Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan değişikliğe nazaran, define aramak isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kimseler, define arayacakları tarafın bağlı olduğu mülki amirine bir dilekçe ile müracaat edecek.
Dilekçede, arama maksadı açıkça belirtilecek ve define aranacak noktanın vilayet, ilçe, bucak, köy, mahalle, sokak ve konut numarası bildirilecek. Bu yanın ekili, dikili, meskun, gayrimeskun, tapulu ve tapusuz olup olmadığı ve kime ilişkin olduğu açıklanacak.
Müze müdürlüğünce müracaata husus sahanın, tespit ve tescil edilen yerler ve mezarlıklar arasında olmadığına karar verilmesi durumunda, müracaat sahibinden müracaat dilekçesinde şu dokümanlar istenecek:
“- Define aranacak sahanın yetkili teknik elemana çizdirilmiş, ilgili etraf ve şehircilik bölge müdürlüğünce tasdikli, 1/500 ölçekli tasviye münhanili haritası yahut krokisi,
– Krokisi çıkarılamayacak mesken ve bunun üzere noktalar için ise ada, parsel ve çap numarasını belirten vaziyet planı,
– Uzaktan ve yakından olmak üzere çeşitli taraflardan çekilmiş net fotoğrafları,
– Define aranacak yan, sahipli ise, gerçek kimselerden noterden tasdikli muvafakatname, hukuksal bireylerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat,
– Define araması yapılacak alanda nokta altı ve bölge üstü hizmetlerine yönelik sakınca bulunmadığına dair yetkili kurumlardan alınan onay yazısı,
– Define aranacak konum, yerleşim meydanı içerisinde yahut yakınında ise etraf yapılar açısından arama yapılmasında sakınca bulunmadığına dair yetkili kurumlardan alınan onay yazısı,
– 25 Kasım 2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Tesir Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında hazırlanan Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) raporu.”
– Su altına define araması yapılmayacak
Değişikliğe nazaran, define aranacak yan 50 metrekareyi ve 10 metre derinliği geçmeyecek. Bu yan, verilecek fotoğraflarla, harita yahut krokiler üzerinde işaretlenecek. Su altında define araması yapılamayacak.
Mülki amir, define aranacak alanın 2863 sayılı kanunun 6’ncı hususunda belirtilen bölgeler ile sit ortamları ve mezarlıklar arasında olup olmadığını, define aranmasında sakınca bulunup bulunmadığını en yakın müze müdüriyetine tespit ettirecek.
Müze müdürlüğünce, hazırlanan haber ve evraklar, valilik makamına sunulacak. Valilikçe yapılan kıymetlendirme neticesinde müracaatın mütenasip bulunması durumunda, müze müdürlüğünce hazırlanan ruhsat, define araması yapılacak ilin valisi tarafından imzalanacak.
Ruhsatname sahipleri, define araştırmaları için verilecek ruhsatnameler harcının ödendiğine dair belgeyi, ilgili müze müdüriyetine ibraz edecek. Ruhsatname, verildiği yıl için muteber olacak.
– Define araması on beş gün devam edecek
Define araması aralıksız en çok 15 gün devam edecek. Hava muhalefeti yahut natürel afetlerden ötürü bu vade içinde bitirilemezse bir keze mahsus olmak üzere çalışılmayan mühlet kadar valilikçe uzatma yapılabilecek.
Çalışmalara ara verilen müddet içerisinde, etraf sakinlerinin can ve mal güvenliğini sağlayıcı önlemlerin alınmasından ve doğabilecek tüm zararın karşılanmasından define arayıcısı sorumlu olacak.
Define aramak isteyenlere tıpkı mühlet içinde birden fazla alanda arama müsaadesi verilemeyecek. Daha evvel define araması yapılmış ortamlar için yeni bir müracaat yapılamayacak. Define arama müsaadesi diğerlerine devredilemeyecek. Bu iş için bir diğeri tevkil olunamayacak.
– Definede doğacak zararlardan defineci sorumlu olacak
Define araması, define aranacak mekana en yakın müzeden görevlendirilecek iki ihtisas elemanı ve Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığının kolluk hizmeti yürütmekle vazifeli mahalli birer temsilcisi gözetiminde yapılacak.
Define aranacak noktası incelemeye gidecek en az iki şahıstan oluşan müze ihtisas elemanı ve aramada bulunacak ihtisas elemanları ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı temsilcilerinin yol masrafı ve 1. nokta devlet memuru harcırahı üzerinden yevmiyeleri, define arayıcısı tarafından ödenecek. Bu yevmiyeler, günlük farz masrafları karşılamadığı takdirde, aradaki fark, yevmiyelerin yüzde ellisini geçmemek koşuluyla define arayıcısı tarafından başkaca ödenecek.
Define aramasından doğacak zarar, ziyan ve kazı yapılan konumun eski haline getirilmesi ile ilgili masraflardan, define aranacak meydanda, on beş günlük define arama vadesi dikkate alınarak etraf sakinlerinin can ve mal güvenliğini sağlayıcı önlemlerin alınmasından ve doğabilecek tüm zararın karşılanmasından define arayıcısı sorumlu olacak. Bu masrafların varsayımı fiyatı ilgili müze müdürlüğünce tespit edilecek.
– Buluntular, define ise Kaynak ve Maliye Bakanlığına teslim edilecek
Define aramasında çıkan buluntular, Bakanlıkça tayin edilecek en az üç kişilik bir bilirkişi heyetine incelettirilecek. Elde edilecek buluntular, kültür ve tabiat varlığı ise müzelere, define ise Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca Kaynak ve Maliye Bakanlığına teslim edilecek.
Bulunan definenin Kaynak ve Maliye Bakanlığınca makbul akçe olarak pahası tespit edilecek. Define, Kaynağa ilişkin toprakta bulunmuşsa yüzde 50’si define arayıcısına, kişisel yahut hukukî insanlara ilişkin yerde bulunmuşsa yüzde 40’ı define arayıcısına, yüzde 10’u ise mülk sahibine verilecek.
Memurlar