HANİFE SEVİNÇ – Marmara Bölgesi’nde mayıs ve haziranda ani ve kuvvetli görülen yağışlar ortalamayı yükseltse de sel ve su baskınlarıyla yağmurun kaybedilmesi, yüksek sıcaklıkların neden olduğu buharlaşma üzere faktörler İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranını düşürdü.
İstanbul Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İSKİ) bilgilerine nazaran, kente su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 57,85 olarak ölçüldü.
Son 10 yılın datalarına nazaran, temmuz ayında barajlardaki doluluk oranı en yüksek 2011’de yüzde 78,91 olarak ölçülürken, en düşük seviyeyi de 2014’te yüzde 19,22 ile yaşadı.
İstanbul’un barajlarındaki doluluk oranı yüzde 57,85’le en düşük ikinci düzeyde kaldı. Yeniden son 15 günün datalarına nazaran, yağış görülmeyen İstanbul’da barajların doluluk oranı yüzde 61,34’ten yüzde 57’lere geriledi.
Barajlardaki doluluk oranı 29 Temmuz tarihi baz alındığında, 2011’de yüzde 78,91, 2012’de yüzde 70,88, 2013’te yüzde 70,29, 2014’te yüzde 19,22, 2015’de yüzde 78,79, 2016’da yüzde 62,71, 2017’de yüzde 71,73, 2018’de yüzde 73,26, 2019’da yüzde 69,01 düzeyleri görüldü.
Su ölçüsü, 6,2 milyon metreküp kapasiteye sahip Istrancalar’da yüzde 30,83, 162,2 milyon metreküplük Terkos’da yüzde 66,11, 88,7 milyon metreküplük Sazlıdere’de yüzde 23,74, 34,1 milyon metreküplük Alibeyköy’de yüzde 21,73, 148,9 milyon metreküplük Büyükçekmece’de yüzde 32,62, 235,3 milyon metreküplük Ömerli’de yüzde 90,84, 107,5 milyon metreküplük Darlık’ta ise yüzde 88,05 olarak ölçüldü.
Bu kaynaklar dışında İstanbul’un kullandığı suyun yüzde 35’i ise Melen ve Yeşilçay’dan karşılanıyor.
– “Yağışlar yüksek fakat buharlaşma, su baskını ve selle kaybediyoruz”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, Türkiye genelinde yağışlarda çok önemli bir azalma olmadığını, yağışın ani ve kuvvetli olarak görülmesi nedeniyle son vakitlerde girilen kuraklık sürecinin hissedilmediğini söyledi.
Yağışların çok ve şiddetli olarak görülmesinin ortalamayı yükselttiğini lisana getiren Demirhan, şöyle devam etti:
“Marmara Bölgesi’nde haziran ayında 79,8 milimetre yağış aldık. Mevsim normali ise 35 milimetre. Yüzde yüzün üzerinde bir artış var. Bu bizim için sevinebileceğimiz bir yağış değil. Bu yağışlar Marmara Bölgesi’nde sellere, su baskınlarına, tarım alanlarında toprak erozyonlarına sebep oldu. Suyu kâfi verimlilikte kullanamadık. Yer altı su kaynaklarımızı destekleyecek formda bir suyla karşı karşıya kalamadık. Barajlar belirli bir müddetliğine doldu. Haziran ayı sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyretti. Hasebiyle buharlaşma fazla oldu. Yağışlar lokal olarak çok yüksek ölçüde görülüyor ve ne yazık ki su baskını ve selle kaybediyoruz.”
Yeniden Ege Bölgesi’nde de yağışlarda yüzde 95 oranında artış olduğunu tabir eden Demirhan, bu bölgede de su baskınları ve sel yaşandığını anımsattı.
Demirhan, Marmara Bölgesi’nde yağışlarda uzun yıllar ortalamasına bakıldığında önemli bir azalma görülmediğini, hatta artış bile yaşandığını belirterek, lakin iklim değişikliğinden ötürü dünyadaki ısınmanın Türkiye’yi de etkilendiğini anlattı.
Yüzde yüzden fazla artış halinde lokal olarak görülen bu üslup yağışların önümüzdeki yıllarda da artmasının beklendiğini vurgulayan Demirhan, “Yine Marmara Bölgesi’nde mayıs ayında yağışta yüzde 91.7 oranında artış görüldü lakin su baskını ve sel yaşandı. Mart ayında da yüzde 32’lik bir azalma görüldü. İlkbahar aylarının tamamında ise ülke genelinde yağışlarda yüzde 11’lik bir artış oldu. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 51’lik artış yaşandı. Marmara’da şubat ve nisanda da yağışda azalma oldu.” diye konuştu.
– “Sıcaklık buharlaşmayı artırınca yağışın yararını göremiyoruz”
Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, 2000-2020’ye kadar Marmara Bölgesi’nde 12 yıl boyunca mevsim normallerinin altında yağış alındığını, lakin birtakım yıllarda ortalamaların yüzde yüzün üzerinde yağış görüldüğünü belirterek, şöyle konuştu:
“Anlık ve bölgesel olarak çok kurak ve çok yağışlı periyotlar yaşıyoruz. İki devir ortasında gidip geliyoruz. Fazla kentleşmenin olduğu Marmara Bölgesi’nde bu uç pahaları yaşamaya devam edeceğiz. Genelde sıcaklık arttığı için buharlaşma artıyor ve yağışın yararını da göremiyoruz. Önümüzdeki devirlerde yer altı su kaynakları açısından su kıtlığı yaşayabiliriz. Yer altı su kaynaklarımızı destekleyecek ölçüde kar örtüsü alamıyoruz. Yağmur asfalt yüzeye yağdığı için toprak emmiyor, su kanalizasyona gidiyor. “
Memurlar
