Kısalarla Söyleşi-Yorum’un ikinci kısmından herkese merhaba. Bu haftaki konuklarım birçok sinema şenliğinden bildiğimiz, Âlâ Yemek Öldürür kısasıyla Umut Evirgen ve başrol oyuncusu Burak Yamantürk. Güzel Yemek Öldürür’ü birinci defa geçen yıl 7. Boğaziçi Sinema Şenliği’nde izlemiştim. Birinci etapta bol ‘ünlü’ oyuncu takımıyla dikkat çeken sinema, kıssasıyla de epey bir farklı bir yerde duruyordu. Sinemanın uzun vakittir devam eden şenlik seyahatinde şimdiki durağı ise 3-11 Eylül tarihleri ortasında 31. sefer düzenlenecek olan Memleketler arası Ankara Sinema Şenliği. Şenlikte tıpkı vakitte Evirgen’in Annesinin Kuzusu isimli sinema projesi de Proje Geliştirme Kısmı’nda yarışıyor. Evirgen’i biraz daha yakından tanıyacak olduğumuzda; New York, Berkeley College’da İşletme eğitimi aldı. Yüksek lisansını Sinema Televizyon üzerine Bilgi Üniversitesi’nde yaptı. Yeterli Yemek Öldürür onun birinci kısası. Sinema tıpkı vakitte geçtiğimiz yıl Ekim ayında Kanada’da düzenlenen olan 33. Edmonton Sinema Şenliği’nden de davet alarak kıymetli bir muvaffakiyete daha imza atmıştı. Evirgen şu an ise Ben Bir Denizim isimli uzun metraj sinema üzerinde çalışıyor.
BİR LEZZET UĞRUNA.
Evirgen ve Yamantürk ile sohbetimize geçmeden evvel sineması biraz daha konuşalım. Sinema, gündelik hayatında bir böceği bile öldürmekten çekinen vegan şef Arthur’un mutfakta hayvanları canlı canlı katletmekten ve lezzet uğruna her şeyi feda etmekten kaçınmayan ömrüne odaklanıyor. Ayrıyeten yemekleri sunarken ise imal basamağından büsbütün farklı olarak dünyanın en beyefendi, kibar ve naif insanı olan Arthur, yemek sanayisindeki birtakım gerçekleri de gözler önüne seriyor. Sineması birinci izlediğimde motamot şunları düşünmüştüm: Önümüze her vakit şık, cici, hoş ve beğenilen olarak paket formunda sunulan şeylerin ardında neler varmış? Neler yokmuş ki meğerse. Örneğin yediğiniz çok hoş bir yemek gerisindekileri öldürüyormuş! O denli olağan bir öldürmek değil, fakat gösteriye dönüştüren, katledercesine öldürmek. Bunu iddia etmek hiçbir vakit sıkıntı değildir lakin bu türlü kreatif ve sinema lisanında izleyince değişik oluyormuş.
GURMELERE İRONİK GÖNDERMELER
Bu kısada gurmelere ve yemek eleştirmenlerine de ironik göndermeler de bulunuluyor. Sinemadaki gurmenin abartılı, egoist ve bence komik tutumları bunu ispatlar nitelikteyken, devasa abartılı nesneler ile bu haller adeta somutlaştırılıyor.
Öte yandan çalışanlarına mutfakta adeta kan kusturan ancak kendi özel hayatında çok sakin ve naif bir hayat süren Arthur’un, bir vegan olarak hayvanları öldürürken pek de utangaç yahut üzülen bir halde olmaması kendisinin hayatındaki çelişkiyi da gözler önüne seriyor. Velhasıl özel hayatında rastgele bir canlıya ziyan vermekten kaçınan ve en kıymetlisi hiçbir canlıyı yemeyen bir toplumsal kimlikte olan bir şefin, mutfağa geçtiğinde tüm bunları bir kenara bırakması ve ‘iş öbür o başka’ güzellemesi, izleyiciyi hayrette bırakıyor.
HAYATIMA DEĞEN KISSALARI ÇEKMEK İSTİYORUM
Yazmanın iyileştirici tesirini hissettiğim andan beri yazıyorum. Yazdıklarım birikince de çekmek istemeye başladım. İster istemez akışta kendimi monitör başında buldum. Sinema bu halde hayatıma dahil oldu. Sinemada yapmak istediğim ise kendi hayatıma değen öyküleri yazmak ve çekmek. Kederlerimle beyazperdede yüzleşmek bana iyi geliyor. Âlâ Yemek Öldürür’e gelirsek, yüksek lisansı bitirmek için bir kısa sinema çekmem gerekiyordu. Yazdığım bütün senaryolar o güne kadar uzun metraj senaryoları idi. Hayatımın her an için de olan yeme içme bölümü ve aşçılarla ilgili kendi tecrübelerimden çıkarak kısa bir öykü yazdım. Yemek dalında işletme sahibi olmamın bu sinemanın hem üretim hem de fikir basamağına bir tesiri oldu mu konusunda ise şunları söyleyebilirim: Kendi restoranımda çalışan bir şef, hayatımda sayılı hudutlarımı bu kadar zorlayan insanlardan biriydi. Gerçek bir sanatçıydı. Onun üstüne mutfakta birini görmedim on yıllık iş hayatımda. Özel hayatı ve iş hayatı bu kadar uçlarda olan bir karakteri ölümsüzleştirmem gerekiyordu.
BURAK YAMANTÜRK: KISA UZUN FARK ETMEZ DEĞERLI OLAN KISSA
Oyunculuk ve oynamak benim için özgürlük söz ediyor. Kayıt ve kestik sözleri ortasında öteki hiçbir şey düşünmüyorum ve bu benim için büyük bir lüks. Ben çok fazla şey düşünen bir beşerim, sürekli! Lakin oyunculuk yaparken yalnızca anda kalıyorum ve bu benim için çok pahalı. Mesleğin en hoş tarafı da şu bence. Alınan her yasla yelpazeye yeni bir renk katılıyor. Bir insan olarak öncelikli gayem ruhen, zihnen ve bedenen sağlıklı ve memnun olmak. Bu olduktan sonra geri kalanlar hallolur. Sinema mı yoksa dizi de mi daha memnunum, konusunda ise açıkçası huzurlu bir sette memnunum. Benim için sinema, dizi, sahne hiç fark etmez. Kıymetli olan oynadığım karaktere ve içinde bulunduğu öyküye inanmam ve isini severek yapan bir grupla birlikte çalışmam. Düzgün Yemek Öldürür kısa sinemasında oynamayı kabul ettim zira yemek yapmak benim hobim. Arkadaşlarımız bize geldiğinde onlara sofra hazırlamak ve yeni tatlarla onları şaşırtmak en sevdiğim şeylerden biri. Oyunculuk ve yemeği birleştiren bir projede yer almak hem de arkadaşımın setinde olmak beni çok keyifli etti. Ayrıyeten kısa, uzun fark etmez. Değerli olan okuduğum senaryonu ile tıpkı frekansta olabileyim. Kıssaları, karakterleri hayata geçirmek isteyeyim. Senaristin kurduğu hayale ortak olabileyim.
Ali Demirtaş
[email protected]
Akşam Gazetesi / Cumartesi Eki
Memurlar