Danıştay 2. Dairesi, Anayasa Duruşmasının ve İdari Dava Daireleri Heyetinin kararları karşısında vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinde, Vazife Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin uygulanması gerektiğini belirtti.
Vergi müfettişi olarak vazife yapan davacı eşinin İstanbul vilayetinde faaliyet gösteren Vakıfbank T.A.O’da sigortalı müdür olarak çalıştığından bahisle, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Küme Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı müracaatın, Özür Durumlarını Kıymetlendirme Kurulu tarafından reddedilmesine yönelik mahallî duruşma kararını da bozdu.
MEMURLAR NET AÇIKLMASI: Aralık 2019 tarihinde Vakıfbank payları Hazineye devredilmiş olup; Vazife Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Eş durumu özrü” başlıklı 15. Hususu kapsamına girmektedir.
T.C. Danıştay İkinci Daire
Temel No: 2018/4239
Karar No: 2019/2508
Kararın Düzeltilmesini İsteyen (Davalı) : Hazine ve Maliye Bakanlığı
Vekilleri: Av…
Karşı Taraf (Davacı) : …
İstemin Konusu: Gaziantep 1. Yönetim Mahkemesince verilen 20/11/2015 günlü, E:2015/353, K:2015/961 sayılı kararın onanmasına dair Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/2018 günlü, E-.2016/10707, K:2018/4033 sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanununun Süreksiz 8. unsuru uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. unsuru uyarınca davalı yönetim tarafından düzeltilmesi istenilmektedir.
Yargılama Süreci:
Dava Konusu İstem: Dava; davacı tarafından, Gaziantep Küçük ve Orta Ölçekli Küme Başkanlığında vergi müfettişi olarak vazife yapmakta iken, eş durumu özrü nedeniyle, İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Küme Başkanlığına görevlendirilmesi istemi ile yaptığı müracaatın reddine ait 10/02/2015 günlü, 4345 saydı sürecin iptali istemiyle açılmıştır.
Birinci Derece Duruşması Kararının Özeti: Gaziantep 1. Yönetim Duruşmasının temyize husus kararıyla; davacının eşinin kesintisiz son üç yıl toplumsal güvenlik primi ödemek suretiyle İstanbul vilayetinde özel bir şirkette çalıştığı, aile birliğinin sağlanması hedefiyle, davacının, eş durumu özrüne istinaden İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Küme Başkanlığına görevlendirilmesi gerekirken, müracaatın reddine ait süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline hükmedilmiştir.
Daire Kararının Özeti: Davalı yönetimin temyiz başvurusu üzerine Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/2018 ‘günlü, E:2016/10707, K:2018/4033 sayılı kararıyla; temyize husus karar, hukuk ve yola uygun bulunarak onanmıştır.
Karar Düzeltme Talebinde Bulunanın savları: Vergi müfettişlerinin birinci atamaları sonrasında yapılan yer değiştirme süreçlerinin, mevzuat gereği Vergi Kontrol Konseyi Başkanlığınca görevlendirme halinde yapıldığı, ayrıyeten, vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinin, 657 sayılı Kanun’un 72. unsuru ve Genel Yönetmelik kapsamında tesis edilen atama süreci niteliğinde olmadığı; öte yandan, Anayasa Duruşması’nın 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararı ile Misyon Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin desteği olan 178 sayılı KHK’nın Ek 29. unsurunun, Anayasa’ya terslik taşımadığına hükmedildiği; davacının eş durumu mazereti talebinin ise, ismi geçen Yönetmeliğin “Eş Durumu Özrü” başlıklı 15. hususunda belirtilen kurallara uymadığı, bu nedenle, davacının yerinde bırakılma talebinin, Özür Durumlarını Kıymetlendirme Kurulu tarafından kabul edilmediği ileri sürülerek, Danıştay İkincil Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
Karşı Tarafın Karşılığı: Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: Hamiyet Güçlü Topaloğlu Kanısı: Davalı yönetimin karar düzeltme isteminin kabulü ile dava konusu sürecin iptali yolunda verilen Duruşma kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Ahenk Sağlanması Hedefiyle Birtakım Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 1. hususunun 19. bendi uyarınca davanın, Maliye Bakanlığı yerine Hazine ve Maliye Bakanlığı husumetiyle görülmesine karar verilerek, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Süreksiz 8. hususu uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. hususu kararına uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/201S günlü, E:2016/10707, K:2018/4033 sayılı karan kaldırılarak uyuşmazlık tekrar incelendi:
İnceleme ve Münasebet:
Kamu işçi rejimimizde daha evvel yer almayan “yer değiştirme suretiyle görevlendirme” ismi altında yeni bir kavram getiren Misyon Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin desteği, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında |§ Kanun Kararında Kararnamenin Ek 29. hususunun onuncu fıkrasıdır. Anılan fıkrada, “Başkanlığın misyon, yetki ve sorumlulukları, küme başkanlıklarının vazife alanları, performans kıymetlendirme sisteminin oluşturulması ve idaresi ile Vergi Müfettişlerinin misyon, yetki ve sorumlulukları, mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlikleri, yükselmeleri, küme başkanlıklarında görevlendirilmeleri ve yer değiştirmelerine ait metot ve asıllar yönetmelikle düzenlenir.” kararı yer almaktadır.
