Geçtiğimiz ay ülkemizde de vatandaşlara uygulanmaya başlanan Pfizer-BioNTech aşısı, saklanma şartları ve sıkı soğuk zincir mecburiyeti nedeniyle tüm dünyadaki aşı uygulamalarında ezberleri bozdu.
Türkiye, yaygın aşılamalarındaki deneyimi ve başarılı Aşı Takip Sistemi sayesinde, yeni bir alt yapı kurulmasına gerek kalmadan, BioNTech aşılamalarını da muvaffakiyetle yürütüyor.
İstanbul Vilayet Sıhhat Müdürlüğü Halk Sıhhati Hizmetleri Başkanlığı’na ilişkin aşı depoları ve BionNTech aşılarının saklandığı eksi 80 dereceye kadar soğutmaya sahip aşı dolapları, görüntülendi.
İstanbul Halk Sıhhati Hizmetleri Başkanlığı Aşı Sorumlusu Dr. Başkan Yel, 20 yıllık meslek hayatının yaklaşık 15 yılını aşı sorumlusu olarak geçirdiğini anlatarak, “BioNTech aşısı, bizim için yeni bir periyot oldu. Gerek saklama şartları, gerek planlama açısından çok titizlik gerektiren bir aşı zira. Başka aşılarımız 2-8 derecede saklanabiliyorken BioNTech aşısı, özelliğinden ötürü eksi 80 derecede saklanmak zorunda. Bu nedenle planlamalar çok büyük titizlikle yapılıyor. Randevu alan vatandaşlarımızın vaktinde aşıya gitmesi bu açıdan çok değerli hakikaten. Bu yasaklı periyotlar de dahil, vatandaşlarımız istedikleri vakit randevularını alıp, aşı olabilirler” dedi.
“4 BİN AİLE HEKİMLİĞİ VE 39 İLÇEYE AŞI DAĞITIYORUZ”
Dr. Yel, İstanbul’daki Halk Sıhhati depolarından 4 bin aile hekimliği ünitesine, 39 ilçe sıhhat müdürlüğüne ve öteki hastanelere rutin aşıların dağıtımının yapıldığını anlatarak, “Biz buradan tüm aşıların saklanması ve dağıtımını yapıyoruz. BioNTech aşısının dağıtımı içinse, biz bir gün evvel ‘SİNA’ dediğimiz bakanlığımızın dijital sistemi üzerinden, hastanelerdeki randevuları saat dilimlerine nazaran görebiliyoruz. Hastanelerde mağduriyet yaşanmaması için bir gün öncesinden planlamalarımızı yapıyoruz. Tıpkı vakitte Aşı Takip Sistemi dediğimiz ATS üzerinden de hastanelerin aşı stok düzeylerini anlık olarak izleyebiliyoruz. Böylelikle hastanelere kaç doz aşı dağıtılması gerektiğinin planlamasını yapıyoruz. Tüm öbür aşılar İstanbul genelinde birden fazla sıhhat kurumunda yapılmakla birlikte, BioNTech aşısı yalnızca 38 adet kamu hastanesinde yapılabiliyor. Hem dağıtım sorunu çıkmaması, hem de saklama şartlarında problem yaşanmaması ismine bu aşı yalnızca kamu hastanelerinde yapılabiliyor” diye konuştu.
“İSTANBUL’DAKİ 3 ADET DOLAPTAN HER BİRİNİN KAPASİTESİ YAKLAŞIK 150 BİN DOZ”
Hastanelerdeki randevu planlamalarının depodaki aşı sorumlusuna bildirildiğini anlatan Dr. Yel, süreci şöyle özetledi:
“Depodaki arkadaş, listeye bakar. Hangi hastaneye ne kadar da aşı götürülmesi gerektiğini belirler ve ilgili hastane ile irtibat kurulur. Eksi 80 derecedeki dolaptan, muhtaçlık kadar aşı dışarı çıkartılır. Tek tek, ATS üzerinden hastanenin kayıtlı vazifelisi üzerine barkod okutularak kurye nakli gerçekleştirilir. Daha sonra özel kaplar, buzlar içerisinde, aşı nakil araçlarıyla ilgili hastaneye götürülür”
“NORMAL AŞI DOLAPLARINDA 5 GÜN DAYANIYOR”
“Orada da hastaneler, kurye naklini kendi depolarına yapar. BioNTech aşıları eksi 80 derecelik dolaptan çıktıktan sonra, eksi 20 derecelik dolaplarda 14 gün, 2-8 derecelik olağan aşı dolaplarında ise 5 gün dayanır. Ankara’dan özel polis eskortu eşliğinde aşılar buradaki depolarımıza getiriliyor. Kuru buzlardan çıkartılıp, katmanlar halinde bu dolaplara yerleştiriliyor. Eksi 80 derecelik bu dolaplardan İstanbul Halk Sıhhati Kurumu depolarında 3 tane var. Her bir dolabın ortalama 150 bin doz aşı kapasitesi var. Bu dolapların bulunduğu odalar güvenlik tarafından 24 saat korunuyor. Kamera sistemi ile anlık olarak izleniyor. Gereksinim anında acil durumlarda da, depo vazifelisi arkadaşlar her saat gelip buradan aşı dağıtımı yapabiliyorlar.”
