Korona virüs önlemleri hem esnafı hem de depolarda meyveleri kalan üreticilerle soğuk hava deposu işletmecilerini güç durumda bıraktı. Vatandaşlar, yalnızca marketlerde yapılan meyve ve zerzevat satışlarından faydalanabildi. Hafta içi kurulan pazarlarda satış yapmaya çalışan esnaf, 17 Mayıs tarihine kadar tam kapanma ile eli kolu bağlandı. Tonlarca elma, armut ve ayva soğuk hava depolarında kaldı.
Bursa’da yaklaşık 100’e yakın soğuk hava deposunun bulunduğunu belirten Bursa Pazarcılar Odası Lideri Refik Aksu, “Depoların yalnızca birinin yüzde 70 doluluk oranı var. 850 tona yakın elma var. Bu sayısı Bursa ve Türkiye geneline vurursanız inanılmaz bir sayı ortaya çıkıyor. Bayramdan sonraya kalırsa bu elmaların hiç birine el sürülmez. Önümüzde 15 günlük bir süreç var” dedi.
Bir yılı aşkın müddettir korona virüs uğraşı verildiğini hatırlatan Aksu, “Bu sürecin en büyük mağduru pazarcılar ve çiftçilerdir. Zira çiftçinin ürettiği eserin bir birçoklarını pazarcılar tezgahlarında satmaktadır. Fakat, kısıtlamalardan ötürü, pazarlara biz çıkamıyoruz. 4 bin metrekareden 8 bin metrekareye kadar pazarlarımız mevcuttur. Korona virüs sebebiyle pazar yerlerinde müşteri yoğunluğu da bulunmamaktadır. Halk üzerinde ruhsal bir baskı var. Yoğunluğu olmayan yahut açık havada olan bir pazar yeri kapanıyor da, kapalı marketler yahut dükkanlar niçin açık onu anlamış değiliz. İnsanları neden kapalı alanlara mecbur bırakıyorlar.’diye konuştu.
Hava sıcaklığının her geçen gün arttığını söz eden Lider Aksu, “Seralarda olan eserler günlük hasat ediliyor. Toprak beklemez. Bu eserleri yalnızca marketlerde satma imkanı yok. Bu eserler ya çöpe sarfiyat ya da farklı bir halde kullanılmaya çalışılır. Üretici kimliğimle neyin ne olacağını iyi çözebiliriz. Onun için bilim konseyinde bunlarında lisana getirilmesi, mecliste bunların de ele alınması gerekmektedir. Pazar yerlerinin kapanmasıyla haller de kapanma noktasına geldi. Lakin Türkiye Haller Federasyonu hiçbir tedbir almıyor yahut açıklamada bulunmuyor” dedi.
Soğuk hava depolarında bekleyen eserlerin kısa müddette tüketilmemesi halinde çöp olacağını belirten Lider Aksu, “Bütün üreticiler yahut pazarcı esnafı tezgah kuramayacağı için artık eserlerini meyve suyu için vermeye başladı. Dün 1 liradan verilen elma bugün 85 kuruş olarak fiyatlandırılıyor. Bir elmanın maliyeti 3,5 liradır. Üretici bu sene büyük ziyana uğradı” diye konuştu.
Markette seçme bahtının olmasının kimseyi aldatmaması gerektiğini belirten Aksu, “Markette domates 5 liradır. Gidersiniz o domatesi 5 liraya almak zorunda kalırsınız. Seçtiğinizi düşünürsünüz. Lakin sizden evvelkinin bırakıp almadığını seçer alırsınız. Fakat pazarlarda o denli değildir. İstediğiniz kaliteyi istediğiniz fiyata alabilirsiniz” dedi.
“Bayramdan sonra elmayı ücretsiz verseniz kimse almaz” diyen Lider Aksu, “Çünkü kiraz, erik, çilek yahut gibisi yaz meyveleri çıkınca kimse elmanın yüzüne bile bakmaz. Bu hafta sonu 8 Mayıs tarihinde bizim Bursa’daki bütün pazarları açmamız gerekiyor. Yalnızca Cumartesi günkü pazarlar değil öteki günlerinin pazarları da cumartesi günü açılmalıdır. Beşerler konutlarının yanındaki pazarlara rahatlıkla gitmelidir. Farklı mahallelerde olursa, bu sefer beşerler oralara gitmek isteyecektir. Ayrıyeten Perşembe günü 13 Mayıs tarihine kadar en azından 2 defa daha yani pazartesi Salı günü de pazar tezgahlarımızı açmalıyız ki, beşerler meskenlerinin gereksinimlerini rahatlıkla karşılasınlar” dedi.
Satamadıkları meyveleri bir ortaya toplamaya başladıklarını tabir eden Aksu, “İlk evvel mahallelerde vatandaşlarımıza fiyatsız olarak dağıtmayı hedefledik. Lakin daha sonra “kabalıklar oluştururuz” diye vazgeçtik. Ramazan mübarek günlerde, satamadığımız ziyan ettiğimiz eserleri, Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım ve öteki ilçelerimizin belediyeleri vasıtasıyla muhtaçlık sahiplerine dağıtmaya başladık. Hoş bir çalışma olduğunu düşünüyorum. 15 gün içerisinde bu elmaların tüketilmesi gerekiyor” biçiminde konuştu.
Zerzevat ve meyvenin yanı sıra, giyim bölümünde tezgah açan esnafın da sorunlu günler geçirdiğini belirten Aksu, “Sürekli piyango onlara vuruyor. Büyük markalar yahut AVM’ler açıkken giyimci esnafı Pazar açamıyor. Bayram öncesinde onlarında tezgah açmalarında yarar vardır” dedi.
Babasultan Ziraî Kalkınma Kooperatifi Buzhane Müdürü İrfan Sevinç, “Pazarlar kapalı olduğundan ötürü, meyvelerin hepsi elimizde kaldı. Çiftçiye maliyeti 3,5 lirayı buluyor. Birde buna bizim açımızdan bakacak olursak, depolar ağzına kadar dolu. Elektrik masrafları, kiralar da kâfi gelmeyecektir. Fazladan kimseden parada isteyemeyiz” diye konuştu.
Üretici ise, pazarların kapalı olmasından ötürü kaliteli eserlerini 1 liradan meyve suyuna döktüklerini söylediler.
Memurlar
