Hükümet, çalışma hayatında gençlere ve emeklilikte yaşa takılanlar kümesindeki 50 yaş üstüne vergi istisnası, prim destekli esnek iş imkanı sağlarken, belli başlı periyodik iş kontratını de kolaylaştırıyor. Hazırlanan modelde iş ahitlerinde sınırlı ya da müphem olmasına bakılmadan çalışanların da kıdem tazminatı hakkı, emekçi lehine düzenlenecek.
Ahdin müddetinden evvel bitmesi durumunda kalan müddetin fiyatının ödenmesi de tedbirlerden biri. Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, İstihdam Kalkanı paketinde, gençler ve 50 yaş üzerindekilerin istihdamında, farkındalık sağlamak için kimi teşvikler verileceğini söyledi.
TOPLUMSAL HAKLARA MUHAFAZA
Yaz aylarında mahsusen turizm, tarım ve inşaat kolunda dönemsel işlerde yapılan kontratlar çoklukla sınırlı müddetli olarak yapılıyor. Akit müddeti bittiğinde kıdem, ihbar tazminatı olmadığı üzere işe iade davası da açılamıyor. Yeni düzenleme ile bu ahitlerin zincirleme üç yılı geçmemek üzere yapılması öngörülüyor. Belirli-belirsiz iş kontratı, kısmi periyodik, davet üzerine çalışma-uzaktan çalışma, deneme vadeli, kadro kontratı olmak üzere beş iş akdi cinsinde çalışanın himayeye alınması hedefleniyor.
PRİM 30 GÜN ÜZERİNDEN YATACAK
Kaynak ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın hazırladığı paket kapsamında gençler ve 50 yaş üstü için kolay iş bulması da amaçlanıyor. Buna nazaran, 50 yaş üstü şahıslar kısmi devirli çalışmaya geçtiğinde vergi istisnasından yararlanacak. Açığı kapatmak için alınan başka personel için de gelir vergisi istisnası olacak. Kısmi devirli çalışmaya geçen gençlerin 15 günlük primini devlet yatıracak.
KOLAYLAŞTIRICI UNSURLAR VAR
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, istihdamın korunmasını hedefleyen İstihdam Kalkanı paketinde, gençler ve 50 yaş üzerindekilerin istihdamını kolaylaştırıcı unsurların olacağını söyledi. Selçuk, kısmi çalışma modeliyle iş ve aile hayatı istikrarının daha rahat sağlanacağını, kendilerine ve ailelerine daha fazla vakit ayırabileceklerini belirtti. Gençlerin istihdama iştirakin artıracak adımlar atacaklarını belirten Bakan Selçuk, “Kovid-19 salgını sürecinde çalışma hayatının değiştiğini net bir biçimde gördük. Bu değişime bağlı olarak farklı çalışma modelleri (esnek çalışma, meskenden çalışma ve kısmi çalışma) tercih edilmeye başladı. Memleketimiz kısmi çalışmada dünyayla kıyaslandığında çok arkada. Hollanda’da işgücünün yarısı, İsveç’te her 4 bireyden biri kısmi çalışmada. Bizde orantı yüzde 9.9 seviyesinde. AB ortalamış yüzde 18’lerde. İstihdam Kalkanı paketinde gençlerin ve 50 yaş üzerindekilerin istihdamını kolaylaştırıcı hususlar olacak. Mevzuat mealinde çok düşüncemiz yok lakin farkındalık sağlamak için birtakım teşvikler sağlayacağız” dedi.
MUKAVELE BİRDEN FAZLA YENİLENİR Mİ?
Makul müddetli iş kontratında, esaslı bir neden olmadıkça birden fazla üst üste zincirleme kontrat yapılamıyor. Aksi halde iş akdi başlangıçtan itibaren bilinmeyen periyodik kabul ediliyor.
Muayyen müddetli kontratlar, onu tasdikli kılan kurallar motamot korunarak en fazla bir kere yenilenebiliyor. Aksi durumda iş kontratı en baştan belgisiz vadeli olarak dikkate alınıyor. Belli periyodik iş akitlerinin birden fazla yenilenme durumunda ise ‘esaslı neden’ aranıyor. Mevcut pratikte bitiş vadesi evvelce belirlenen bu kontratlarda ihbar müddetleri, ihbar tazminatı laf konusu olmuyor. İstihdam Kalkanı paketinin kıymetli ayağını oluşturan kıdem sisteminde ise muayyen vadeli sözleşmeliler de bir gün çalışsa dahi kıdem hakkına sahip olabilecek.
6 AY İSTİHDAM KURALI
50 yaş ve üzerindekilerin tam vakitli çalışmadan kısmi devirli çalışmaya geçmesi durumunda gelir vergisi istisnasından yararlanacak. Patronun kısmi devirli çalışmaya geçen çalışandan doğan istihdam açığını kapatmak için bu vadeyi tamamlayacak halde kısmi devirli çalışacak sair emekçi alması durumunda da vergi istisnasından yararlanacak. Fakat bunun için bu kişiyi en az 6 ay çalıştırma koşulu olacak. Kısmi vakitli çalışmaya geçenlerin çalışmadıkları vadelerin primini de devlet ödeyecek. Böylelikle primleri 30 gün üzerinden yatırılmış olacak.
Hazal Ateş
Memurlar
