YÖNETMELİK
Adalet Bakanlığından:
İSİMLİ TAKVİYE VE MAĞDUR
HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Genel Kararlar
BİRİNCİ KISIM
Emel, Kapsam, Destek ve Tanımlar
Maksat
UNSUR 1 – (1) Bu Yönetmeliğin maksadı; isimli süreçte cürüm mağdurlarına ve isimli takviyeye gereksinim duyan bireylere sağlanacak hizmetler ile Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemelere sunulacak hizmetlerin yerine getirilmesine dair misyon, yetki ve sorumluluklar ile buna ait yöntem ve temelleri düzenlemektir.
Kapsam
UNSUR 2 – (1) Bu Yönetmelik; isimli süreçte hata mağdurlarına ve isimli takviyeye gereksinim duyan şahıslara sunulacak hizmetler ile Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemelere sunulacak hizmetlere ait temel prensipleri, yükümlülükleri, merkez ve taşra teşkilatının çalışma yol ve asıllarını kapsar.
Destek
HUSUS 3 – (1) Bu Yönetmelik; 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 52, 234 ve 236 ncı hususları, 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Müdafaa Kanununun 15, 22, 32, 33, 34, 35 ve 39 uncu hususları, 9/1/2003 tarihli ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Misyon ve Yargılama Metotlarına Dair Kanunun 5, 6 ve 7 nci unsurları, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 53 üncü unsuru, 10/6/2020 tarihli ve 31151 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 63 sayılı Hata Mağdurlarının Desteklenmesine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 12 ve 16 ncı hususlarına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
HUSUS 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Adalet kurulu: İsimli yargı birinci derece mahkemesi adalet komitesini,
b) İsimli dayanak hizmetleri: Cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkemelerin talebiyle ya da şahısların başvurusu ile psikolog, pedagog, toplumsal çalışmacılar ve ilgili öteki işçi aracılığıyla sunulan hizmetleri,
c) İsimli dayanak vazifelisi: İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ile isimli takviye ve mağdur hizmetleri müdürlükleri bünyesinde psikolog, pedagog ve toplumsal çalışmacı olarak çalışanları,
ç) İsimli görüşme: Mahkemelerden yahut Cumhuriyet başsavcılıklarından isimli görüşme odasına yönlendirilen belgelerdeki bireylerle isimli görüşme odalarında yaşlarına ve içinde bulundukları duruma uygun biçimde isimli dayanak vazifelisi aracılığıyla yapılan görüşmeyi,
d) İsimli görüşmeci: İsimli görüşme odasında çalışmak üzere görevlendirilen isimli dayanak görevlisini,
e) Bakan: Adalet Bakanını,
f) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
g) Bakmakla yükümlü olunan kişi: Kabahat münasebetiyle ölenin eşini, çocuğunu, anasını, babasını, kardeşini yahut ölenle evlatlık bağı bulunanları,
ğ) Lider: Bakanlık İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Liderini,
h) Başkanlık: Bakanlık İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığını,
ı) İstekli: İsimli dayanak ve mağdur hizmetleri müdürlüğünde bilgi, maharet ve ilgi alanları doğrultusunda gönüllülük aslına nazaran çalışan kişiyi,
i) Kırılgan küme: İsimli dayanak vazifelileri tarafından yapılan ferdi kıymetlendirme sonucunda kabahatten daha fazla etkilendiği ve korunması gerektiği tespit edilen mağdurlar ile isimli sisteme dahil olan çocukları,
j) Mağdur: Kabahat nedeniyle fizikî, zihinsel, ruhsal yahut ekonomik olarak direkt ziyan gören gerçek kişiyi,
k) Müdür: İsimli takviye ve mağdur hizmetleri müdürünü,
l) Müdürlük: İsimli dayanak ve mağdur hizmetleri müdürlüğünü,
m) UYAP: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
tabir eder.
İKİNCİ KISIM
Temel Prensipler ve İşbirliği
Temel prensipler
UNSUR 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan dayanak ve hizmetlerin yerine getirilmesinde eşitlik, insan onuruna hürmet, dürüstlük ve mahremiyet unsurları temel alınarak aşağıdaki konulara riayet edilir:
a) Cinsiyet, yaş, engellilik, ırk, toplumsal sınıf, lisan, din, siyasi görüş yahut öteki sebeplerle ayrımcılık yapılamaz; aşağılayıcı, onur kırıcı telaffuz ve davranışlarda bulunulamaz.
b) Herkesin özel ve farklı olduğu kabul edilerek, görüşme ve süreçler gerçekleştirilirken yazılı ya da kelamlı bağlantıda yalın ve açık bir lisan kullanılır.
c) Hizmetin sunumu sırasında elde edilen ferdî bilgilerin ve düzenlenen raporların kapalılığı ilgili mevzuat kararları kapsamında korunur. Bu bilgiler ilgili mevzuatta öngörülen haller dışında hiçbir kurum ve şahsa verilemez.
ç) Mesleksel etiğe ve tarafsızlığa gölge düşürecek tavır, davranış ve bağlantılardan kaçınılır.
d) Bireylerin, örselenmelerine yol açabilecek aksiyonların engellenmesi, ilgili mevzuat kararları gizli kalmak kaydıyla istemedikleri bireylerle yüz yüze getirilmemeleri, güvenliklerinin sağlanması ve temel gereksinimlerinin karşılanması için gereken önlemler alınır.
