Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası yeni tarihli bir kararında, cezaevi müdürünün disiplin cezasına mevzu hareketin mağduru olmasının, muhakkik görevlendirme yetkisinin kullanımına mahzur bir durum olmadığı ve bu durumun tek başına disiplin soruşturmasının tarafsız ve objektif bir halde yürütülmediği sonucunu doğurmayacağını belirtmiştir.
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ HEYETI
E:No: 2017/340
K:No:2019/458
Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : Adalet Bakanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Konusu : Antalya 3. Yönetim Duruşması’nın 11/11/2016 tarih ve E:2016/1056, K:2016/l()53 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Yargılama Süreci :
Dava Konusu İstem: Davacının, Antalya Elmalı A-3 Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda İnfaz ve Muhafaza Başmemuru olarak misyon yaptığı periyotta, “Amirine, mahiyetindekilere, iş arkadaşları yahut iş sahiplerine hakarette bulunmak yahut bunları tehdit etmek” cürmünü işlediğinden bahisle, 657 sayılı Kanun’un 125. unsurunun birinci fıkrasının (D) bendinin (1) alt bendi uyarınca “bir yıl mühlet ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası” ile cezalandırılmasına ait 15/01/2009 tarih ve 2009/2 sayılı Elmalı Isimli Yargı Birinci Derece Duruşması Adalet Komitesi Başkanlığı sürecinin iptali istenilmiştir.
Birinci Derece Duruşması Kararının Özeti: Antalya 3. Yönetim Duruşması’nın 03/03/2010 tarih ve E:2009/444, K:2010/177 sayılı kararıyla; 05/05/2008 tarih ve 2008-10 sayılı muhakkik raporuyla, davacı hakkında kınama cezasına ait yürütülen disiplin soruşturması sırasında davacının birinci sicil amiri olan kurum müdürüne hitaben, “ceza verdiği takdirde infaz ve muhafaza başmemuru … ile birlikte kendisini taciz ettiklerini söyleyeceğini” beyan ederek tehditte bulunduğu ve devamında yapılan toplantıda tıpkı konuları ısrarla tekrarladığı, kelamlarının ciddiyetten uzak olamayacağı kanaatinin oluştuğu belirtilerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/D-l hususu gereği cezalandırılmasının teklif edildiği, Adalet Bakanlığı Disiplin Heyeti Başkanlığı’nın 25/12/2008 tarih ve 239 sayılı kararıyla, getirilen teklif doğrultusunda davacının cezalandırılmasına ve takdiren bir alt cezanın uygulanmasına yer olmadığına karar verildiği, bu karar doğrultusunda Elmalı Isimli Yargı Birinci Derece Duruşması Adalet Komitesi Başkanlığı’nın davaya bahis sürecinin tesis edildiği,
Evrakta mevcut bilgi, doküman ve tabirlerin incelenmesinden, davacının, amiri pozisyonundaki kurum müdürüne, ceza verdiği takdirde infaz ve muhafaza başmemuru K. A. ile birlikte kendisini taciz ettiklerini söyleyeceğini beyan ederek tehditte bulunduğunun anlaşıldığı, gerçekten kolay tehdit kabahatini oluşturan bu aksiyonu işlediği hakkında 05/12/2008 tarihinde katılaşmış Elmalı Sulh Ceza Duruşması’nın 15/11/2008 tarih ve Evrak No:2008/182, Karar No:2008/252 sayılı kararının bulunduğu, her ne kadar ceza yargılamasında, kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişse de işbu davada, davacının kendisine yüklenen hareketi nedeniyle disiplin hukukuna nazaran 657 sayılı Kanun’un 125. unsuru uyarınca disiplin cezasıyla cezalandırılmasının kelam konusu olduğu, kararın açıklanmasının geri bırakılmış olması ve ceza muhakemesinde karar veren yargıcın komitede bulunmasının dava konusu süreci sakatlar nitelikte bulunmadığı,
