ve incelemeler yapılarak, 4 Eylül 2020’de Enstitüde bulunan cet tohumu örnekleri de ilgili Müze Müdürlüğü ile Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nun asistanı Eda Bıyık refakatinde tutanak ve liste karşılığı teslim alındı.
Bakanlık yetkilileri, yapılan çalışmaların ve örneklerin, bulundukları yerlerden alınması sürecinin yalnızca İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nü kapsayan bir süreç olmadığını, benzeri formda Koç Üniversitesi depo ve laboratuvarlarında bulunan ve farklı kazılardan getirilen örneklerin de tutanak ve listeler ile kayıt altına alınarak teslim alındığını belirtiyor.
– Bilimsel etütlerin tek bir merkez altında ilerletilmesi amaçlanıyor
Ülke çapındaki çeşitli kurum, kuruluş, enstitü ve laboratuvarlara gönderilen buluntular ve örneklerin tamamının, çalışma kapsamında toplanması için gerekli süreçler yürütülüyor.
Daha evvel müsaadeli ya da müsaadesiz toplanmış tohum, bitki, böcek, mantar, mikroorganizma yahut bunlara ilişkin kesim kalıntıları, saç, toprak, sediman üzere örneklerin bilimsel etütlerinin tek bir merkez altında yapılması amaçlanıyor.
– Müzeler, tohum örneklerini Bakanlık dışında öteki bir yere göndermeyecek
Çalışmalar kapsamında bu çeşit örneklerin artık Bakanlık dışında diğer laboratuvar, depo, üniversite üzere farklı yerlere gönderilmemesi, hafriyat ve araştırmalardan elde edilen bu kapsamdaki örneklerin gönderilmesinin durdurulduğu, tüm müzelere genelge ile duyuruldu.
Ülke çapındaki örneklerin tek bir merkezde toplanması çalışmalarıyla bir arada, İngiliz Arkeoloji Enstitüsünden alınan örnekler üzerinde, anılan Enstitü ile öbür paydaş kurum ve kuruluşlarla iş birliğine dönük çalışmalar daha da ileri bir seviyede gerçekleştirilecek.
Bu ortada, 1947’ten bugüne kadar İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ile iş birliği çerçevesinde yürütülen arkeolojik hafriyat, araştırma, tahlil, botanik üzere toplama ve kıymetlendirme çalışmalarının gelecekte de güçlü bir formda devam edeceği öğrenildi.
Memurlar
