Türkiye’de yüzyıllardır sessizliğini koruyan fayların hareketliliğinin devam ettiği belirtildi. Niğde’de dün (Pazar) saat 22.08’de meydana gelen sarsıntının Orta Anadolu’da Niğde ile Aksaray ortasında 200 kilometre uzunluğundaki Tuz Gölü fayından kaynaklandığını söyleyen DAUM Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, son 100 yılda yıkıcı zelzele üretmemiş olan bu fayın büyüklüğünün 6.2 ile 7.2 ortasında değişen büyüklükte zelzele üretebilecek 6 fay segmentine sahip olduğunu açıkladı. Zelzele tekrarlama döneminin birkaç bin yıl olan Tuz Gölü fayının sismik boşluk sınıfında bedellendirilen etkin bir fay olarak kabul edildiğini söz eden Sözbilir şöyle konuştu: “Niğde sarsıntısı Tuz Gölü fayının güney kısmında meydana geldi. Bu kesitlerde fay aşikâr ölçeklerde saçaklanıyor ve çok sayıda fay modülüne ayrılıyor. Bu fay 200 km uzunluğunda bir fay. Aslında içinde 6 büyük fay segmenti var. Bunlar 6.2 ile 7.2 ortasında sarsıntı üretme potansiyeline sahip. Bu zelzelenin çabucak kuzeyinde de Hasan Dağı volkanı var. Bu çok genç bir volkan. Hasebiyle sarsıntının Tuz Gölü fayından mı kaynaklı yoksa volkanik bir aktiviteyle mi ilgili olduğu konusunda araştırmalar yapılması gerekiyor. Sismometreler kurulup o bölgenin daima izlenmesi lazım.”
‘VOLKANLARIN PATLAMASI CAN VE MAL KAYBI YARATIR’
Bu fayın son 100 yılda sarsıntı üreten bir fay olmadığını hatırlatan Prof. Dr. Sözbilir, büyüklüğü 5, 4 ya da 3 oranında kaydedilen sarsıntılar yaşandığını fakat yıkıcı özelliğe sahip sarsıntıların oluşmadığını lisana getirdi. Uzun vakittir yıkıcı zelzele üretme manasında suskunluğu olan bu fayın sismik boşluk niteliği taşıdığını anlatan Prof. Dr. Sözbilir, elde edilen dataların kırılma vaktinin yakınlaştığını gösterdiğini belirtti. Prof. Dr. Sözbilir Hasan Dağı volkanıyla da ilgili şu bilgileri verdi:
“Hasan Dağı beşerler yaşarken patlamış genç bir volkan. Hasebiyle bu volkanın günümüzde yaşayıp yaşamadığının da ortaya çıkartılması gerekiyor. Bunun da yolu jeofizik ve sismolojik manada incelenmesiyle mümkün. Bu bölgedeki kimi sarsıntıların volkanik mi tektonik kökenli mi olduğu konusunda bir araştırma yapılması gerekiyor. Volkanik zelzeleler de yıkıcı tesir yaratabilir. Türkiye’de günümüzde aktivitesi süren bir volkanın şimdi bilgisi yok. Çok genç volkanlar var. Fakat araştırmalar günümüzdeki etkinliği konusunda yetersiz. Beşerler yaşarken patlayan volkanlar can ve mal kaybı yaratır. Günümüzde volkanların etkinliğini büsbütün yitirip yitirmediğinin ortaya çıkartılması gerekir. Bunun için çalışmalar yapılmalı. Tuz Gölü fayının üzerinde 6 segment var ve her biri farklı halde yıkıcı zelzele üretme potansiyeline sahip. Hasebiyle bu bölgelerde bilhassa resmi kurum ve kuruluşların çalışmalarını bir an evvel tamamlaması gerekiyor.”
‘ÇALIŞMALAR GENİŞLETİLMELİ’
DAUM Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Tuz Gölü fayının en yüksek 7.2 büyüklüğünde sarsıntı üretme potansiyeline sahip segmentleri olduğunu söz etti. Sözbilir, “Bugüne kadar birçok yararlı çalışmalar yapılıyor. Üniversiteler, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ve Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü çalışmalar yapıyor lakin yetersiz. Türkiye ölçeğinde faylarla ilgili elde etmemiz gereken bilgileri edinmiş değiliz. Bu çalışmalara bütçe ayırılmalı. Büyük ölçekli kuruluşların birlikte çalışarak bilgi üretmesinde yarar var” dedi.
Memurlar
