TÜRKİYE’de koronavirüs aşısı üzerine çalışma yapılan 13 merkezden biri olan Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü’nde yürütülen çalışmaları DHA görüntüledi. Merkezde yerli koronavirüs aşısında hayvan deneyleri evresine gelindi. Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Sezer Okay, “Normalde bir aşı geliştirme en az 5 yıllık bir sürece dayanmakta. Lakin bu Covid-19 sürecinde çok süratli aşı muhtaçlığımız olduğu için gece gündüz çalışıp, saatlerce deney yaparak süreci mümkün olduğu kadar kısaltmaya çalışıyoruz” dedi.
Türkiye’de koronavirüs aşısı geliştirme çalışmalarının yürütüldüğü 13 merkezden biri olan Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü’nde yerli koronavirüs aşısında hayvan deneyleri etabına gelindi. Üniversitenin Sıhhiye Yerleşkesinde bulunan Türkiye’nin birinci ve tek aşı enstitüsünde ve Aşı Ar-Ge laboratuvarında yürütülen çalışmaları DHA görüntüledi. Enstitü ve laboratuvarda Türkiye Sıhhat Enstitüleri (TÜSEB) tarafından desteklenen Covid-19 aşısı çalışmalarının bir an evvel tamamlanması için gece gündüz çalışılıyor. Yerli aşının üretilmesi için günde onlarca deney yapılıyor.
‘ASIL MAKSADIMIZ YERLİ AŞIMIZI GELİŞTİRMEK’
Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sezer Okay, Covid-19 aşı çalışmalarında geline noktayı anlattı. Doç. Dr. Okay, enstitüde 3 ana bilim kısmı olduğunu belirterek, “Bunlar aşı teknolojisi, aşı çalışmaları ve bağışıklama siyasetleri. Bizim enstitüdeki asıl maksadımız; aşı bilimi uzmanlarını yetiştirmek. Aşıyı molekül seviyesinde tasarlayıp geliştirip bunu ticari bir eser olarak piyasaya sürülene kadar geçirdiği tüm evreler hakkında bilgisi olan, tecrübe sahibi olan aşı bilim uzmanlarını yetiştirmek istiyoruz. Ben aşı teknolojisi anabilim kısmındayım. Bu anabilim kolundaki asıl maksadımız de bizim yerli aşılarımızı geliştirmek” dedi.
‘YAKINDA HAYVAN DENEMELERİNE BAŞLAYACAĞIZ’
Doç. Dr. Okay, aşı Ar-Ge laboratuvarının klinik çalışmaların yani beşere geçmeden evvel yapılacak çalışmaların büyük bir kısmını tamamlayacak kapasiteye sahip olduğunu söyledi. Türkiye’de çok farklı stratejiler kullanılarak aşıların geliştirildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Okay, “Türkiye açısından bu avantajlı bir durum. Bir metot işe yaramazsa öbür tekniğin işe yarama talihi olacak. Biz canlı virüs kullanmadan öncelikle biyoinformatik tahlillerle, antijenik özelliği olacak virüsün kısımlarını tespit edip bunları kimyasal yolla peptitleri sentezleyip bu peptitlerle aşı formülasyonunun oluşturulması biçiminde bir çalışma yürütüyoruz. Şu an çalışmalarımız iyi gidiyor, peptitlerimizi sentezledik. Bunların toksikolojik tahlillerini yapıyoruz ve yakında hayvan denemelerine de başlayacağız. Bu yıl sonuna kadar da hangi formülasyonun aktif olduğunu ortaya çıkartmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
‘1 YIL İÇERİSİNDE AŞI GELİŞTİRMEYİ HEDEFLİYORUZ’
Laboratuvarda hem çalıştıkları koronavirüs aşısını hem de öteki projelerdeki aşı geliştirme çalışmalarını gerçekleştirdiklerini kaydeden Doç. Dr. Okay, “Biz koronavirüse ilişkin çok küçük proteinleri alıp bunları aşıyı geliştirme emelli kullanıyoruz. Bizim projemiz Haziran ayında kabul edildi. Haziran ayından bu yana çalışıyoruz. Olağanda bir aşı geliştirme en az 5 yıllık bir sürece dayanmakta. 5 yıldan evvel bunun klinik öncesi çalışmalarını ve klinik çalışmaları tamamlamak çok mümkün olmuyor. Lakin bu Covid-19 sürecinde çok süratli bir aşı geliştirme gereksinimimiz olduğu için biz gece gündüz çalışıp, ben de laboratuvara girip saatlerce deney yaparak süreci mümkün olduğu kadar kısaltmaya çalışıyoruz. Mümkünse 1 yıl içerisinde aşı geliştirmeyi, tamamlamayı hedefliyoruz” sözlerini kullandı.
‘COVİD-19 İLE AŞI ŞUURU VURGULANDI’
Doç. Dr. Okay, şu an aşı enstitüsünün değerli vazifelerinden birisinin tekrar piyasadaki aşı bilimi uzmanlarının sayısını artırmak olduğunu vurgulayarak, “Biz kendi aşımızı ürettikçe, daha fazla bilgi sahibi olan insan daha fazla deneyimi olan araştırmacı sayısı artacak bu da ilerleyen yıllarda kendi yerli aşımızı elde etmemize katkıda bulunacak. Covid-19?a iyi tarafından bakacak olursak Türkiye açısından bu türlü bir iyi tarafı oldu. Aşı şuuru daha vurgulandı. Aşı yaptırmak istemeyen insan sayısı gün geçtikçe artıyor. Fakat bu Covid ile birlikte aşının ne kadar değerli olduğunu bir sefer daha öğrenmiş olduk. Bundan sonra yerli aşı çalışmalarının da hızlanacağını düşünüyorum. Birçok özel şirkette altyapısını aşı geliştirme istikametinde artırdılar, o yüzden ilerleyen yıllarda kendi aşılarımıza daha çok sahip olacağımızı düşünüyorum. Veteriner aşıların üretimi Türkiye?de yapılıyor, insan aşısı üretiminde bir eksiklik vardı. Bu evreden sonra insan aşılarını geliştirme yolunda da ilerleyeceğimizi düşünüyorum” dedi.
Memurlar