“RANDEVUYA GELMEYEN OLDUĞUNDA KOŞTURMA BAŞLIYOR”
İstanbul’da en çok aşılamanın yapıldığı merkezlerden Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi’nde şimdiye kadar 25 binin üzerinde BioNTech aşılaması yapıldı.
Hastanede yaklaşık günlük 4 bin 500 kapasiteyle BioNTech aşılamalarının ikinci dozlarına da geçtiğimiz günlerde başladıklarını söyleyen Çam ve Sakura Kent Hastanesi Genel Hastane Başhekimi Dr. Öğr. Üyesi İdris Kurtuluş, “Soğuk zincire tam uyulması gereken bir aşı. Bu nedenle de makul prosedürlere uymak çok kıymetli. Büsbütün iğne ile kuyu kazar üzere, ilmek ilmek dokunarak planlamalar yapılıyor. Bu aşı o kadar titizlikle ve o kadar farklı ve şiddetli süreçlerle buralara getiriliyor ki, randevusunu alan bir vatandaşımız buraya gelip bu aşıyı olmadığı vakit, bizim elimizde tek doz aşı ile ne yapacağız korkusu başlıyor. Gerçekten bu bir vebal. Zira bütün dünyada aşı savaşları var. Herkes aşı bulmaya çalışıyor. Bunun için de 08.00 ila 24.00 ortasında olan aşılama saatlerini, yeri geliyor gece 3’e 4’e kadar uzatabiliyoruz” dedi.
Bir flakondan çıkan 6 doz için randevuların ayarlandığını, bilhassa son randevulara yanlışsız gelmeyenler olursa, aşı için orada bulunan öteki vatandaşları bekleterek 6 kişiyi kesinlikle tamamlamaya çalıştıklarını anlatan Dr. Kurtuluş, “Bazen vatandaşımıza, ‘Bir iki kişi gelmedi, biz birkaç kişi daha bulalım’ diyor ve telefonla arıyoruz gelmeyen vatandaşı. Ulaşamıyorsak uygun olan vatandaşlarımızı randevusuna erken çağırıyoruz. Hiçbir aşıyı zayi etmeden vatandaşımıza uyguluyoruz” diye konuştu.
“İSTANBUL’DAKİ HASTANELER ORTASINDA TAM BİR İŞBİRLİĞİ VAR”
Bazen de hastaneler ortası işbirliği yaptıklarını anlatan Dr. Kurtuluş, bu süreci de şöyle söz etti:
“Gece son dozlara gerçek eksik kalan randevu olursa ‘aşı dozu tamamlama trafiği’ başlıyor. Diyelim ki bizim hastanemizdeki randevularda bir kişi eksik kaldı. Yakınlarda birçok hastanemiz var. Bu hastanelerin bir adedinde de vatandaş gelmiş, tek kişi kalmış. 6 kişi için açmanız gereken bir flakonu tek kişi için açmak zorunda kalmamak için kendi ortamızda haberleşiyoruz. Bu bölgedeki birbirine yakın hastaneler olarak aracımızı gönderiyoruz ya da oradaki hastane aracı ile vatandaşı bize gönderiyor. Aşılamayı burada yapıyoruz. Hastanelerimiz ortasında aslında tam bir işbirliği var. Bilhassa akşam saatlerinde, son dozların uygulanacağı saatlere gerçek bu durum ortaya çıkıyor. Sonlara gerçek anlıyorsunuz ki gelmeyen olacak. Randevuları aktarmaya çalışıyorsunuz. O flakonu açmamaya çalışıyorsunuz. Hastanelerin Sıhhat Bakım Hizmetleri Müdürleri birbirleri ile bağlantıya geçiyorlar. Gerektiğinde başhekimlerle de irtibata geçiyorlar ve bunu minimuma indirmeye çalışıyorlar. Bu formda bazen sabahtan aşısı olan vatandaş varsa, adresine nazaran bakıp onu buraya geceden çağırıp işi bitirmeye çalışıyorlar. Şükürler olsun aşıdaki zaiyatımız dünyadaki hiçbir ülkeye benzemeyecek seviyede, en az düzeyde bu planlamalar sayesinde.”
Memurlar
