Olayda, bilgi hazırlama ve denetim işletmeni olarak vazife yapan davacı, “belirlenen durum ve müddetlerde mal bildiriminde bulunmamak” aksiyonu nedeniyle disiplin cezası ile tecziye edilmiştir.
Birinci derece mahkemesi davayı reddetmiştir.
Davacı bu kararı temyiz etmiştir. Davacı, “Cürüm sürece kastı olmadığı, eşinin ve kızının bütün mal edinimleriyle ilgili olarak mal bildiriminde bulunduğu, Hyundai marka aracı evvelki aracı ile değiş-tokuş yapmak ve mal bildirimine mevzu olmayacak bir meblağ ödemek suretiyle edindiği, tüm malvarlığının geliriyle uyumlu olduğunu” ileri sürmüştür.
Danıştay ise bu kararı şu münasebet ile bozmuştur:
İsmine tescil edilen arabaya ait olarak edinme tarihinden bir ay içinde mal bildiriminde bulunmadığı sabit ise de, 657 sayılı Kanun’un 125/D-(j) unsurunda düzenlenen cezanın ihdas ediliş hedefi da göz önünde bulundurulduğunda, davacının malvarlığı incelendiğinde geliri ile orantılı olmayan rastgele bir emarenin tespit edilmemiş olması konuları birlikte değerlendirildiğinde, davacının cürüm sürece kastıyla hareket etmediği sonucuna ulaşıldığından dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
T.C. DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRE
Temel : 2016/9928
Karar : 2019/9335
Tarih : 28.11.2019
Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı): Ticaret Bakanlığı (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı)
Vekili : Av. …
İstemin Konusu : Van 2. Yönetim Mahkemesi’nin 18/02/2016 tarih ve E:2015/1062, K:2016/290 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Yargılama Süreci:
Dava Konusu İstem: Doğu Anadolu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Kapıköy Gümrük Müdürlüğü buyruğunda bilgi hazırlama ve denetim işletmeni olarak misyon yapan davacının, İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü buyruğunda çalıştığı periyotta işlediği ileri sürülen “belirlenen durum ve müddetlerde mal bildiriminde bulunmamak” hareketi nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/D-(j) unsuru uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına, tahsil durumu prestijiyle yükselebileceği derecenin son kademesinde bulunması nedeniyle 657 sayılı Kanunun 125. hususunun beşinci fıkrası uyarınca cezanın brüt aylığından 1/2 oranında kesinti yapılmak suretiyle uygulanmasına ait İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Bölge Disiplin Şurası’nın 16/12/2014 tarihli ve 2014/27 sayılı kararına yapılan itirazın reddine ait Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yüksek Disiplin Heyeti’nin 23/02/2015 tarih ve 2015/5 sayılı kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Uyuşmazlığa husus olayda, dava evrakında yer alan bilgi ve evraklar ile soruşturma evrakı ve eklerinden, davacının, ismine 27/03/2013 tarihinde tescil edilen Hyundai marka aracı mevzuatta belirlenen mühlet içerisinde Kuruma bildirmediği konusunun açık olduğu, bu durumda, davacının kelam konusu mal varlığını müddeti içinde yönetime bildirmemesi nedeniyle hareketine uyan disiplin cezası ile cezalandırılmasında hukuka terslik görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz Edenin Tezleri: Kabahat sürece kastı olmadığı, eşinin ve kızının bütün mal edinimleriyle ilgili olarak mal bildiriminde bulunduğu, Hyundai marka aracı evvelki aracı ile değiş-tokuş yapmak ve mal bildirimine husus olmayacak bir meblağ ödemek suretiyle edindiği, tüm malvarlığının geliriyle uyumlu olduğu ileri sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması: Davacının belirlenen müddet içinde mal bildiriminde bulunmadığı, dava konusu süreçte hukuka tersliğin kelam konusu olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi: Sakine LİDER KORKUT
Kanısı: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kararları uyarınca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yerine Ticaret Bakanlığı hasım mevkiine alınmak suretiyle işin gereği görüşüldü:
İnceleme ve Münasebet:
Maddi Olay:
Belgenin incelenmesinden, İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğündeki iş ve süreçler ile misyonlu işçiler hakkında davalı yönetime yapılan şikayetler üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Teftiş Heyeti Başkanlığınca bu şikayetlerin incelenip soruşturulmasına karar verilmesi sonrasında düzenlenen 01/10/2014 tarihli ve 131-B/07 ve 131- B/08 sayılı soruşturma raporlarında, davacı ile ilgili olarak ismine 27/03/2013 tarihinde tescil edilen … marka araca ait belirlenen müddette mal bildiriminde bulunmadığı belirtilerek 657 sayılı Kanun’un 125/D-(j) unsuru uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasının teklif edildiği, getirilen bu teklifin İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Bölge Disiplin Kurulunca görüşülerek 16/12/2014 tarihli ve 2014/27 sayılı karar ile davacının belirlenen durum ve müddette mal bildiriminde bulunmadığı ileri sürülerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/D-(j) hususu uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına, tahsil durumu itibariyle yükselebileceği derecenin son kademesinde bulunması nedeniyle 657 sayılı Kanun’un 125. unsurunun beşinci fıkrası uyarınca cezanın brüt aylığından 1/2 oranında kesinti yapılmak suretiyle uygulanmasına karar verildiği, bu karara yapılan itirazın da Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yüksek Disiplin Şurası’nın 23/02/2015 tarihli ve 2015/5 sayılı kararı ile reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır, ilgili Mevzuat:
657 sayılı Kanun’un “Mal bildirimi” başlıklı 14. hususunda “Devlet memurları, kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ilişkin taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı kararlar uyarınca, mal bildirimi verirler.” düzenlemesi yer almaktadır. Bu düzenleme ile mal bildiriminde bulunmak memurun ödev ve sorumlulukları ortasında sayılmıştır.
