Yaz ayları konut piyasası için de epeyce sıcak geçti. Kamu bankalarının birinci el ve ikinci el konutta kredi faizini düşüren kampanyaları ile mesken sahibi olmak isteyenler süratle hareketlendi.
Milliyet’ten His Erdoğan’nın haberine nazaran; 2020 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 854 bin 126 adet konut satıldı. Bu satış, 2019’un tıpkı periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 40.5 oranında artışı getirdi. Son 2.5 yılda ise yeni konut üretimine ait alınan ruhsatlar büyük düşüş gösterdi. Yıllık 1 milyon 200 bin civarında konut üretilirken bu oran 300 binin altına düştü. Yapılan hesaplarla Türkiye genelindeki konut stokunun değerli bir azalma gösterdiği kaydedildi. Konut muhtaçlığı ise devam ediyor.
Kovid-19 salgınında olağanlaşma sürecine geçiş ile ‘avantajlı konut kredisi’ paketi kamu bankaları tarafından devreye alındı. Yeni konutlar için 15 yıla varan vadede, 0.64 faiz oranı ile kredi sunulurken, ikinci el konutlar için bu oran 0.74 olarak başlarken, daha sonra yüzde 0.87’ye çıkarılmıştı.
Yüzde 12 oldu
Temmuz ayında satılan markalı konutların yüzde 66.87’si tamamlanmış konut stoklarından, yüzde 33.13’ü bitmemiş konut stoklarından oluştu. Haziran ayında ise satışların yüzde 49.92’si bitmiş, yüzde 50.08’i bitmemiş konut stoklarından meydana geldi. ‘REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi Temmuz 2020’ sonuçlarına nazaran, markalı konutlarda stok erime suratı son 10 yılın en yüksek ikinci düzeyinde seyretti. Haziran ayında, bir evvelki ayın oranı 3.79’dan 11.96 düzeyine yükselen stok erime suratı, Temmuz ayında da 11.78 düzeyini korudu. Temmuz’da markalı konutlarda yaşanan stok erime suratı sayılarına bakıldığında adet bazında yüzde 11.78 oranında erime tespit edildi. Haziran ayında stok erime suratı yüzde 11.96 oranında yaşandı.
‘Yeni arz düştü’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Altan Elmas, haziran ve temmuz aylarında düşük faizle satılan birinci el konut sayısının 130 bin düzeyinde olduğunu hatırlattı. 2018’de bitmiş konut stokunun 1 milyon olarak hesaplandığını anlatan Elmas, “2.5 yıldır üretilenden daha fazla konut satıldı. Bölümdeki daralma nedeniyle yeni proje sayısı epey azaldı. KONUTDER olarak kanaatimiz, yıl sonuna kadar önemli stok erimesi devam edecek. Aslında 2019 ağustostan bu yana çeşitli kampanyalar ve faiz sübvansiyonlarıyla konut alımındaki hareket sürüyor. Bir müddettir devam eden aksine döngü; arzın talebin altında kalması, bu formda devam edecek görünüyor” dedi.
‘Cazip görülen konut satıldı’
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, konutta yeni ruhsat alımının son iki yıldır yüzde 50’nin çok üzerinde azalma gösterdiğini vurgularken, stokun; talep karşısında düşük kalan arzla azalmaya devam ettiğini lisana getirdi.
Durbakayım, “Bugün satılmayan konut olarak, tercih edilmeyen, cazip görülmeyen kalıyor. Bunu stok olarak görmemek lazım. Rastgele bir sanayi malı, bir eser üzere; muhtaçlık olan segmentte değilse, onun alıcısı daha uzun vadede harekete geçiyor. Lakin gereksinim olan, cazip bulunan, gerçek projelerde satışta olan neredeyse hiç konut kalmadı. Piyasada stok çok olağana düzeylere döndü” değerlendirmesini yaptı.
‘Geçen yıla nazaran %40.5 artış yaşandı’
EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, kamu bankalarının 1 Haziran 2020’de açıkladığı kredi paketi sonrasında konut kredi kullanımlarında ‘benzersiz’ bir süreç yaşandığını söyledi. Turgut Yazıcı, “2020 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 854 bin 126 adet konut satıldı. İki yılı kıyasladığımızda bu yıl 2019 yılının tıpkı periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 40.5 oranında artış yaşandı. 2019 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 2018 yılı tıpkı devrini kıyaslayacak olursak yaklaşık yüzde 21 oranında düşüş yaşanmıştı. Haziran itibariyle başlayan kampanya ile konut satışlarının bu seneyi 1 milyon 400 bin dolaylarında kapatacağını düşünüyoruz. Son 3 yıldır düşen konut satış sayıları nedeni ile konut stoku sorunu ile çaba eden inşaat bölümü Haziran ayında başlatılan düşük faizli konut kredisi kampanyası ile temmuz ayı sonu itibariyle stoku eritti. Hatta o kadar eritti ki satmayı düşünmeyenler de satmaya karar verdi” değerlendirmesini yaptı.
Memurlar