(2) Mağdurlara yönelik iş ve süreçler yerine getirilirken; mağdura azami hürmetin gösterilmesinin yanında, mağdurun manaya ve anlaşılma hakkı gözetilir.
(3) Sunulan hizmetler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kişinin örselenmesini engelleyecek biçimde işbirliği ve karşılıklı irtibat içerisinde, gecikmeksizin, koordineli ve aktif bir formda yerine getirilir.
Çocuğun üstün faydası
HUSUS 6 – (1) Çocuklara yönelik tüm iş ve süreçler ile hizmet sunumunda çocuğun üstün faydası unsuru temel alınır.
(2) Çocuklar hakkındaki iş ve süreçler, çocuğun örselenmesini engelleyecek halde vaktinde ve mümkün olan en kısa müddette gerçekleştirilir. Mecburilik olmadıkça bu süreçler tekrar edilmez.
(3) Tabir ve beyan süreçlerinde, mağdur çocukların dert seviyesini düşürerek kendilerini daha rahat tabir edebilmelerini sağlamak maksadıyla isimli dayanak vazifelilerinin uzmanlığından faydalanılır.
(4) Çocuklar isimli süreçler hakkında gelişim seviyelerine uygun biçimde bilgilendirilir.
(5) Manaya ve anlaşılma hakkı gözetilerek çocukların alınacak kararlar öncesinde kendilerini tabir etmelerine imkan tanınır.
(6) Çocukların örselenmelerine neden olabilecek hareketlerin önlenmesi gayesiyle gerekli önlemler alınır.
Müracaat ve işbirliği
HUSUS 7 – (1) Mağdurların, bu Yönetmelikteki hizmet ve yardımlardan faydalanabilmeleri için kolluğa, Cumhuriyet başsavcılığına yahut müdürlüğe başvurmaları ve işbirliği içerisinde hareket etmeleri gerekir.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan hizmetlerin sunumunda, müracaat şartı çocuklar için aranmaz.
İKİNCİ KISIM
Teşkilat
BİRİNCİ KISIM
Merkez Teşkilatı
Başkanlık ve Müşavere Şurası
HUSUS 8 – (1) İsimli dayanak ve mağdur hizmetleri, Bakanlık merkez teşkilatında Başkanlık tarafından yürütülür.
(2) Bakanlıkta, isimli takviye ve mağdur hizmetleri ile bu hizmetlerin uyumuna ait müşavere organı olarak İstişare Konseyi oluşturulur.
Başkanlığın misyon ve yetkileri
HUSUS 9 – (1) Başkanlığın vazife ve yetkileri şunlardır:
a) Kırılgan kümeye yönelik hak ve hizmetlerin geliştirilmesi ve uygulanmasına ait faaliyetleri yürütmek.
b) Mağdurların kendilerine tanınan haklar ve yardımlar konusunda bilgilendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek.
c) İsimli takviyeye gereksinim duyanlara uygun müdahale programları geliştirmek, tekrarlanan mağduriyetleri önleyici önlemler almak ve psiko-sosyal takviye hizmetlerinin geliştirilmesine ve uygulanmasına yönelik faaliyetleri yürütmek.
ç) Mağdurların adalete erişimini güçlendirmeye yönelik çalışmalar yapmak ve uygulamak.
d) İsimli süreçte şahitlere yönelik hizmetlerin geliştirilmesine ve uygulanmasına ait faaliyetleri yürütmek.
e) Adliyelerde misyon alan pedagog, psikolog ve toplumsal çalışmacı üzere uzmanların çalışma metot ve asıllarını belirlemek.
f) İsimli yardımla ilgili mevzuatın Bakanlığa verdiği vazifeleri ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde yürütmek ve isimli yardım hizmetlerinin aktif ve verimli bir formda işleyişine yönelik önlemleri almak.
g) Misyon alanına giren mevzularda kamu kurum ve kuruluşları yahut sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak.
ğ) Mağdurların her alanda desteklenmesini sağlamak maksadıyla toplumsal farkındalığı artırıcı faaliyetlerde bulunmak.
h) Bakan tarafından verilen başka misyonları yapmak.
Şube müdürlükleri
HUSUS 10 – (1) Başkanlık aşağıdaki şube müdürlüklerinden oluşur:
a) İsimli Yardım Hizmetleri Şube Müdürlüğü.
b) Çocuk Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğü.
c) Bayan Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğü.
ç) Şahit ve Başka Mağdur Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğü.
d) Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü.
e) İdari ve Mali Hizmetler Şube Müdürlüğü.
İsimli Yardım Hizmetleri Şube Müdürlüğü
HUSUS 11 – (1) İsimli Yardım Hizmetleri Şube Müdürlüğünün misyonları şunlardır:
a) İsimli yardım hizmetlerinin kalitesinin artırılmasına ve bu hizmetten faydalananların adalete erişimlerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek.
b) İsimli yardım alanındaki ulusal ve memleketler arası gelişmeleri takip etmek, düzenlenen etkinliklere katılmak, projeler geliştirmek ve isimli yardım mevzuatının geliştirilmesine katkıda bulunmak.
c) Sunulan isimli yardım hizmetlerinin aktifliğinin artırılması için Türkiye Barolar Birliği, barolar ve öbür ilgili ünitelerle işbirliği içinde çalışmak.
ç) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen öbür vazifeleri yerine getirmek.
