Ege Denizi’nde, Muğla’nın Datça ilçesi açıklarında Richter ölçeğine nazaran gece 4.4 büyüklüğünde zelzele meydana geldi. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) Sarsıntı Dairesi Başkanlığı’nın açıklamasına nazaran; merkez üssü Muğla’nın Datça ilçesinin 43.72 kilometre açığı olarak saptanan sarsıntı, saat 01.50’de yerin 7.15 kilometre derinliğinde meydana geldi. Akabinde büyüklüğü 1.7 ile 4.0 ortasında değişen çok sayıda artçı sartıntı tedirginlik yarattı. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, arka arda meydana gelen zelzeleler hakkında açıklamalarda bulundu.
Panik yapacak bir durumun olmadığına dikkati çeken Prof. Dr. Sözbilir, birebir fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar zelzele olmasının bu fayın gücünü boşalttığı manasına geldiğini söz etti.
‘PANİK YAPACAK BİR DURUM YOK’
Bir fayın sarsıntı üretme vakti olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu bölgede yaşanan sarsıntıların panik yaratacak sarsıntılar olmadığını belirtip, “Bu zelzelelerin yalnızca sarsıntısını hissediyoruz can ya da mal manasında kayıp yaratacak sarsıntılar değil. Bu bölgede bu büyüklükteki zelzeleler daima oluyor. Korkmamıza ya da panik yapmamıza gerek yok. Birebir fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar sarsıntı olması bu fayın gücünü boşalttığı manasını taşıyor. Büyük bir sarsıntı oluşturma mümkünlüğünü azaltıyor lakin güç boşalımını öteki bir faya aktardığı için öbür bir yarar tehlike başlıyor lakin onun da üzerinde muhakkak bir tansiyonun birikmesi lazım. Bir fayın zelzele üretmesi için aşikâr derecede tansiyon birikmesi gerekiyor. Bu da vakit alıyor. Bir günde olmuyor, yıllar sürüyor. Bir fayın sarsıntı üretme vakti var. Bir fay bin yılda bir kez zelzele üretiyorsa o bin yıl dolmadan yıkıcı bir zelzele üretmiyor” dedi.
‘DEPREM FIRTINASI YAŞANIYOR’
Sarsıntıların fırtına biçiminde bir sürekliliği olduğunu söz eden Prof. Dr. Sözbilir, “Bu bölgede uzun vakitten beri sarsıntı aktifliği var. 3-4 gün içerisinde zelzele sayısı yaklaşık 300’ü geçti. Neredeyse günde 100 zelzele oluyor lakin bunlar 2, 3, 4 büyüklüğünde küçük ölçekli zelzeleler. 5 büyüklüğündeki sarsıntılar de beşerler için can ve mal kaybı yaratan zelzeleler değil, yalnızca sarsıntısını hissediyoruz. Bu bölge özelinde 2017 yılında değerli bir sarsıntı aktifliği olmuştu. Birbirine çok yakın büyüklükte çok sayıda zelzele oldu. Aşikâr bir vakit sonra sarsıntı fırtınası biçiminde gelişti. 4-5 büyüklüğündeki zelzeleler 8-10 tane art geriye gerçekleşiyor. Burada da misal bir durum var. Bu bölgede muhakkak yıllarda 5’e varan sarsıntılar arka arda gerçekleşiyor. Bir sarsıntı fırtınası yaşanıyor, tekrar bitiyor bir daha tekrar yaşanıyor. Bu türlü bir silsile var. Etkin volkanların olduğu ve canlı fayların olduğu bir bölge olması bu durumun yaşanmasına neden oluyor. Birlikte çalışması nedeniyle aşikâr bir vakit sonra sarsıntılar fırtına halinde süreklilik arz ediyor. Bu fay daima 5 büyüklüğüne varan sarsıntılar üretiyor. Bu fayın üzerinde son yüzyılda 6’yı geçen zelzeleler olmamış. 5 ve üzeri zelzeleler olduktan sonra 5’e yakın 4 büyüklüğündeki zelzeleler gerçekleşiyor” dedi.
‘DAHA BÜYÜK SARSINTI OLMA MÜMKÜNLÜĞÜ PEK GÖRÜNMÜYOR’
Bölgede yaşanan zelzelelerin daha büyük bir zelzeleye neden olma mümkünlüğü düşük olsa da Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenmeye neden olması durumunda bu fayların harekete geçebileceğini de tabir eden Prof. Dr. Hasan Sözbilir şöyle konuştu:
“Bugüne kadar son yüzyılı düşündüğümüzde daha üst seviyede bir sarsıntı olmadı. Tarihi periyotlarda 1900’den evvelki periyotlara döndüğümüzde; bu bölgelerde yıkıcı sarsıntılar gerçekleşmiş ve volkanik patlamalar da meydana gelmiş. 1400’lü yıllarda Nisyros Volkanı muhakkak periyotlarda patlamalar göstermiş. Bu volkanın içinde gaz çıkışları var. Faal volkanın yer aldığı bölge. Büyük olasılıkla altındaki faal volkanı besleyen magma şimdi katılaşmadığı için belirli vakitlerde sıcaklık ve basınç değişimleri yahut küçük ölçekli zelzeleler burayı harekete geçiriyor ve zelzele fırtınası yaşanıyor. 4-5 büyüklüğünde sarsıntılar sürebilir ancak daha büyük zelzele olma mümkünlüğü pek görünmüyor. Zelzele silsilesi Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenme yaratırsa o vakit kendi faylarımız harekete geçebilir. Bu bölgedeki faylar 6’ın üzerinde zelzele üretme potansiyeli olan faylar. Tetiklenme mümkünlüğü var lakin bu çabucak yarın zelzele olacağı manasına gelmiyor.”
Milliyet