Bu nedenle yapılan soruşturma sonucunda ortaya konulan fiili nedeniyle davacının, hareketine uyan 657 sayılı Kanunun 125/D-l hususu mucibince 1 yıl müddetle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılmasına ait dava konusu süreçte hukuka terslik bulunmadığı sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti: Danıştay Onaltıncı Dairesinin 08/06/2016 tarih ve E:2015/10906, K:2016/4753 sayılı kararıyla; kamu görevlilerine işledikleri isnat edilen aksiyonlarından ötürü disiplin cezası verilebilmesi için disiplin cürmüne temel fiilin sübuta erdiğine ait tespitin, her türlü kuşkudan uzak, kesin ve somut kanıtlarla kanıtlanması ve bu kanıtların tarafsız ve objektif bir formda yürütülecek disiplin soruşturması ile elde edilmesinin gerektiği, bu bağlamda, soruşturmayı yürütecek olan muhakkikin ve muhakkiki belirleyecek olan disiplin amirinin, hakkında soruşturma yürütülen kamu görevlisinin disiplin cürmü sayılan hareketinden ziyan görmüş olmaması yahut bu hareketten fayda sağlamaması, soruşturulanın yahut hadisenin mağduru durumunda bulunmaması ve hakkında soruşturma yürütülen kişi ile ortasında hasımlık bulunmaması, soruşturmanın tarafsızlığı ve objektifliği bakımından ehemmiyet arz ettiği,
Uyuşmazlıkta, davacı hakkında disiplin soruşturması yürüten muhakkiki görevlendiren ceza infaz kurumu müdürünün, davacının disiplin soruşturmasına husus kelamlarının mağduru ve vakanın tarafı olduğu görüldüğünden, üst disiplin amiri tarafından muhakkik görevlendirilmesi gerekirken, disiplin soruşturmasının tarafı durumunda olması nedeniyle tarafsızlığı tartışmalı olan ceza infaz kurumu müdürü tarafından görevlendirilen muhakkik tarafından yapılan disiplin soruşturmasının tarafsız ve objektif yürütülmüş bir soruşturma olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle, metoduna uygun olmayan soruşturma sonucunda verilen dava konusu disiplin cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen münasebetlerle, Antalya 3. Yönetim Duruşması’nın 03/03/2010 tarih ve E:2009/444, K:2010/177 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Birinci Derece Duruşması Israr Kararının Özeti: Antalya 3. Yönetim Duruşması’nın 11/11/2016 tarih ve E:2016/1056, K:2016/1053 sayılı kararıyla; Adalet Bakanlığı Disiplin Yönetmeliğine nazaran soruşturma amiri cezaevi müdürü olduğundan bu kişinin soruşturmacı tayin etmesinin mevzuata uygun olduğu, soruşturmayı yapan cezaevi müdürü olmadığından ve disiplin konseyine iştiraki da olmadığından cezaevi müdürünün, aksiyonun muhatabı olmasının, soruşturmanın ve disiplin cezasının tarafsızlığını ve objektifliğini etkilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddi yolundaki birinci kararda ısrar edilmiştir.