Çocuk Takviye Hizmetleri Şube Müdürlüğü
UNSUR 12 – (1) Çocuk Takviye Hizmetleri Şube Müdürlüğünün vazifeleri şunlardır:
a) Suça sürüklenen, mağdur yahut şahit sıfatıyla isimli sürece dahil olan çocuklara yönelik psiko-sosyal müdahale ve temel yaklaşım programları geliştirmek.
b) İsimli sürece dahil olan çocukların sahip oldukları haklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kendilerine sunulan hizmetler konusunda bilgilendirilmelerine yönelik çalışmalar yapmak.
c) Çocuk hakları alanında ulusal ve milletlerarası gelişmeleri takip etmek, düzenlenen etkinliklere katılmak ve mevzuatın geliştirilmesine katkıda bulunmak.
ç) Çocuk adaleti alanındaki hizmetlerin kalitesinin artırılması ile çocukların adalete erişiminin güçlendirilmesine yönelik projeler geliştirmek.
d) Çocuklara yönelik hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile koordineli formda çalışmalar yürütmek.
e) Çocuk hak ve siyasetlerine ait olarak gereksinim duyulan bahislerde araştırma, inceleme ve tahlil çalışmaları yürütmek.
f) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen öbür vazifeleri yerine getirmek.
Bayan Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğü
UNSUR 13 – (1) Bayan Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğünün misyonları şunlardır:
a) Bayan mağdurlara yönelik psiko-sosyal müdahale programları geliştirmek.
b) Bayan mağdurların sahip oldukları haklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kendilerine sunulan hizmetler konusunda bilgilendirilmelerine yönelik çalışmalar yapmak.
c) Ulusal ve memleketler arası gelişmeleri takip etmek, düzenlenen etkinliklere katılmak ve mevzuatın geliştirilmesine katkıda bulunmak.
ç) Şiddet mağduru bayanlara sunulan hizmetlerin aktifliğinin artırılması ile bayan mağdurların adalete erişiminin güçlendirilmesine yönelik araştırma, inceleme ve tahlil çalışmaları yapmak ve projeler geliştirmek.
d) Şiddet mağduru bayanlara yönelik hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile koordineli formda çalışmalar yürütmek.
e) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen başka vazifeleri yerine getirmek.
Şahit ve Başka Mağdur Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğü
HUSUS 14 – (1) Şahit ve Öbür Mağdur Dayanak Hizmetleri Şube Müdürlüğünün misyonları şunlardır:
a) Şahitleri sahip oldukları haklar ile misyon ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirmek üzere çalışmalar yürütmek.
b) Öteki şube müdürlüklerinin vazife alanı dışında kalan yaşlı ve engelliler ile mülteci ve süreksiz müdafaa altındaki yabancılar üzere kırılgan kümeye dahil mağdurları sahip oldukları haklar ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından kendilerine sunulan hizmetler konusunda bilgilendirmek üzere çalışmalar yürütmek.
c) Şahitler ile başka şube müdürlüklerinin vazife alanı dışında kalan mağdurlara yönelik psiko-sosyal müdahale programları geliştirmek.
ç) Tanıklığın ehemmiyet ve bedeline ait farkındalık oluşturmak üzere çalışmalar yürütmek.
d) Ulusal ve memleketler arası gelişmeleri takip etmek, düzenlenen etkinliklere katılmak ve mevzuatın geliştirilmesine katkıda bulunmak.
e) Şahitler ile öteki şube müdürlüklerinin vazife alanı dışında kalan mağdurlara hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile koordineli formda çalışmalar yürütmek.
f) Gereksinim duyulan mevzularda araştırma, inceleme ve tahlil çalışmaları yürütmek, projeler geliştirmek.
g) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen öteki misyonları yerine getirmek.
Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü
UNSUR 15 – (1) Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğünün vazifeleri şunlardır:
a) Müdürlükler aracılığıyla sunulan hizmetlerin uyumunu ve yeknesaklığını sağlamak.
b) Müdürlüklerin çalışma yol ve temellerini belirlemek, yürütülen çalışmaları takip ederek hizmet kalitesinin artırılmasını sağlamak.
c) İsimli görüşme odalarının çalışma adap ve temellerini belirlemek.
ç) İsimli görüşme odalarının faal kullanımı ile isimli görüşmenin niteliğinin artırılmasına yönelik faaliyetler yürütmek.
d) İsimli görüşme odalarında yapılan görüşmelere ve müdürlüklerde sunulan hizmetlere ait istatistiki bilgileri toplamak.
e) Müdürlüklerin ve isimli görüşme odalarının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütmek.
f) Taşra teşkilatında misyon yapan işçiye yönelik eğitim ve uygulama faaliyetlerini ilgili üniteler ile işbirliği içerisinde düzenlemek.
g) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen öbür vazifeleri yerine getirmek.
İdari ve Mali Hizmetler Şube Müdürlüğü
UNSUR 16 – (1) İdari ve Mali Hizmetler Şube Müdürlüğünün vazifeleri şunlardır:
a) Başkanlığın faaliyetlerinin etkin ve verimli halde yürütülebilmesi için gereksinim duyulan idari işleri planlamak ve yürütmek, gerekli araç, gereç ve gereç ile hizmet alımlarını gerçekleştirmek.
b) Başkanlığa ilişkin yazışma, evrak kayıt, dokümantasyon ile arşiv iş ve süreçlerini yürütmek.
c) Başkanlıkta çalışanların vazifeye başlama, ayrılma ve müsaade üzere durumlarıyla ilgili olarak gerekli süreçleri yapmak.
