Milyonlarca memuru ilgilendiren yeni Disiplin Yönetmeliği’nin şifreleri
Bu köşeyi takip edenler yıllardan beridir fonksiyonunu büyük oranda yitirmiş ikincil mevzuatın değişmesi gerektiğini tabir ettiğimizi hatırlayacaklardır. Disiplin Kuralları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliği de sık sık eleştirerek uygulamadaki sorunları belirtmiştik. Şükür ki sonunda uygulamada karşılaşılan problemlere tahlil getirecek formda gerekli değişiklikler yapıldı. Bu yazımızda milyonlarca memuru yakından ilgilendiren 30 Nisan 2021 tarihli Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’ndeki incelikleri açıklamaya çalışacağız.
Mahalli yönetimlerin yüksek disiplin şurası’nda kritik değişiklik
Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 17’nci hususu ile mahalli yönetimlerin yüksek disiplin heyetinin İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Konseyi olduğu belirtilmiştir. Bu değişiklikle yıllardan beridir müzmin hale gelen büyük bir sorun çözülmüştür.
Daha evvel bu mevzuyu eleştirmiş ve tahlil üretilmesi gerektiğini söz etmiştik. Eleştirimizde şu tabirleri kullanmıştık; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na nazaran devlet memurluğundan çıkarma cezası Yüksek Disiplin Heyeti kararıyla verilmektedir. Düşünün ki HDP’nin yahut tıpkı mahiyetteki partilerin belediye başkanlığını kazandığı büyükşehir belediyelerinde teröre bulaşmış memurların misyonuna nasıl son verilecektir? Şu an kayyumlarla yönetim edildiği için sorun olmayabilir ancak sorun yerli yerinde durmaktadır.
Kevgire dönen mevcut yönetmelikteki düzenlemeye nazaran teröre bulaşan memurları atmak dahi imkansız hale gelmiştir. Zira, büyükşehir belediye başkanlıklarında Yüksek Disiplin Heyeti büyükşehir belediye encümeninden teşekkül etmektedir. Bu husus yürürlükte bulunduğu surece Diyarbakır yahut Mardin Büyükşehir Belediyeleri’nde terör aksiyonlarına karışan bir memurun vazifesine son verilmesi çabucak hemen imkansızdır. Lakin, başka belediyelerin Yüksek Disiplin Şurası, İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Konseyi olduğu için buradaki teröre bulaşan memurlara dokunulabilmektedir.
Terör hareketlerine bulaşmış çalışanın Yüksek Disiplin Konseyi’ne sevk edileceğini düşünmek iyimser bir yaklaşımdır. Belediye liderinin terör aksiyonlarına dayanak verdiği dikkate alındığında işçinin Yüksek Disiplin Heyeti’ne sevk edilmesi imkansızdır. Büyükşehir belediyelerinde ise memur Yüksek Disiplin Şurası’na sevk edilse dahi sonuç çıkmaz. Örneğin, Mardin Büyükşehir Belediyesi’nde (şu an kayyum idaresinde olduğu için sorun çıkmayabilir) PKK iltisaklısı bir memurun misyonuna son verilmesini düşünmek çok iyimserliktir. Hasebiyle her tarafı dökülen yönetmeliğin bir an evvel değiştirilmesinden diğer deva yoktur.
Görüleceği üzere, yıllar evvel yapmış olduğumuz tenkit doğrultusunda değişiklik yapılması bizleri de sevindirmiştir.
Kamu kurumlarındaki disiplin ve yüksek disiplin heyeti güncellendi
Daha evvelki yazılarımızda disiplin heyetleri ile yüksek disiplin konseylerinin güncellenmesi gerektiğini söz etmiş, kamu kurumlarında müsteşar ve müsteşar yardımcılığının sistemden çıkarılmasına karşın hala yüksek disiplin heyeti liderlerinin müsteşar, disiplin şurası liderlerinin da müsteşar yardımcısı olacağı istikametindeki yönetmelik kararının yargıda ıstırap çıkaracağını tabir etmiştik.
Nihayet yeni yönetmelikle birlikte bu mevzuda tahlile kavuşturulmuştur. Yapılan değişikliğe nazaran, disiplin şuralarının lideri; Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ile bakanlıklarda en az genel müdür seviyesindeki yöneticilerden, öbür kamu yönetimlerinde varsa üst yöneticinin yardımcıları yoksa hizmet ünitelerinin başında bulunan yöneticiler ortasından görevlendirilir. Disiplin heyeti üyeliklerine, kamu yönetimleri hizmet ünitelerinin birim yöneticilerinin varsa yardımcıları yoksa bu ünitelerde misyon yapan ve hizmet ünitesi yöneticiliğine atanmada aranan kuralları haiz memurlar ortasından görevlendirme yapılacak, bu durumda da öncelikle hukuk, işçi, teftiş yahut kontrol hizmetlerini yürüten hizmet ünitelerinden görevlendirme yapılması temel olacaktır.