19.04.1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Çaba Kanunu’nun 5. unsurunda, bu kanun kapsamına giren görevlilerin, eşlerine ve velayeti altındaki çocuklarına ilişkin bulunan taşınmaz malları ile her biri başka olmak üzere para, pay senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve öbür taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil edeceği karara bağlanmış, 6. ve 7. unsurlarında mal bildirim vakti ile bildirimin yenilenmesine ait temeller düzenlenmiş ve bu Kanun kapsamındaki vazifelere devam edenlerin sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenileyecekleri ve yeni bildirimlerin yetkili merciler tarafından daha evvelki bildirimler ile karşılaştırılacağı kuralına yer verilmiş, 10. ve devamı hususlarda ceza kararlarına ait asıllar düzenlendikten sonra 22. unsurunda de, mal bildiriminin biçimi, düzenleniş biçimi, sayısı, neleri kapsayacağı ve mercilere nasıl ulaştırılacağı konuları ile Kanunun uygulanması bakımından gerekli görülecek öteki hususların Bakanlar Konseyi tarafından çıkarılacak bir Yönetmelik ile düzenleneceği kurallarına yer verilmiştir.
3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Gayret Kanununun maksadı, mal bildiriminde bulunmayı sağlayarak rüşvet ve yolsuzluklarla çaba etmek olup, Kanun’da mal bildirimine ait adap ve asıllar belirlenmiştir. 3628 sayılı Kanun da, mal bildiriminde bulunacaklar, bildirimlerin konusu, vakti, birden fazla mal bildiriminde bulunulması, bildiriminin yenilenmesi, bildiriminin verileceği merciler ve bildirimlerin kapalılığına ait konular belirtilmekte ve ayrıyeten mal beyanında bulunmamak hareketi mahpus cezasını gerektiren bir hata olarak kabul edilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 124. hususunun ikinci fıkrasında; ” Kamu hizmetlerinin gereği üzere yürütülmesini sağlamak maksadı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde yahut dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zarurî kıldığı konuları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve tartı derecesine nazaran 125’inci unsurda sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir.” kararına yer verilmiş olup, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. hususunun birinci fıkrasının (D) bendinin (j) alt bendinde; “Belirlenen durum ve müddetlerde mal bildiriminde bulunmamak” aksiyonu, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller ortasında sayılmıştır.
Türel Kıymetlendirme:
Dava konusu olayda, davacının 27/03/2013 tarihinde ismine tescil edilen … marka araca ait olarak edinme tarihinden itibaren bir ay içinde mal bildiriminde bulunmadığı sabit ise de; üstte izah edilen mevzuat kararları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/D-(j) hususunda düzenlenen cezanın ihdas ediliş maksadı da göz önünde bulundurulduğunda, davacının malvarlığı incelendiğinde geliri ile orantılı olmayan rastgele bir emarenin tespit edilememiş olması hususu birlikte değerlendirildiğinde, davacının hata sürece kastıyla hareket etmediği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu prestijle, davanın reddi tarafındaki Yönetim Mahkemesi kararında tüzel isabet bulunmamaktadır.
Karar Sonucu :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. unsuruna uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait temyize bahis Van 2. Yönetim Mahkemesinin 18/02/2016 tarih ve E:2015/1062, K:2016/290 sayılı kararının bozulmasına,
3. Yine bir karar verilmek üzere belgenin anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. hususu uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. hususunun birinci fıkrası uyarınca bu kararın bildirim tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
