– Uzmanlar, Marmara Denizi kıyılarına yakın bölgelerde birçok noktada görülen deniz salyasının (müsilaj) sudaki kirlilikten kaynaklandığını, buna neden olan çok alg çoğalmasının önlenmesi için denize ulaşan suların arıtılması gerektiğini belirtti.
Marmara Denizi’nin çeşitli noktalarında görülen deniz salyası, şubattan bu yana tesirini sürdürüyor.
İstanbul’un yanı sıra Yalova ve İzmit’teki kıyılar ile Bandırma Körfezi ve Bursa Mudanya kıyısında görülen deniz salyası, Tekirdağ’da balıkçıların avlanmaya orta vermesine neden oldu.
Ege Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Uğur Sunlu, AA muhabirine, çok alg çoğalması yahut alg patlaması denilen olayın, göllerde, yüzlerce yıllık süreçte yaşlanmaya bağlı görülen doğal bir olay olduğunu söyledi.
Sunlu, fakat deniz ve okyanuslardaki çok alg çoğalmasının “doğal bir süreç” olarak görülmemesi gerektiğini vurguladı.
Alglerin suda bulunduğunu lakin çok çoğalmaları için birtakım etkenler olduğunu anlatan Sunlu, bunlardan birinin azot, fosfat, karbon üzere besleyici etkenlerin çok artması, oburunun de su sıcaklığı, güneş ışığı ölçüsü, rüzgar üzere çevresel faktörler olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Sunlu, besleyici etkenlerin, denize ulaşan arıtılmamış sularla çoğaldığını belirterek, “Suyu arıtarak bu faktörü denetim edebiliriz. Çevresel faktörleri denetim etme gücümüz yok. İnsanlık olarak yapabileceğimiz şey besleyici elementlerin suya geçişini azaltmak. Denize ulaşacak sular arıtılmalı.” diye konuştu.
Marmara Denizi’nin iç deniz olduğunu ve su deşarjlarından çok etkilediğini kaydeden Sunlu, orada görülen deniz salyalarına ait “Bu muhakkak biyolojik kirlenme tipi.” dedi.
Sunlu, iç deniz Marmara’ya arıtılmadan gelen evsel, ziraî faaliyet kaynaklı suların besleyici etken olduğunu vurgulayarak, “Algler de çevresel faktörlerin, yani sıcaklığın, ışığın, rüzgarın uygun olduğu her ortamda çoğalabiliyor. Artık mevsimsel bir mevzu değil, uygun şartları bulduğu her mevsimde çoğalabiliyor.” tabirlerini kullandı.
Global ısınmaya bağlı olarak deniz yüzeyi su sıcaklığının yükselmesiyle sudaki biyolojik faaliyetlerin arttığını belirten Sunlu, ayrıyeten sele neden olan ani kuvvetli yağışlarla da besleyici etkenlerin denizlere ulaşabildiğini söyledi.
Sunlu, çok alg çoğalmasının insan sıhhatine ziyan verebileceğini, balıkçılığı etkilemesi nedeniyle ekonomik, kirlilik nedeniyle de turizm açısından aksiliklere yol açabileceğini kaydetti.
– “Esas sorun denizin kirli olması”
Sulardaki doğal ömür üzerine çalışmalar yürüten emekli öğretim üyesi, Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği Bilim Danışmanı Erol Kesici de Marmara’daki salyalaşmanın kirliliğe bağlı alg patlamasıyla oluştuğunu söyledi.
Alglerin bütün sularda bulunan yararlı bir organizma olduğunu anlatan Kesici, lakin çok çoğaldıklarında tehlikeli hale geldiğini vurguladı.
Bilhassa sakin sularda havaların ısınmasıyla alglerin çoğalmak için uygun ortam bulduğunu lisana getiren Kesici, şu sözleri kullandı:
“Aşırı formda çoğalarak koloni oluştururlar, müsilaja neden olurlar ve yüzeye vururlar. Yüzeye vuranların büyük kısmı ölür ve toksik husus yayar. Bunlar kokuya neden olur. Yani Marmara’da gördüğümüz, biyokimyasal bir olaydır. Bunlar salyalaşmış vaziyetteyken mutlak suretle toplanmalı. Kirlilikten doğan salyalar, yeni kirliliğe neden oluyor. Genelde bu olay havaların ısınması ve suların dingin olmasıyla gözükür. Kirlilikle mevsim tanımaz hale geldi. İklimin ve diğer şeylerin tesiri var fakat onların tesiri yüzde 1. Temel sorun denizin kirli olması. Marmara’da bilhassa kıyıya yakın alanlarda taban paklığı yapılması gerekir.”
Memurlar
