Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Konseyi Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, “İzinlerini Kurban Bayramı sonrasıyla birleştiren vatandaşlarımızı da düşündüğümüzde, bir hafta müsaade alan, 15 gün müsaade alan vardı. Ayın 4’üydü biliyorsunuz bayramın son günü. Müsaade bitişlerinin 20’si olduğunu varsayalım. Yani 15 gün daha bu hadise artışı bu biçimde gidebilir” dedi.
Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Şurası Üyesi Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, son zamanlardaki olay artışının insanlardaki rahatlama ile gerçekleştiğini ve tedbirler dikkate alınmaz ise tekrar kısıtlamaların gelebileceğini belirtti. Vilayet Hıfzıssıha Konseyleri’nin bu hususta yetkileri olduğunu hatırlatan Prof. Dr. İlhan, gerekirse vilayet yahut ilçelere kısıtlama gelebileceğini ve insanların önlemlerden ödün vermemesi gerektiğini söyledi.
“15 GÜN DAHA BU HADISE ARTIŞI BU BIÇIMDE GİDEBİLİR”
Kurban Bayramı sonrası müsaade bağlama biçiminde gerçekleşen uzun müsaadeler ile olay artışının 15 gün daha bu formda sürebileceğini belirten Prof. Dr. İlhan, “Bugün teşhis alan hadiseler son 15 gün içerisinde bulaş ortaya çıkmış olaylar. Ülkemizde de biliyorsunuz, Kurban Bayramı’nda, Ramazan Bayramı’nda öncesiyle ve sonrasıyla birleştirme üzere bir yaklaşımımız var izinlerimizde. Artık müsaadelerini Kurban Bayramı sonrasıyla birleştiren vatandaşlarımızı da düşündüğümüzde, bir hafta müsaade alan, 15 gün müsaade alan vardı. Ayın 4’üydü biliyorsunuz bayramın son günü. Müsaade bitişlerinin 20’si olduğunu varsayalım. Yani 15 gün daha bu hadise artışı bu formda gidebilir. Bin 300 olur, bin 400 olur, bin 500’e yaklaşır bu halde sarfiyat. Ancak ondan sonraki kısımda hadiselerin daha azalması beklentisi içerisindeyiz”
“DİKKAT EDİLİRSE EYLÜL SONU EKİM BAŞINA YANLIŞSIZ AZALMA KELAM KONUSU OLABİLİR”
Son periyotta artan hadise artışının, tatil beldelerinden kent merkezlerine dönüşler ile bir mühlet daha devam edebileceğini öngördüklerini belirten Prof. Dr. İlhan şunları kaydetti:
“Biliyorsunuz beşerler hem bayramlaşma için memleketlerine gittiler. Tatil beldelerine giden vatandaşlar oldu. Bilhassa tatil beldelerinde, kıyı kenarlarında hiç istenmeyen imgeler ile karşılaştık. Hele bir imaj var; vatandaşların vapura koşma manzarası. Gördük ki vatandaşlarımızın bir kısmı, toplumsal uzaklığa, maske takmaya hiç dikkat etmiyorlar. O yüzden buralardan kaynaklanan hadiselerin önümüzdeki devirde yeniden artacağını görüyoruz. Lakin şöyle bir hususun da altını çizmek gerekiyor. Artık Eylül ayı geldiği vakit, her ne kadar şuan için okullarımız uzaktan eğitim olsa da vatandaşlarımız tatil beldelerinden, memleketlerinden temel yaşadıkları yerlere, büyükşehirlere ya da kent merkezlerine dönecekler. Virüsü beraberlerinde götürdüler, beraberlerinde geri getirecekler. O yüzden Ankara’ya, İstanbul’a, Elazığ’a, Edirne’ye, kent merkezlerine beşerler geldiği vakit tedbirlere çok dikkat etmeleri gerekiyor. Artık beşerler giderek daha çok kapalı alanda bulunacak. Malum mevsim giderek soğuyor. Örneğin Ankara’da geceleri kapı, pencere çok da açılmıyor. Havalar soğumaya başladı. Bu nedenle beşerler daha fazla kapalı alanlarda olacağı için tedbirlere dikkat etmeleri daha da çok kıymet kazanıyor. Zira şayet tedbirlere dikkat etmezlerse biz biliyoruz ki bu virüs şuan da aşısı olmadığına nazaran ve etraf şartlarından, sıcaklıktan da etkilenmediğine nazaran ve gücünü kapalı ortamda yahut bir ortada bulunmaktan aldığına nazaran ağırlaşmayı azaltmamız gerekiyor. O yüzden virüsü vatandaşlar kendileriyle geri getirecekleri için yaşadıkları yerlere, tedbirlere daha çok dikkat etmek daha çok ehemmiyet arz ediyor. Dikkat edilirse bu düzeyde gidip bir müddet sonra Eylül sonu Ekim başına hakikat azalma kelam konusu olabilir. Dikkat edilmezse yeniden olaylar artarak devam eder. Bu da örneğin düğün, nişan kısıtlaması üzere kısıtlamalardan tutun, vilayetler bazında çeşitli kısıtlamalara gidilebilir. Birtakım vilayetlerde okulların açılmasının gecikmesine gerçek gidebilir. Zira biliyorsunuz, Sıhhat Bakanımız da açıkladı; Vilayet Hıfzıssıha Heyetleri aslında çok önemli yetkiye sahipler. Örneğin virüsün çok ağır olduğu vilayetlerde, Vilayet Hıfzıssıha Heyeti bir ilçeyi kapatabilir. Bir mahalleyi kapatabilir. Daha evvel olmuştu. O ile giriş çıkışı kapatabilir. Bu türlü durumlara mahal vermemek için şimdiden hazırlıklı olmamız gerekiyor. Daha havalar iyi daha yaz devrindeyiz. Eylül ayında ağırlaşmayı azaltabilirsek virüsle gayrette daha başarılı olacağımız aşikar.”