ç) Başkanlığa tahsis edilen ödeneklerin takibi ile tahakkuk iş ve süreçlerini yapmak.
d) Her türlü teknik, bakım ve tamirat işlerini yaptırmak.
e) Başkanlığın taşınır kayıtlarını tutmak.
f) Mevzuatla ya da Lider tarafından verilen öbür vazifeleri yerine getirmek.
İKİNCİ KISIM
İstişare Şurası, Çalışma Yöntem ve Temelleri
Müşavere Heyetinin oluşumu
HUSUS 17 – (1) Bakanlıkta, isimli takviye ve mağdur hizmetlerine ait müşavere organı niteliğinde vazife yapmak üzere ilgili Bakan Yardımcısının başkanlığında Müracaat Şurası oluşturulur.
(2) Müracaat Şurasında aşağıdaki üyeler yer alır:
a) Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı Bakan Yardımcısı.
b) Gençlik ve Spor Bakanlığı Bakan Yardımcısı.
c) İçişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı.
ç) Ulusal Eğitim Bakanlığı Bakan Yardımcısı.
d) Sıhhat Bakanlığı Bakan Yardımcısı.
e) Türkiye Barolar Birliği Lideri yahut temsilcisi.
f) Yükseköğretim Kurulunca görevlendirilecek, üniversitelerin biri hukuk fakültelerinden, biri ise toplumsal hizmet, psikoloji, ruhsal danışmanlık ve rehberlik kısımlarından olmak üzere profesör yahut doçent unvanına sahip öncelikle bu Yönetmeliğin içerdiği mevzularda çalışmaları bulunan iki öğretim üyesi.
g) İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Lideri.
(3) Müşavere Konseyinin sekretarya hizmetleri Başkanlık tarafından yerine getirilir.
İstişare Şurasının misyonları
HUSUS 18 – (1) İstişare Konseyinin vazifeleri şunlardır:
a) İsimli dayanak ve mağdur hizmetlerinin sunumuna ait mevzuat ve uygulamaları kıymetlendirmek, karşılaşılan sıkıntıların tahliline yönelik tavsiye niteliğinde kararlar almak.
b) İsimli takviye ve mağdur hizmetlerinin daha faal ve verimli formda sunulmasını sağlamak emeliyle ilgili kurum ve kuruluşlar ortasında uyumu sağlamak.
c) Mevzuatla verilen öbür misyonları yerine getirmek.
İstişare Şurasının çalışma tarz ve asılları
UNSUR 19 – (1) Müracaat Şurası her takvim yılında en az bir sefer toplanır. Şura lideri, gerekli gördüğü hallerde İstişare Heyetini toplantıya çağırabilir.
(2) Başkanlıkça, toplantı tarihinden en az 1 ay evvel Müracaat Konseyine üye gönderecek kurumlara toplantının yerini, tarihini ve saatini belirten davet yazısı gönderilir. Davet yazısında toplantıya katılacak şahıslar ile gündeme ait teklif ve görüşlerin bildirilmesi istenir.
(3) Gelen teklif ve görüşler ile müdürlüklerin ve uyum konseylerinin yıllık faaliyet raporları dikkate alınarak hazırlanan gündem toplantı tarihinden en az on beş gün evvel üyelere gönderilir.
(4) Müşavere Şurası toplantılarına uzman şahıslar, sivil toplum kuruluşları ile başka kurum yahut kuruluşların temsilcileri davet edilerek görüşleri alınabilir.
(5) İstişare Konseyi toplantısında gündem Başkanlıkça takdim edilir. Toplantıya katılanların çoğunluğunun oyuyla yeni bahisler gündeme alınabilir.
(6) Toplantı içeriği ile alınan kararlar tutanağa bağlanır ve Müracaat Konseyi üyelerince imzalanır. Kararlar Başkanlıkça ilgili kurum ve kuruluşlara iletilir.
(7) Alınan kararlar toplantıya katılan Bakanlıklarca ilgili kurumlara genelge yahut duyuru halinde bildirilebilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşra Teşkilatı
Müdürlük ve hizmetin yürütülmesi
UNSUR 20 – (1) İsimli takviye ve mağdur hizmetleri, bulundukları adliyedeki Cumhuriyet başsavcılığı ile mahkemelere yönelik hizmet sunan müdürlükler tarafından yürütülür.
(2) Adalet kurulu bulunan yerlerde Bakanlığa bağlı olarak Cumhuriyet başsavcılığının nezaret ve kontrolünde müdürlük kurulur.
(3) İş durumu ve coğrafik pozisyon göz önüne alınarak adalet kurulu bulunmayan yerlerde Bakanlık onayı ile müdürlükler yahut müdürlüğe bağlı ofisler kurulabilir.
(4) Müdürlüklerde bir müdür ile kâfi sayıda isimli takviye vazifelisi ve yardımcı işçi bulunur.
(5) İsimli takviye ve mağdur hizmetlerinin aktif ve bütüncül sunumunu sağlamak maksadıyla müdürlük bulunan yerlerde uyum şuraları oluşturulur.
Müdürlüğün vazifeleri
UNSUR 21 – (1) Müdürlüğün misyonları şunlardır:
a) Mağdurları kendilerine tanınan haklar ve yardımlar konusunda bilgilendirmek ve yönlendirmek.
b) İsimli süreçte, kırılgan kümeye yönelik takviye hizmetlerini sunmak.
c) İsimli dayanağa muhtaçlık duyanlara uygun müdahale programlarını uygulamak, tekrarlanan mağduriyetlerini önleyici önlemler almak ve psiko-sosyal takviye faaliyetlerini yürütmek.
