Milliyet’ten Meltem Günay’ın haberine nazaran: Doktora sonrası araştırmalarını Harvard Üniversitesi Wyss Institute for Biologically Inspired Engineering’de sürdüren araştırmacı Işık Mustafaoğlu, laboratuvarını anavatana taşıyor. Bilim dünyasının saygın mecmualarından Nature Research tarafından ‘2020 İlham Verici ve Yenilikçi Bilim Ödülleri’ne aday gösterilen altı bayandan biri olan Parıltı Mustafaoğlu, kanser tiplerinin erken teşhisini sağlayacak sensörü ve beyin hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçların hakikat noktaya ulaşmasını sağlayacak projesini Türkiye’deki laboratuvarında hayata geçirecek.
Beynin kapıları
Parıltı Mustafaoğlu çalışmalarını ve maksatlarını Milliyet’e anlattı. İstanbul Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik ile Fizik Mühendisliği Bölümleri’ni bitirdikten sonra birebir üniversitede nano bilim ve nano mühendislik kısmında yüksek lisans eğitiminin akabinde, 2012 yılında ABD’ye doktora çalışması için gittiğini belirten Mustafaoğlu şunları söyledi: “İlk olarak kanser hastalıklarının hassas bir halde ve erken teşhisi için nasıl aletler geliştirebiliriz yahut nasıl bir teknoloji üretebilirim diye çalışmaya başladım. Fakat özel ilgimden ötürü hocamın da teklifiyle beyin kan bariyerlerinde ilaç salınımları projesine de başladım. Daha sonra Harvard’a geçtiğimde bu benim ana projem haline geldi. Nasıl olur da beyin kan bariyerinden ilaç girişini sağlayıp beyin hastalıklarının tedavisini yapabiliriz sorusunu daha iyi anlayabilmek için yaşayan hücrelerden bir model oluşturmaya başladım.”
Temel bir sorun
“Beyinle ilgili hastalıkların birçoklarında ilaç tedavisinin olmamasının ana nedenlerinden biri, o ilaçların beyindeki bölgeye ulaşamıyor olması. Zira öteki organlardan farklı olarak beyni koruyan beyin kan bariyeri dediğimiz özel bir sistem var. Beyin kan bariyeri birçok ilacın, ki bu neredeyse şu an piyasada bulunan ilaçların yüzde 99’u, beyne ulaşmasını engelleyen biyolojik bir bariyer. Çok kabaca bir örnek verecek olursak; bedeninize bir gram ilaç verdiniz diyelim bunun yalnızca bir miligramı beyninize ulaşıyor. Bedeninize bu kadar yüksek ölçülerde ilaç vermek, başka hücrelerinizi ve organlarınızı toksik bir düzeye getirip onların hasar görmesine neden oluyor. Elbette bunu kimse yapmak istemiyor. Bu yüzden beyninizi açıp ameliyat olmak zorunda kalıyorsunuz ki bu da her durumda istenen bir durum değil. Kaldı ki alzheimer ve parkinson üzere birçok beyin hastalığında ameliyat bir opsiyon değil. Bu nedenle bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların beynin hastalıklı bölgesine ulaştırılabilmesi hala büyük bir sorun. İşte biz bunu nasıl çözebiliriz üzerine çalışacağız. 5-10 yıl içerisinde umuyorum ki belirli sonuçlar elde etmiş olacağız.”
Kanserin erken teşhisi için sensör projesi
Tıpkı vakitte başta göğüs kanseri olmak üzere birtakım kanser tiplerinin erken teşhisi için de bir sensör projesi üzerine çalıştıklarını lisana getiren Parıltı Mustafaoğlu, “Hamilelik testi üzere herkesin kolay ulaşabileceği, konutlarında yapabilecekleri ucuz bir kit tasarlamaya çalışacağız. Bunu başarabilirsek erken teşhis ile bir çok kanser çeşidinde tedavi de daha kolay ve zahmetsiz olacak. Bu türlü bir hayalim var umarım gerçek olur” dedi.
Memurlar