Temyiz Edenin Argümanları: Davacı tarafından, soruşturmasının objektif yapılmadığı, ecza muhakemesinde karar verev yargıcın Adalet Kurulu Üyesi olarak disiplin cezasına katıldığı, muhakkik olarak atanan ve tıpkı vakitte yaşandığı tez edilen hadisenin şahidi olan kurum ikinci müdürünün kendi kendinin sözünü aldığı, soruşturma belgesinde ver alan sözlerin birbirinin gibisi, öğretilmiş ve ezberletip beyanlar içerdiği, bu sözlerin, yaşanan vakası anlatmaktan fazla sözü alınanların kendisi hakkındaki önyargılarını içerdiği, sicil raporları incelenirse kendisinin daima olumlu sicil aldığı, buna karşın, bu türlü bir ceza verilmesinin hukuka alışılmamış olduğu, isnat edilen kelamları sarf etmediği, vakanın mağduru olduğu tez edilen kurum müdürünün tayin ettiği muhakkik tarafından yürütülen soruşturmanın tarafsız ve objektif olmadığı, bu nedenlerle ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Yargıcının Kanısı:
Antalya 3. Yönetim Duruşması ısrar kararının onanması ve belgenin işin temeli hakkında bir karar verilmek üzere Dairesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Türel Kıymetlendirme:
Yönetim yahut vergi duruşmalarının son kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan;
a) Misyon ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka karşıt karar verilmesi,
c) Adap kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte kusur yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Uyuşmazlıkta ısrara ait konu; disiplin soruşturmasına bahis hareketin mağduru olan disiplin amiri tarafından muhakkik atanmasının, soruşturmanın tarafsızlığını ve objektifliğini etkilemeyeceğine ilişkindir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 127. unsuru mucibince, bu Kanunun 125. unsurunda sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin öğrenildiği tarihten itibaren müddeti içinde “disiplin soruşturmasına” başlanması gerekmektedir.
Süreç tarihinde yürürlükte olan Adalet Hakanlığı Disiplin Heyetleri ve Disiplin Amirleri Yönetmeliğinin, “Yetkili Disiplin Amirleri” başlıklı 10. hususunda, “Disiplin cezasını gerektirir fiil yahut halın, disiplin soruşturmasının yapılması ve karara bağlanmasında, cürüm işleyen vazifelinin hata işlediği anda vazifeli olduğu yerdeki disiplin amiri yetkilidir.” kararı, “Disiplin Soruşturmasına Başlama” başlıklı 21. unsurunda “Memurun disipline ters davranışının öğrenilmesi üzerine, disiplin amiri yahut görevlendireceği bir muhakkik tarafından derhal disiplin soruşturmasına başlanır.” kararı yer almış, Yönetmelik eki cetvelde infaz ve muhafaza başmemurunun disiplin amiri olarak, cezaevi müdürü, üst disiplin amiri olarak bağlı cumhuriyet başsavcısı yahut vekili belirlenmiştir.
Üstte yer verilen mevzuat düzenlemelerinin incelenmesinden; disiplin cezasını gerektirir fiil yahut halin gerçekleşmesi durumunda disiplin soruşturmasını başlatma yetkisinin disiplin amirine verildiği, soruşturmanın şahsen disiplin amiri ya da görevlendireceği bir muhakkik tarafından yapılacağı, muhakkik görevlendirme konusunda üst disiplin amirine rastgele bir yetkinin verilmediği, bu yetkinin sadece disiplin amirinde olduğu anlaşılmaktadır.
Münasebetiyle, uyuşmazlıkta, disiplin amiri pozisyonundaki cezaevi müdürünce muhakkik görevlendirilmesinin, mevzuatın verdiği yetkinin kullanımından ibaret olduğu, birebir vakitte cezaevi müdürünün disiplin cezasına bahis aksiyonun mağduru olmasının, muhakkik görevlendirme yetkisinin kullanımına pürüz bir durum olmadığı ve bu durumun tek başına disiplin soruşturmasının tarafsız ve objektif bir formda yürütülmediği sonucunu doğurmayacağı açıktır.
Bu prestijle, temyizen incelenen kararın ısrara yönelik kısmı yöntem ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen argümanlar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Karar Sonucu :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Antalya 3. Yönetim Duruşması’nın temyize mevzu 11/11/2016 tarih ve E:2016/1056, K:2016/1053 sayılı kararının ısrara yönelik kısmının onanmasına,
3. Uyuşmazlığın temeli hakkında karar verilmesi için evrakın Danıştay Beşinci Dairesi’ne gönderilmesine,
Tarihinde 06/02/2019
Memurlar