Akşam Gazetesinden Okan Güray Bülbül bugünkü yazısında bedelli askerlik nedeniyle istifa edenlerin tazminat alabileceği istikametinde yargı kararını açıkladı.
Bülbül yazısında: 2018 yılında çıkartılan bedelli askerlik hakkı ile pek çok çalışan askerlik misyonunu yerine getirmişti. Bu periyotta çıkartılan kanunda bedelli askerliğe gidecek çalışanların 21 günlük temel askerlik eğitimden geçmesi ve bu mühlet boyunca patronları tarafından fiyatsız müsaadeli sayılmasına ait karar de kendisine yer bulmuştu. O günlerde bedelliye giden çalışanların isterlerse patrondan kıdem tazminatı alabileceklerini bu köşeden tabir etmiştik. Konya Bölge Adliye Duruşması’nın kararı da bu tarafta çıktı. Münasebetiyle bedelli askerliğe giden personelin istifa edip kıdem tazminatını patrondan talep edebileceği yargı kararları ile de katılaşmış oldu.
HADISE NASIL GERÇEKLEŞTİ
Konya Bölge Adliye Duruşması’nın kararına husus hadisede, bir emekçi, bedelli askerlik hakkından yararlanmak için işyerinden istifa edip patrondan kıdem tazminatını talep etti. Patron ise emekçiye kıdem tazminatı ödemedi. Bunun üzerine dava açan personel, tazminatını talep etti. Mahallî duruşma askere gidecek çalışanın, 21 günlük askerlik eğitimi sonrası işsiz kalma riski bulunmadığı münasebetiyle da feshi mecburî kılan bir durum bulunmadığı ve personelin tazminata hak kazanamayacağı tarafında karar verdi. Davacı çalışanın, mahallî duruşmanın kararını istinafa taşıması sonrası Konya Bölge Adliye Duruşması, kararı bozdu. Duruşma, bedelli askerlikle ilgili düzenlemede çalışanın fiyatsız müsaadeli sayılacağının belirtildiğini lakin 7146 Sayılı Kanun’un 2/4 unsuru kıdem tazminatını düzenleyen 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. hususunda rastgele bir değişiklik yapılmadığını söz etti. Birebir unsurun 4. fıkrasında ”Bu husus kararlarından yararlananlar temel askerlik eğitim müddetince çalıştıkları işyeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız ve fiyatsız müsaadeli sayılırlar’ düzenlemesine yer verildiğini, 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14/3. hususunda muvazzaf askerlik hizmeti münasebetiyle iş mukavelesini fesheden personelin tazminata hak kazanacağının düzenlendiğini belirtti. Bu durumda personel belirtilen bu karardan yararlanarak ‘bedelli için dahi olsa iş mukavelesini feshettiğinde kıdem tazminatı talep hakkına sahiptir’ yargısına ulaştı. Bölge Adliye Duruşması’nın mahallî duruşmanın kararını bozması sonrasında bedelli askerlik için işyerinden ayrılan personel 6.288 TL olan kıdem tazminatını hak etmiş, ayrıyeten yargılama sarfiyatları ve dava harçlarının da davalı tarafından ödenmesine hükmedilmiştir.
19 Temmuz 2018’de AKŞAM’ın gündeme getirdiği ‘bedelliye tazminat hakkı’ duruşma kararıyla tescillendi.
BEDELLİ ASKERLİK BEDELİ 37 BİN LİRAYA ÇIKTI
Bedelli askerliğe ait fiyat güncellemesi yapıldı. Bütçe ve Mali Hizmetler Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu hesaplamaya nazaran 2020 yılı temmuz-aralık devrinde bedelli askerlik fiyatı 37 bin 70 lira olarak belirlendi. 21 gün eğitim alacak olan bedelli askerler 37 bin 70 lirayı ilgili banka hesabına yatırması gerekiyor. Dövizle askerlik yapacak olanlar ise 5 bin 563 euroya bedelli askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacaklar. Bedelli askerlik fiyatı hesaplanırken katsayı dikkate alınıyor. Ocak-haziran periyodunda katsayı 0.146061 iken temmuz-aralık devrinde 0.154461 olarak gerçekleşti. Ocak-haziran devrinde bedelli askerlik 35 bin 54 lirayken temmuz-aralık periyodunda 37 bin 70 lira oldu. Dövizle askerlik ocak-haziran devrinde 5 bin 261 euroyken, temmuz-aralık periyodunda 5 bin 563 euro oldu.
DAVA AÇMAK İÇİN VAKTINIZ VAR
Bedelli askerlik hakkından yararlanmak için 2018 yılında işyerinden ayrılan ve kıdem tazminatını talep eden emekçilerin dava yoluna gitmek için hala vakti var. Kıdem tazminatı alacaklarında vakit aşımı mühleti 5 yıl. Bu mühlet şimdi dolmadığı için personeller o devir alamadıkları kıdem tazminatları için evvel arabulucu sonra duruşma yoluna gidebilirler. Konya Bölge Adliye Duruşması’nın aldığı bu karar personellerin arabuluculuk mühletince elini güçlendirecektir. Patronlar duruşma yoluna gitmeden arabuluculuk sürecinde uzlaşmaya gitmeyi tercih edeceklerdir. Bu da çalışanın yargılama masraflarına katlanmadan kıdem tazminatını almasını ve patronun de daha fazla maddi ziyana uğramasını mümkün kılacaktır. Lakin emekçilerin o periyotta bedelli askerlik nedeniyle işyerinden ayrıldıklarına dair patrona ilettikleri yazılı bir dilekçe olması yerinde olacaktır. Aksi takdirde o periyottaki işten ayrılmanın münasebetinin bedelli askerlik olduğunun ispatlanması zorlaşacaktır.
İKİ TERCİH HAKKI
Bedelli askerlik yapacak olan emekçi, isterse fiyatsız müsaadeli sayılıp temel askerlik eğitimi sonrası işine geri döner, isterse kıdem tazminatını alıp işyerinden ayrılır ve 21 günlük temel askerlik eğitimine bu biçimde sarfiyat. Personel talep ederse patron bedelli askerliğe gidecek personeline kıdem tazminatını ödemek durumunda. Lakin bu talebin hukuka uygun ve dürüstlük unsuru çerçevesinde yapılması kuraldır. Yani personelin 21 günlük temel askerlik eğitimi nedeni ile hakikaten işyerinden ayrılmış olması kuraldır. Ayrıyeten bu taleple patrona başvurması ve askerlik vazifesi için işyerinden ayrılması da gerekmektedir.
Memurlar
