Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim üyesi Doç. Dr. Serkan Durdu, global salgın yeni tip koronavirüsün (Kovid-19), akciğerlerin yanı sıra kalp kapakçığı ve kalp zarına tutunarak hastalığın daha ağır ve ölümcül seyretmesine yol açtığını belirtti.
Milletlerarası bilimsel çalışmalar ve klinik izlemler, dünya genelinde vefat nedenlerinde birinci sırada yer alan kalp ve damar hastalıklarının, Kovid-19 enfeksiyonuyla birleştiğinde ömrü tehdit ettiğini, virüse bağlı entübe olan kalp ve damar hastalarında damar tıkanıklığına bağlı komplikasyon ve uzuv kaybı görülme sıklığının öteki hastalara oranla daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Doç. Dr. Durdu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kovid-19’un direkt enfeksiyon ve halk sıhhati bilim kısımlarını ilgilendirdiğini lakin süreç içinde kalp ve damar hastalıkları, kardiyoloji, nöroloji üzere farklı alanlarda da olumsuz tesirlerinin tespit edildiğini söyledi.
Kovid-19’un bedende üç basamaklı tesiri olduğunu anlatan Durdu, şu bilgileri verdi:
“Bunlar, virüs kaynaklı enfeksiyonun yarattığı tesir, virüs sonrasında beden savunmasının yarattığı tahrip ve bireyde bulunan öteki hastalıklar. Bağışıklık sisteminin verdiği cevap olan inflamatuvar sonuç, bedendeki tüm sistemleri etkiliyor.
Tedavi sürecinde enfeksiyonu denetim altına almaya çalışan beden savunma hücreleri, tehdidin devam ettiğini düşünerek savunmaya devam ederken organlara da ziyan vermeye başlıyor. Bu evrede, beyne, damar sistemine, kalp kasına ve zarına, akciğerlere, böbreklere, karaciğere kadar ziyan verebiliyor. Vefatlar de bu basamakta ortaya çıkıyor. Yani enfeksiyona bağlı ölümlerin yanı sıra organlarda gelişen hasar, vefata neden olabiliyor.” diye konuştu.
“Kalp-damar ya da akciğer hastalığı bulunuyorsa, kişinin vefat riski artıyor”
Kalp damar hastalıklarının dünyada ve Türkiye’de hala vefat nedenleri ortasında birinci sırada olduğuna işaret eden Durdu, bu devirde altta yatan bir kalp hastalığı bulunanlar için salgının çok büyük risk taşıdığını lisana getirdi.
Durdu, Kovid-19’a yakalananlarda altta yatan bir hastalık ve ileri yaşın, hastalığın ağır geçmesine neden olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Hastanın bilhassa kalp-damar ya da akciğer hastalığı bulunuyorsa, kişinin vefat riski artıyor. Ayrıyeten virüsün etkilediği kalp-damar hastalıkları var. Klinik müşahedeler ve memleketler arası bilimsel araştırmalar, Kovid-19’a bağlı kalp kasında önemli hasar meydana gelebildiğini, kalbin etrafını kaplayan zarda önemli sorunlar görülebildiğini ortaya koydu. Beden savunma hücreleri, Kovid hastalarında tetiklendiğinde başıboş biçimde beden içinde gezip kalp kasına tutunabiliyor ve ziyan verebiliyor. Baktığımızda bu virüsün birincil değil ancak tahribatın ikincil tesiri olarak karşımıza çıkıyor. Bu durumda da hastalık seyri daha ölümcül olabiliyor.
Ayrıyeten bu inflamatuvar tesirin bir devamı olarak hastalarımızda önemli derecede tromboz (pıhtı) gelişmesi eğilimi oluyor. Bunun sonucunda ölümcül akciğer embolileriyle karşılaşıyoruz. Bu sorunu engellemek için çabucak tüm hastalarımıza pıhtı oluşumunu engelleyici iğneleri rutin olarak başlıyoruz.”
“Uzun mühlet hareketsizlik damarlarda dolanımı bozabiliyor”
Altta yatan bir kalp-damar hastalığı bulunan ve Kovid-19’a bağlı entübe olan hastalarda da deveran meselesiyle karşılaşılabildiğine işaret eden Durdu, “Altta bir deveran bozukluğu ya da damar hastalığı bulunan hastalarda, uzun müddet hareketsizliğe bağlı ayak parmaklarından başlayarak deveran bozulabiliyor. Bu nedenle uzuv kayıpları olabiliyor. Kovid-19 nedeniyle entübe olan hastalarda bu üzere durumlarla maalesef karışılaşılabiliyor.” dedi.
“Kalp ameliyatlarını ertelemek de mümkün değil”
Salgın periyodunda kalp ameliyatı yapılması gereken hastalar olduğunu lisana getiren Durdu, “Pandemide kalp ameliyatlarını ertelemek de mümkün değil.” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Durdu, bu hastaların inançlı biçimde ve inançlı sıhhat merkezlerine yönlendirilmesi gerektiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Hastaların hastane kalış müddetlerinin de mümkün olduğunca kısa tutulması hayati değer taşıyor. Bunun için bir stratejinin belirlenmesi ve tedavi sürecinin idaresine ait planlama yapılması gerekiyor. Hastaların operasyona alınmadan kesinlikle virüsle enfekte olmadıklarının mutlaklaştırılması gerekiyor. Bu noktada hastaların hastanede kalış müddetlerinin azaltılması hayli ehemmiyet arz ediyor. Bugün kalp hastalıklarının nerdeyse yüzde 95’ini minimal invaziv-endoskopik yollarla tedavi edebiliyoruz. Minimal invaziv kalp ameliyatları sonrası, hastaların hastanede kalma mühletleri de hayli kısalıyor.”
Durdu, kalp ve damar hastalarının salgın sürecinde tabipleriyle irtibat halinde olmaları, bilhassa ameliyat sonrası birinci denetiminin güvenlik önlemleri içinde yapılması gerektiğini vurguladı.
Gerektiğinde hastaların aşikâr bir sıraya konularak denetimlerinin gerçekleştirilmesinin değer taşıdığını belirten Durdu, “Çünkü unutmamak lazım ki Kovid-19’dan bir hasta kurtulabilir ancak kalp damar hastalığına bağlı bir sorun varsa kişi yüzde 90 olasılıkla hayatını kaybeder. Kalp damar tıkanıklığı bulunması, sol tarafta önemli bir göğüs ağrısı hissedilmesi, yürümeyle ortaya çıkan nefes darlığının olması, sırtüstü yatamaması, yürürken bacaklarda ağrı hissedilmesi kalp-damar hastalıklarının belirtisidir. Kişi, pandemi devrinde de bu bulgulardan birinin olması halinde, maske, uzaklık ve hijyen kurallarına uyarak kesinlikle hastaneye başvurmalı.” ikazlarında bulundu.
Memurlar