ç) İsimli süreçte misyon alan isimli takviye vazifelilerinin koordineli ve aktif halde çalışmalarını sağlamak.
d) Mağdurların adalete erişiminin güçlendirilmesine yönelik faaliyetler yürütmek.
e) İsimli süreçte şahitlerin desteklenmesine yönelik hizmetleri sunmak.
f) İsimli yardım hizmetlerine ait bilgilendirme yaparak ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde hizmetin aktif sunulmasına yönelik faaliyetleri yürütmek.
g) Vazife alanıyla ilgili hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları yahut sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak.
ğ) Müdürlüğün misyon alanına giren mevzularda toplumsal farkındalığı artırıcı faaliyetlerde bulunmak.
h) Mevzuatla yahut Bakanlıkça verilen başka misyonları yerine getirmek.
Ofisler
UNSUR 22 – (1) Müdürlük bünyesinde aşağıdaki ofisler bulunur:
a) Bilgilendirme ve yönlendirme ofisi.
b) Kırılgan küme dayanak ofisi.
c) Ceza yargılaması dayanak ofisi.
ç) Hukuk yargılaması takviye ofisi.
d) İsimli yardım hizmetleri ofisi.
Bilgilendirme ve yönlendirme ofisi
UNSUR 23 – (1) Bilgilendirme ve yönlendirme ofisinin misyonları şunlardır:
a) Başvuran ya da yönlendirilen bireyleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kendilerine sunulan hizmetler konusunda bilgilendirmek.
b) 38 inci unsur uyarınca ferdi kıymetlendirme yapılması gerektiği düşünülen mağdurları istekleri dahilinde sisteme kaydederek kırılgan küme dayanak ofisine yönlendirmek.
c) Mağdurları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kendilerine sunulan hizmetlerden faydalanabilmeleri hedefiyle ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirmek.
ç) Müdürlüğe gelen evrakın gereğini yapmak.
d) Uyum konseyinin sekretarya hizmetlerini yerine getirmek.
e) Müdür tarafından verilen başka misyonları yerine getirmek.
Kırılgan küme takviye ofisi
UNSUR 24 – (1) Kırılgan küme takviye ofisinin misyonları şunlardır:
a) Yapılan kişisel kıymetlendirme sonucunda kırılgan kümeye dahil olduğu tespit edilen mağdurlara yönelik isimli takviye planı hazırlayarak psiko-sosyal takviye sağlamak.
b) İsimli süreçte faal dayanağa muhtaçlık duyan mağdurlara yönelik hizmetlerde hadise idaresi uygulamak.
c) İsimli görüşme odalarına ait iş ve süreçleri yürütmek.
ç) Müdür tarafından verilen başka vazifeleri yerine getirmek.
Ceza yargılaması dayanak ofisi
UNSUR 25 – (1) Ceza yargılaması dayanak ofisinin vazifeleri şunlardır:
a) Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemeler tarafından 5395 sayılı Kanunun 15 inci hususunun ikinci fıkrası, 22 nci hususunun birinci ve ikinci fıkraları ile 34 üncü, 35 inci ve 39 uncu unsurları yeterince yapılması istenen süreçleri yapmak.
b) Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemeler tarafından 5271 sayılı Kanunun 236 ncı unsuru yeterince yapılması istenen süreçleri yapmak.
c) Müdür tarafından verilen öbür misyonları yerine getirmek.
Hukuk yargılaması takviye ofisi
HUSUS 26 – (1) Hukuk yargılaması takviye ofisinin vazifeleri şunlardır:
a) Mahkemeler tarafından 4787 sayılı Kanunun 5 inci, 6 ncı ve 7 nci hususları mucibince yapılması istenen süreçleri yapmak.
b) İsimli takviye vazifelilerinin misyon alanına giren bahislerde hukuk mahkemelerinin taleplerine ait iş ve süreçleri yapmak.
c) Müdür tarafından verilen öteki vazifeleri yerine getirmek.
İsimli yardım hizmetleri ofisi
HUSUS 27 – (1) İsimli yardım hizmetleri ofisinin vazifeleri şunlardır:
a) İsimli yardıma muhtaçlık duyanlara, bu hizmete başvurabilmeleri için gerekli olup UYAP üzerinden temin edilebilen bilgi ve evrakların toplanmasında yardımcı olmak ve ilgili ünitelere yönlendirmek.
b) Baroların isimli yardım ofisleri ile eşgüdüm halinde çalışmak.
c) Müdür tarafından verilen öbür misyonları yerine getirmek.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Uyum Şurası, Çalışma Yol ve Temelleri
Uyum şurasının oluşumu
HUSUS 28 – (1) Müdürlük kurulan yerlerde sunulan isimli takviye ve mağdur hizmetlerinin aktifliğinin ve verimliliğinin artırılması emeliyle uygulamada karşılaşılan meselelerin tahliline ait tekliflerde bulunmak üzere Cumhuriyet başsavcısı yahut görevlendireceği Cumhuriyet başsavcıvekilinin başkanlığında ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin iştirakiyle uyum konseyi oluşturulur.