178 sayılı KHK’nın Ek 29. unsurunun onuncu fıkrasında yer alan “grup başkanlıklarında görevlendirilmeleri” ve “yer değiştirmelerine” ibarelerine yönelik olarak Anayasa Mahkemesince yapılan somut norm kontrolü sonucunda; anılan ibarelerin Anayasaya karşıt olmadığı yolunda verilen 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararın 21 numaralı paragrafında; “Vergi Müfettişlerinin yer değiştirme şartları KHK’da belirtilmemiş olmasına karşılık 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 72. hususunda Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atamalarına ait düzenlemeye yer verilmiştir. Anılan Kanun’un 72. hususunun birinci fıkrasında Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye’nin ekonomik, toplumsal, kültürel ve ulaşım kuralları tarafından benzerlik ve yakınlık gösteren vilayetler gruplandırılarak tespit edilen bölgeler ortasında adil ve istikrarlı bir sistem içinde yapılır.” denildiğinden, genel kanun niteliğinde olan 657 sayılı Kanun’un anılan kararının bilakis bir karar bulunmadığı sürece Vergi Müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinde de uygulanacaktır. Hasebiyle kanun koyucu tarafından yürütme organına tanınan yetkinin hudutlarının belli olduğu ve temel unsurlarının kanunla belirlendiği açıktır.” münasebetine yer verildiği görülmektedir.
Kararda yer verilen bu münasebet, Anayasa Duruşmasının; ilgili küme başkanlıkları ortasında vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmeleri istikametinden, 657 sayılı Kanunun 72. unsurunu destek kural olarak kabul ettiğini ortaya koymakta ise de; Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti’nin 04/06/2018 günlü, YD İtiraz No: 2018/308 sayılı kararından da anlaşılacağı üzere, Anayasa Duruşması kararının, 657 sayılı Kanuna dayalı olarak çıkarılan tüm düzenleyici süreçlerin, (bu çerçevede, dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin), vergi müfettişleri hakkında da tatbik edileceği formunda anlaşılmasına hukuken imkan bulunmadığı, çünkü kendi özel mevzuatı olan 178 sayılı KHK’da bu hususta özel birtakım düzenlemelere gidilerek vergi müfettişlerinin yer değişikliğinin naklen atamadan farklı olarak görevlendirme formunda düzenlendiği açıktır.
Gerçekten Anayasa Duruşmasının 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararıyla 178 sayılı KHK’nın Ek 29. hususunun Anayasaya muhalif olmadığına karar verilmiştir.
Bu tüzel durum karşısında, dava konusu uyuşmazlıkta uygulanması gereken Vazife Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Eş durumu özrü” başlıklı 15. hususunda; “(1) Eş durumu özrüne dayanılarak bir Vergi Müfettişinin, yer değiştirme yahut yerinde kalma talebinde bulunabilmesi için, eşinin;
a) 217 sayılı Devlet Işçi Başkanlığı Kuruluş ve Vazifeleri Hakkında Kanun Kararında Kararnameye tabi bir kurumda memur yahut statüsüne bakılmaksızın kamu vazifelisi olarak çalışması ve yer değiştirmesinin mümkün olmaması,
b) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Işçi Kanunu kapsamında çalışması,
kaidedir.
(2) Vergi Müfettişlerinden, eşleri süreksiz olarak vazifeli olanlar, eş durumundan yer değiştirme talebinde bulunamazlar.” düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı, Gaziantep Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Küme Başkanlığında Vergi Müfettişi olarak vazife yapmakta iken, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Küme Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı müracaatın reddi üzerine temyize husus davayı açmıştır.
İlgili Mevzuat:
Dava konusu uyuşmazlığın tahlile kavuşturulabilmesi için, öncelikle uyuşmazlıkta uygulanacak mevzuatın belirlenmesi gerekmektedir.
Türel Kıymetlendirme:
Evrakın incelenmesinden; vergi müfettişi olarak misyon yapan davacı eşinin İstanbul vilayetinde faaliyet gösteren Vakıfbank T.A.O’da sigortalı müdür olarak çalıştığından bahisle, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Küme Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı müracaatın, Özür Durumlarını Kıymetlendirme Komitesi tarafından reddedilmesi üzerine, temyize mevzu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Üstte yer verilen yargı kararları ve mevzuat kararlarının birlikte kıymetlendirilmesi sonucunda, eş durumu özrüne dayanılarak, bir vergi müfettişinin yer değiştirme yahut yerinde kalma talebinde bulunabilmesi için, Misyon Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Eş durumu özrü” başlıklı 15. hususunun 1. fıkrasında belirtilen kaideleri taşıması gerektiği açıktır.
Bu türel çerçevede, davacı açısından, eş durumu özrü tarafından Vazife Yerleri Prestijiyle Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 15. unsurunda belirtilen koşulların oluşmadığı anlaşıldığından, davacının kelam konusu talebinin reddine ait dava konusu süreçte hukuka terslik, anılan sürecin iptali yolunda verilen Yönetim Duruşması kararında ise türel isabet bulunmamaktadır.
Karar Sonucu: Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı Yönetimin Temyiz İsteminin Kabulüne;
2. Gaziantep 1. Yönetim Mahkemesince verilen 20/11/2015 günlü, E:2015/353, K:2015/961 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanununun temyize bahis kararın verildiği tarih prestijiyle yürürlükte olan haliyle 49. hususunun l/b fıkrası uyarınca bozulmasına,
3. 2577 sayılı Kanun’un 49. unsurunun 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve üstte belirtilen konular da gözetilerek tekrar bir karar verilmek üzere belgenin İstanbul 3. Yönetim Duruşmasına gönderilmesine, 30/04/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
Düzeltilmesi istenen karar metot ve yasaya uygun bulunduğundan, istemin reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
Memurlar
