Bir takipçimizin kamu kurumlarında öbür seçenekler varken çalışanın çocuğunu daima işyerine getirmesinin yol açtığı rahatsızlıklar konusundaki değerlendirmelerine motamot yer veriyoruz.
“Biliyorsunuz ki kamuda çalışan bir sürü annemiz var. Bu annelerimiz (pandemi öncesinde de devam ediyordu pandemiye mahsus durumları kastetmiyorum) birtakım münasebetleri mazeret ederek tam gün yahut yarım gün çocuklarını da kamu kurumuna getiriyorlar. O denli ki bir evvelki çalışma yerimde bir memur doğum müsaadesinden sonra işe bebeğiyle başlamış fiyatsız müsaade yahut yarım gün çalışma hakkı varken bu hakkını kullanmamış 1 yılı aşkın müddettir çocuğunu kamu kurumunda büyütmüştür ve hala büyütmektedir. Kimi mecburî durumlar hariç olmak üzere memurlara verilen bu inisiyatiflerin artık birçok memur anne tarafından suistimal edilir hale gelmiş olduğunu gözlemliyorum. Kamu kurumu kimsenin kendi mülkü yahut tapulu malı değildir. Bir memur şayet ki devletten maaş alıyorsa o maaşın hakkını veren çalışmayı yerine getirmek zorundadır. Çocuğuyla birlikte işe gelen memur birçok vakit işte mesaisini doldurmaya geldiği üzere şimdi daha bebek olan yahut oyun çağında olan çocukları ister istemez başka memurların da sağlıklı bir çalışma yerine getirmesini engellemektedir. Bu durum kamu kurumunda ciddiyetten ve disiplinden uzak bir konut ortamının oluşmasına sebebiyet vermektedir. Halbuki yöneticilerimiz çocuklarını bırakacak bir yer bulamayan annelerimize fiyatsız müsaade konusunda kolaylık sağlarlarsa hem annelerimiz çocuklarımızın bakımını daha sağlıklı yapabilir hem kamu kurumunda daha önemli ve disiplinli bir ortamda sağlıklı bir çalışma gerçekleştirebilir hem de çocuğunu kuruma getiren annenin kuruma olan katkısı önemli oranda azaldığı için kamu kurumu maddi manada ziyandan kurtulabilir diye düşünüyorum. O denli müdürlerimiz var ki bile isteye bu disiplinsiz ortama göz yumuyor ve kendisinin farklı bir çalışma ortamı ve odası varken başka memurları bir çeşit kreş ortamında çalışmaya mecbur bırakıyor.
Ben kamu kurumunda çocuk büyütmenin ve çalışma ortamına sık sık çocuk getirmenin rastgele bir yaptırımı olup olmadığını sormak istiyorum. Bu türlü bir durumla karşılaştığımızda hangi mercilere şikayette bulunmalıyız? Kamu kurumunu bu biçimde kendi konutu üzere kullanan bireyler rastgele bir cezai yaptırıma tabi olurlar mı? Bu çeşit disiplinsizlikleri nereye ve nasıl bildirmeliyiz?”
İşi gereği doğup büyüdüğü yerlerden farklı kentlerde, ailesinden uzakta yaşamak zorunda kalan anne ve babaların en çok zorlandıkları alanlardan biri çocuk bakımı. Kurumlara ilişkin kreş sayı ve kapasitesi gereksinimi karşılamaktan uzak, gözünüz artta kalmadan çocuğunuzu emanet edebileceğiniz bir bakıcı bulmak güç, özel kreş fiyatları yüksek. Çekirdek aile yapısı ile büyük kent hayat şartları ve çalışma hayatının hali dikkate alındığında tam manasıyla tahlil getirilmesi de sıkıntı bir alan.
657 sayılı Kanunda çocuk sayısına bağlı olarak verilen iki, dört yahut altı aylık yarı vakitli çalışma imkanı, süt müsaadesi uygulaması, 24 aya kadar aylıksız müsaade hakkı bebeği olan çalışanlar için sağlanan haklar ortasında. Ayrıyeten 2016 yılında kanunlaşan lakin metot ve temelleri hala belirlenemediği için uygulama imkanı olmayan ilkokul çağına kadar yarı vakitli çalışma hakkı da bu alanla ilgili düzenlemelerden biri.
Kanunda yer alan üstte saydığımız haklar dışında fiili bir tahlil yolu da çocukların iş yerine getirilmesi. Kimsenin severek isteyerek çocuğunu çalışma ortamının içine soktuğunu sözleyemeyiz. Lakin işyeri öncelikle çalışanlara ve işi olan vatandaşlara ilişkin makul kuralları ve hizmet standartları olan bir yer. Çocukların bedensel ve ruhsal gelişimlerine uygun bir yer değil. İçinde bulunduğumuz pandemi sürecini bir tarafa bırakırsak yalnızca zarurî ve süreksiz durumlar için kullanılması mümkün.
Öbür seçenekler kullanılmaksızın çocuğun işyerine getirilmesinin daima bir hal alması, ister istemez çalışma ortamının havasını ve sükunetini bozmakta, insani bir durum olması sebebiyle kimse rahatsızlığını söz edememekte. Bir bakıma mesai arkadaşlarının ve amirlerin iyi niyeti suistimal edilmekte, bir hak hedefi dışında kullanılmaktadır.
Sorunun tahlili için öncelikle ünite amirlerinin bu mevzuda tedbir alması yerinde olacaktır. Işçi ile nazikçe konuşulmalı, tahlil teklifleri konusunda yardımcı olunmalı, işleri aksatmayacak ve öbür çalışanın iş yükünü artırmayacaksa mesai saatleri konusunda kolaylık sağlanmalıdır.
Çocuğun daima ve rahatsızlığa yol açacak halde işyeri ortamında bulundurulması 657 sayılı Kanunda direkt bir disipline karşıt fiil olarak düzenlenmemekle birlikte, bu davranışın dolaylı olarak;
– 125/A hususunda yer alan; verilen buyruk ve misyonların tam ve vaktinde yapılmasında, misyon mahallinde kurumlarca belirlenen yordam ve asılların yerine getirilmesinde, vazifeyle ilgili resmi doküman, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek yahut sistemsiz davranmak,
– 125/B unsurunda yer alan; Devlete ilişkin resmi araç, gereç ve gibisi eşyayı özel işlerinde kullanmak, kurumların huzur, sükün ve çalışma nizamını bozmak,
fiilleri kapsamına alınabileceğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
