KPMG Türkiye Petrol ve Doğal Gaz Bölüm Önderi Hakan Demirelli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin yıllık doğal gaz tüketiminin 45-50 milyar metreküp düzeyinde olduğunu söz etti.
Bu ölçünün yüzde 99’unun ithal edildiğini anımsatan Demirelli, ithalatın büyük bir kısmının Rusya’dan gerçekleştirildiğini aktardı.
Rusya’nın doğal gaz ithalatındaki hissesinin azaltılması için kıymetli adımlar atıldığına işaret eden Demirelli, şöyle konuştu:
“Türkiye’nin güç üretiminde yenilenebilir kaynakların hissesinin da artması gaza talebi azalttı. Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kullanımımızın artmasıyla Rus gazının toplam tüketimimiz içindeki oranı düştü. Bu yıl açılışı yapılan TürkAkım boru çizgisiyle Rus gazı birinci defa Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşıyor. Bu proje, Türkiye’nin rolü açısından değerliydi.” diye konuştu.
Öte yandan, 2018’de devreye giren Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Sınırı’nın Türkiye’nin kaynak ülke ve güzergah çeşitlendirmesine büyük katkı sağladığını vurgulayan Demirelli, şunları kaydetti:
“Karadeniz’de keşfedilen doğal gaz rezervi güçte dışa bağımlılığımızı azaltma ve arz güvenliği açısından çok kıymetli bir gelişme. Makro ekonomik açıdan değerlendirildiğinde, cari açığın en değerli nedeninin güç ithalatı olduğunu unutmamak gerekir. Geçen yıl güç ithalatına harcanan fiyat toplam 41 milyar dolar civarındayken bunun yaklaşık 12 milyar doları doğal gaz için ödenmişti. Bununla birlikte, önümüzdeki devirde mevcut uzun periyot doğal gaz tedarik kontratlarının yenilenme sürecine gireceğimiz düşünüldüğünde, bu keşfin ülke olarak müzakere masasındaki etkinliğimizi artıracağına hiç kuşku yok. Türkiye’nin uzun periyot doğal gaz mukaveleleri petrole endeksli fiyatlamalar içeriyor ve petrol fiyatlarındaki düşüş lakin gecikmeli olarak fiyatlara yansıyor. Avrupa’da ise fiyatlar arz talep istikrarıyla oluşan düzeneklerle belirleniyor. Gaz alım fiyatımız, sözleşmelerimizdeki al ya da öde yükümlülüğü hususlarının de tesiriyle Avrupa’da oluşan fiyatların üzerinde kalıyor.”
“Üretim 2023’ten sonra başlasa bile Türkiye’nin eli güçlenecek”
Demirelli, al ya da öde yükümlülüğünün kontrattaki gaz hacminin yaklaşık yüzde 80’i için geçerli olduğunu belirterek, “Kalan yüzde 20’sini almama talihi tanıyor. Bu yüzde 20’lik oran da düşük maliyetli LNG ithalatına imkan sağlıyor. Türkiye son periyotta doğal gaz fiyatlarındaki düşüşten faydalanmak gayesiyle daha uygun fiyatlı LNG tedarikine yöneldi. Bu gelişmeler, kontrat yenileme sürecinde Türkiye’nin elini güçlendirmesi sebebiyle fiyatlama sisteminin ülkemiz lehine değişeceği ve ithal gazın ucuzlayacağı istikametinde önemli bir beklenti yaratıyor. Bu kapsamda, Karadeniz keşfi ülkemiz ismine daha cazip şartları olan ve kısa vadeli kontratların önünü açabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek yıl mühleti dolan kontratların tekrar müzakere edilmesinde Karadeniz’deki keşfin Türkiye için çok kıymetli olduğuna dikkati çeken Demirelli, “Görüşmeler sırasında güçte dışa bağımlılığımızdaki azalma ve ithalat kaynaklarımızın çeşitlenmesi iki kıymetli kozumuz olacak. Kendi gaz rezervimize sahip olmamız, bu gazın üretiminin 2023’den daha geç başlayacağı senaryoda bile elimizi güçlendiren bir gelişme.” diye konuştu.
Demirelli, salgın periyodunda dünya genelinde kimi projelerin ertelendiğine işaret ederek, “Bu durum finansman açısından fizibilitesi yüksek projelerin lehine şartların oluşmasına imkan sağlayabilir. Bu kapsamda ve büyüklükte bir projenin ülkemizin tarihinde bir birinci olması sebebiyle süreç boyunca milletlerarası deneyime sahip esaslı firmalarla iş birliğine gidilmesi de şaşırtan olmayacaktır.” sözlerini kullandı.
Memurlar