(2) Uyum konseyinde aşağıdaki üyeler yer alır:
a) İsimli dayanak ve mağdur hizmetleri müdürü.
b) Aile ve toplumsal hizmetler müdürü yahut şube müdürü.
c) Baro lideri yahut temsilcisi.
ç) Belediye lideri.
d) Emniyet müdürü.
e) Gençlik ve spor müdürü.
f) Jandarma kumandanı.
g) Ulusal eğitim müdürü.
ğ) Sıhhat müdürü.
h) Toplumsal yardımlaşma ve dayanışma vakfı müdürü.
ı) Cumhuriyet başsavcılığınca, mağdur hakları alanında hizmet sunan dernek ve vakıflar ortasından belirlenen bir temsilci.
Uyum heyetinin misyonları
UNSUR 29 – (1) Uyum şurasının misyonları şunlardır:
a) İsimli takviye ve mağdur hizmetlerinin sunulmasında uygulamada karşılaşılan problemleri pahalandırmak ve tahlil tekliflerinde bulunmak.
b) İlgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları ortasında işbirliğini sağlamak, sunulan hizmetlerin aktifliğini artırmak maksadıyla projeler ve uygulamalar geliştirmek.
c) Hakkında olay idaresi uygulanan mağdurlara başka kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları tarafından sunulan hizmetlerde aktifliğin ve uyumun sağlanabilmesi için alınması gereken önlemleri kıymetlendirmek.
ç) Mevzuatla verilen başka misyonları yapmak.
Uyum heyetinin çalışma metot ve temelleri
UNSUR 30 – (1) Uyum şurası her takvim yılında en az iki kez toplanır. Heyet lideri, gerekli gördüğü hallerde konseyi toplantıya çağırabilir.
(2) Müdürlükçe toplantı tarihinden en az yirmi gün evvel uyum şurasına üye gönderecek kurumlara toplantının yerini, tarihini ve saatini belirten davet yazısı gönderilir. Davet yazısında toplantıya katılacak bireyler ile gündeme ait teklif ve görüşlerin bildirilmesi istenir.
(3) Kurumların teklif ve görüşleri de dikkate alınarak hazırlanan gündem toplantı tarihinden en az bir hafta evvel üyelere gönderilir.
(4) Mağdur takviye hizmetleri alanında çalışan ve kırılgan kümelere hizmet sunan kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de konsey toplantılarına davet edilebilir.
(5) Uyum konseyi toplantısında gündem müdürlükçe takdim edilir. Toplantıya katılanların çoğunluğunun oyuyla yeni hususlar gündeme alınabilir.
(6) Toplantı içeriği ile alınan kararlar tutanağa bağlanır ve uyum şurası üyelerince imzalanır. Kararlar ilgili kurum ve kuruluşlara iletilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Müdürlükçe Mağdur Hizmetlerinin Sunumu
BİRİNCİ KISIM
Bilgilendirme ve Yönlendirme Hizmetleri
Bilgilendirme hizmetleri
HUSUS 31 – (1) Hata mağdurlarına, talepleri halinde müdürlükçe;
a) Mağduru olduğu kabahati nereye ve nasıl bildirebileceği,
b) İsimli sürecin işleyişi ve mağdurun bu süreçteki yeri,
c) Dayanak ve yardım almak için hangi kurum yahut kuruluşlara başvurabileceği,
konularında bilgilendirme hizmeti sunulur.
Bilgilendirme teknikleri
UNSUR 32 – (1) Bilgilendirme ve yönlendirme ofisine başvuran tüm hata mağdurlarına kelamlı yahut yazılı bilgilendirme yapılır.
(2) Bilgilendirmede mağdurun yaş, engellilik, manaya ve kendini tabir etme üzere ferdi özellikleri dikkate alınarak belirlenecek teknikler kullanılır.
(3) İsimli süreçte mağdurların sahip oldukları haklar ve ilgili kurumlar tarafından kendilerine sunulan hizmetlere ait bilgilerin yer aldığı broşür, afiş ve kılavuz üzere gereçler de bilgilendirme emeliyle kullanılabilir.
(4) Mağdurların bilgilendirilmesinde bilişim sistemlerinin yanı sıra yazılı, görsel ve toplumsal medya ile kamu spotu üzere bağlantı araçlarından da yararlanılabilir.
Yönlendirme hizmetleri
HUSUS 33 – (1) İhbar ve şikayette bulunmak istemesi halinde mağdur, Cumhuriyet başsavcılığına yönlendirilir.
(2) Müdürlüğe başvuranlar mağduriyet tipine nazaran kendilerine hizmet verebilecek ilgili kamu kurum ve kuruluşları konusunda bilgilendirilir ve yönlendirilir.
(3) Kamu kurum ve kuruluşlarınca sunulan hizmetlere yönelik hazırlanan bilgilendirici gereçler mağdurlara verilir.
(4) Müdürlüğe müracaatta bulunan ve korunma gereksinimi olan çocuk, bayan, yaşlı ve engelliler, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının vilayet müdürlüğüne yahut toplumsal hizmet merkezlerine ya da belediyelere bildirilir ve yönlendirilir.
İKİNCİ KISIM
Ceza Yargılamasına Yönelik Takviye Hizmetleri
Mağdurun dinlenilmesinde uzman dayanağı
HUSUS 34 – (1) 5271 sayılı Kanunun 236 ncı unsurunun üçüncü fıkrası yeterince mağdur çocukların yahut işlenen hatanın tesiriyle psikolojisi bozulmuş olan öbür mağdurların şahit olarak dinlenilmesi sırasında Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından talep edilmesi halinde isimli dayanak vazifelisi bulundurulur.