“DEVLETİN YAPABİLECEKLERİNİN VE SIHHAT SİSTEMİNİN AŞIKÂR BİR KAPASİTESİ VAR”
Virüs ile gayretin üç ögesi olduğunu lisana getiren Prof. Dr. İlhan, “Bir devletin yapması gerekenler, iki sıhhat sistemi, üç vatandaşın yapması gerekenler. Devletin yapması gerekenler de geçtiğimiz Mart, Nisan, Mayıs aylarını düşündüğümüzde açıkçası, sokağa çıkma yasaklarına, toplu kapatmalara, okulların kapatılmasına kadar aslında pek çok şeyi devlet başarılı bir biçimde gerçekleştirdi. Hatta yurtdışına da yardım yaparak bizim Türkiye Cumhuriyeti’nin salgınla uğraşının yalnızca Türkiye’de dünyada da kararlı bir halde devam ettiğini dünyaya da göstermiş olduk. İkinci öge sıhhat sistemi. Hepimiz biliyoruz ki her ne kadar 6 bin vatandaşımızı koronavirüs yüzünden kaybetsek de sıhhat sistemimiz epey iyi. Vefat sayılarında hayli düşük durumdayız. Bu sıhhat sistemimizin iyiliği gücü sıhhat çalışanlarımızın, tabipten paklık görevlisine, hemşireden güvenlik görevlisine kadar profesyonelliği ve mesleklerini aşkla yapmalarından kaynaklanan bir durum kelam konusu ve çok uzman sıhhat çalışanlarımız var. Sıhhat sistemimiz de çok başarılı. Ama üçüncü öge, vatandaş boyutuna geldiğimizde ise kısıtlı sayıda da olsa az evvel bahsettiğimiz üzere vatandaşlarımızın kurallara uymaması, fizikî ara, maske ve hijyene uymaması, salgın ile uğraşta başarımızı engelliyor. Zira az evvel söylediğim; devletin yapabileceklerinin ve sıhhat sisteminin aşikâr bir kapasitesi var” halinde konuştu.
“HAYAT KONUTA SIĞAR UYGULAMASINI TÜM VATANDAŞLARIN YÜKLEMESİ GEREKİYOR”
Hayat Meskene Sığar uygulamasının virüs ile gayrette çok kıymetli olduğunu ve vatandaşların bu uygulamayı etkin bir formda kullanması gerektiğini belirten Prof. Dr. İlhan, “Her vatandaş koronavirüse karşı kendi öz sınırlamasını yapmalı. Örneğin bir yere gideceği vakit Hayat Konuta Sığar uygulamasını yükleyebilir. Hayat Meskene Sığar uygulamasını tüm vatandaşların yüklemesi gerekiyor. Buradan denetim edebilir, hafta sonu bulunduğu yerden buraya bakar. Der ki; burada koronavirüs ağır, renkler kırmızı, ben oraya gitmeyeyim diyebilir. yahut minibüs dolu geldi, bir sonrakini bekleyebilir, ağırlaşma olmasın diye. yahut dışarı çıkacaksa daha risksiz yerleri tercih edebilir. Çocukları, ailesi, arkadaşlarıyla bulaşacaksa daha açık alanları ve fizikî arayı ayarlayabileceği yerleri tercih edebilir. O yüzden vatandaşlarımızın biraz daha kurallara uymada uğraş etmesine muhtaçlığımız var” diye konuştu.
Memurlar