Yüksek disiplin konseylerinin oluşumunda da gerekli güncellemeler yapılmıştır. Buna nazaran yüksek disiplin şuralarının lideri Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’nda İdari İşler Lideri, bakanlıklarda bakan tarafından görevlendirilen bakan yardımcısı, öteki kamu yönetimlerinde de üst yönetici olacaktır. Yüksek disiplin heyetlerinin üyeliklerine de kamu yönetimlerinde hukuk, işçi, teftiş yahut kontrol hizmetlerini yürüten hizmet ünitelerinin başında bulunan yöneticiler temel olmak kaydıyla ünite yöneticileri ortasından görevlendirme yapılacaktır.
Uygulamada var olan muhakkiklik misyonu yazılı hale getirilmiştir
Uygulamada var olan lakin mevzuatta yer almayan muhakkik uygulaması yazılı hale getirilerek bunların çalışma yöntem ve asılları açıkça belirtilmiştir. Yönetmeliğin Muhakkikin Çalışma Yolu başlıklı 29’uncu unsurunda muhakkikin vazife ve yetkileri ayrıntılı bir halde açıklanarak uygulamaya resmiyet kazandırılmıştır.
Bilhassa muhakkikin, soruşturma konusu fiil yahut hal dışında disipline muhalif yeni bir fiil yahut hal tespit ederse zaten soruşturma yapamayacağı, durumu disiplin amirine yazılı olarak bildireceği ve kendisine yazılı olarak ek soruşturma vazifesi verildiği takdirde bu hususlarda da soruşturma yapabileceğinin açıkça belirtilmesi uygulamada yaşanan problemleri çözmüştür.
Öbür kurumlara nakil halinde yaşanan sıkıntılar tahlile kavuşturuldu
Disiplin soruşturulmasının rastgele bir etabında öbür kurumlara memurun naklen atanması halinde nasıl bir uygulama yapılacağı mülga Devlet İşçi Başkanlığı görüşleri ile çözülmüştü. Buna nazaran diğer kurumlara atanan memurların devam eden disiplin soruşturması tamamlanmakta ve soruşturma belgesi memurun atandığı kuruma gönderilerek disiplin cezası verilmekte ve itirazlarda memurun nakledildiği kurumun disiplin yahut yüksek disiplin konseylerinde tahlile kavuşturulmaktaydı.
Yeni düzenleme ile nakil durumlarında verilecek disiplin cezalarında uygulamanın ve verilen görüşlerin tam karşıtı istikametinde tahlil getirilmiştir. Buna nazaran, öteki kamu yönetimine atanan memurlar hakkında daha evvel misyon yaptığı kamu yönetimlerinde yetkili disiplin amiri yahut heyetlerince verilen disiplin cezaları ve soruşturma belgeleri, verilmiş cezalarının uygulanabilmesi için ilgililerin vazife yaptığı kamu yönetimlerine gönderilecektir. Bu düzenlemenin yanlış ve memurlar aleyhine olduğunu düşünüyoruz. Zira, yeni atanılan kurumların disiplin amirleri daha objektif davranabilecekken eski kurumda duygusallığın devreye girme riski olduğundan daha sübjektif davranılması mümkün olabilecektir. Ayrıyeten, kurum değişikliğinde disiplin amirleri de değişmekte olup, disiplin amiri olmayan birisinin disiplin cezası vermesinin hakikat olmadığını düşünüyoruz.
Öbür yandan diğer kurumlara nakil halinde disiplin cezalarına yapılacak itirazların hangi kurumun disiplin şurası olacağı da açıklığa kavuşturulmuştur. Yönetmeliğin 25 inci unsurunda; Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası teklifini ve uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı yapılan itirazları değerlendirmeye yetkili disiplin şurası, disipline karşıt fiil yahut halin işlendiği sırada memurun vazife yerindeki disiplin heyeti olduğu belirtilmiştir.
Özetle yeni düzenleme ile uygulamadaki görüşlerle çözülen birçok sıkıntıya tahlil getirildiğini görüyoruz. Gecikmiş bir düzenleme olmasına karşın öteki düzenlemelere kapı aralayacağını ümit ediyoruz. Darısı öbür demode mevzuatın başına diyelim.
Memurlar