(2) Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından söz ve beyanının özel ortamda alınması gerektiği ya da kuşkulu yahut sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu bedellendirilen çocuk yahut mağdurların söz ve beyanları özel ortamda isimli takviye vazifelisi aracılığıyla alınır.
(3) İsimli dayanak vazifelileri tarafından sunulan takviye hizmetleri şunlardır:
a) Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından söz ve beyanına başvurulmadan evvel mağdurla içinde bulunduğu ortam, ilgili şahıslar ve söz sürecine ait görüşme yapmak.
b) Mağdurun isimli süreçte kendisini rahat söz edebilmesi için alınması gereken önlemleri Cumhuriyet savcısı yahut hakime bildirmek.
c) Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından mağdurun tabir yahut beyanının alınması sırasında dert seviyesinin düşürülmesi ve kendisini daha rahat söz edebilmesini sağlamak maksadıyla yanında bulunmak.
ç) Birinci fıkra kapsamında mağdurun söz yahut beyanının özel ortamda alınması gerektiğinin anlaşılması ya da kuşkulu yahut sanıkla yüz yüze getirilmemesinin uygun olacağına kanaat getirilmesi halinde isimli görüşme odasının kullanılmasını önermek.
d) Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından tabir yahut beyan alınması sırasında sürecin kolaylaştırılmasına yönelik tavsiyede bulunmak ve talep edilen iş ve süreçleri yapmak.
e) Söz yahut beyan süreci sırasında kişinin kendisini rahat biçimde söz edip edemediği, fizikî ve zihinsel gelişiminin yaşı ile uyumlu olup olmadığı ve öteki belirtiler konusunda görüşlerini sunmak.
f) Söz yahut beyan süreci bittiğinde kişinin acil korunma muhtaçlığı olduğunun tespit edilmesi durumunda uygun müdafaa önlemlerini talep etmek.
g) Tabir yahut beyan süreci sırasında mağdurun kırılgan kümeye dahil olabileceğinin anlaşılması halinde kişisel kıymetlendirme yapılmak üzere mağduru kırılgan küme takviye ofisine yönlendirmek.
Çocuklara yönelik hizmetler
UNSUR 35 – (1) 5395 sayılı Kanun uyarınca Cumhuriyet başsavcılığı, mahkeme yahut hakimin istemi üzerine suça sürüklenen yahut korunma gereksinimi olan çocukların korku seviyelerinin düşürülmesi, kendilerini rahat tabir edebilmeleri ve haklarında gereken önlemlerin belirlenebilmesi için müdürlükçe isimli dayanak vazifelisi görevlendirilir.
(2) Cumhuriyet savcısı çocuğun üstün faydası unsuru uyarınca önlem odaklı yaklaşımın bir sonucu olarak uygun gözetici ve destekleyici önlemlerin belirlenebilmesi, çocuğun tabirinin alınması, toplumsal inceleme raporu hazırlanması yahut çocuk hakkındaki başka süreçlerin yerine getirilebilmesi için müdürlükten isimli dayanak vazifelisi görevlendirilmesini isteyebilir.
(3) Mahkeme yahut hakim, çocuğun tabirinin alınması, toplumsal inceleme raporu hazırlanması yahut öteki süreçler sırasında kendisini rahat söz edebilmesi ve uygun gözetici ve destekleyici önlemlerin belirlenebilmesi için müdürlükten isimli takviye vazifelisi görevlendirilmesini isteyebilir.
(4) İsimli dayanak vazifelisi tarafından üstteki süreçlerin yapılması sırasında çocuğun kırılgan kümeye dahil olabileceğinin anlaşılması halinde ferdi kıymetlendirme yapılmak üzere çocuk kırılgan küme takviye ofisine yönlendirilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hukuk Yargılamasına Yönelik Dayanak Hizmetleri
Aile mahkemelerine sunulan hizmetler
HUSUS 36 – (1) Aile mahkemesinin vazife alanına giren iş ve süreçlerde hakimin istemi üzerine müdürlükçe isimli dayanak vazifelisi görevlendirilmek suretiyle aşağıdaki hizmetler sunulur:
a) Davanın temeline girilmeden evvel yahut davanın görülmesi sırasında, mahkemece istenen hususlar hakkında taraflar ortasındaki uyuşmazlık nedenlerine ait toplumsal inceleme yapmak ve rapor hazırlamak.
b) Mahkeme tarafından toplumsal inceleme raporunun yanında çocuğun beyanına tekrar başvurulmak istenilmesi durumunda isimli görüşme odasında alınacak beyan sırasında hazır bulunmak.
c) Duruşmada dinlenilmesine karar verildiği hallerde çocuğun üstün faydası unsuru gözetilerek kendisini rahat tabir etmesini sağlamak gayesiyle çocuğu duruşmaya hazırlamak, duruşmada hazır bulunmak ve görüş bildirmek.
ç) Yapılan iş ve süreçler sırasında gerekli görülmesi halinde tarafların aile, boşanma yahut ebeveyn danışmanlığına yönlendirilmesi konusunda aile mahkemesine görüş bildirmek.
d) Çocuğun üstün faydasını göz önünde bulundurmak suretiyle hazırlanan toplumsal inceleme raporunda, çocuk ve ebeveynleri hakkında uygulanabilecek önlemlere yönelik görüş bildirmek.
e) Gereksinim duyulması halinde taraflar hakkında evlilik birliğinden doğan yükümlülüklere ve müşterek çocuklarla alakalara dair uygun önlemler önermek.
f) Mahkemece verilecek öteki vazifeleri yapmak.
Öteki hukuk mahkemelerine sunulan hizmetler
UNSUR 37 – (1) Müdürlüğün vazife alanına giren mevzulara ait olarak aile mahkemeleri dışındaki öteki hukuk mahkemelerinin de talepte bulunmaları halinde müdürlükçe isimli dayanak vazifelisi görevlendirilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kırılgan Kümelere Yönelik Dayanak Hizmetleri
Kişisel kıymetlendirme
UNSUR 38 – (1) Kabahatten daha fazla etkilenen ve takviyeye muhtaçlık duyan mağdurlar ile çocukların isimli süreç içerisinde ikincil örselenmelerden korunması, gereksinimlerinin ve sunulacak hizmetlerin belirlenmesi emeliyle kişisel kıymetlendirme yapılır.
(2) Kişisel kıymetlendirme, bilgilendirme ve yönlendirme hizmeti almak üzere müdürlüğe başvuran yahut yönlendirilen mağdurlar hakkında yapılır.
(3) Kişisel kıymetlendirme, müdürlüğün hizmet sunumuna ait idari bir süreçtir.
Ferdî değerlendirmenin kapsamı
HUSUS 39 – (1) İsimli takviye vazifelileri tarafından hatanın niteliği ve tartısı, mağdur üzerindeki tesiri ile tekrarlanma riski dikkate alınarak;
a) İsimli sürece dahil olan çocuklar,
b) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen cürümlerin mağdurları,
c) Aile içi şiddet mağdurları,
ç) Terör cürümlerinin mağdurları,
d) İnsan ticareti cürmünün mağdurları,
hakkında ferdi kıymetlendirme yapılır.
(2) Bayan, yaşlı ve engelli mağdurlar başta olmak üzere, mağdurun ferdî özellikleri, kabahatin niteliği ve tartısı ile işlendiği şartlar dikkate alınarak kabahatten daha fazla etkilendiği ve korunması gerektiği yapılacak ön kıymetlendirme ile anlaşılan öteki mağdurlara yönelik olarak da kişisel kıymetlendirme yapılabilir.
Kişisel değerlendirmenin asılları
UNSUR 40 – (1) Ferdi kıymetlendirme yapılırken bireylerin muhtaçlıkları ile gönüllülük hali dikkate alınır. Şahısların fizikî, zihinsel ve ahlaki bütünlüklerine hürmet gösterilir.
(2) Kişinin muhtaçlıkları tespit edilirken bilhassa şu konular göz önünde bulundurulur:
a) Ferdi özellikleri, ruhsal durumu, acil gereksinimleri, yaşı, cinsiyeti ve gelişim seviyesi.
b) Engellilik durumu.
c) Hayatını idame ettirebilmesinde kuşkulu ya da sanığa duyduğu gereksinim hali.
ç) Özel müdafaa muhtaçlıkları ya da özel hassasiyeti.
d) Kabahatin meydana getirdiği şartlar.
e) İçinde bulunduğu yahut yaşamakta olduğu ortam ve etrafın şartları.
(3) Kişisel kıymetlendirme ilgili kişi ile yüz yüze görüşülerek yapılır. Mağdurun menfaati gözetilerek ferdî bilgilerin saklılığına ihtimam gösterilir.
(4) Ceza yargılaması takviye ofisi yahut hukuk yargılaması dayanak ofisi tarafından yapılan iş ve süreçler sırasında isimli dayanak görevlisinin mesleksel deneyimine ve uzmanlığına dayanarak yapacağı ön kıymetlendirme sonrasında kırılgan kümeye girebileceğinin anlaşılması halinde mağdur ferdi kıymetlendirme yapılmak gayesiyle isteği dahilinde kırılgan küme dayanak ofisine yönlendirilir.
(5) Dördüncü fıkra kapsamında yönlendirilen şahıslar hakkında evvelce toplumsal inceleme raporu hazırlanmış olması ve bu raporun içeriğinin isimli takviye vazifelisi tarafından kâfi bulunması halinde ferdi kıymetlendirme evrak üzerinden yapılabilir.
Kişisel kıymetlendirme raporu
HUSUS 41 – (1) Kişisel kıymetlendirme raporu, Başkanlıkça oluşturulan ferdî kıymetlendirme formu kullanılmak suretiyle kişinin muhtaçlıkları, risk faktörleri, kabahatten etkilenme seviyesi, kabahatin tekrarlanma riski ile isimli dayanak görevlisinin mesleksel deneyim ve uzmanlığına dayanarak edindiği izlenim dikkate alınarak hazırlanır.
İsimli takviye planı
UNSUR 42 – (1) Ferdi kıymetlendirme sürecinden sonra kırılgan kümeye girdiği tespit edilen mağdur hakkında, mağdurun yahut yasal temsilcisinin aydınlatılmış isteğiyle kabahatin fizikî ve ruhsal sonuçları, mağdurun etrafındaki koşullar, ikincil mağduriyet ve toplumsal ortam riski kıymetlendirilerek isimli dayanak vazifelisi aracılığıyla sunulacak hizmetlere ait isimli dayanak planı hazırlanır.
(2) İsimli takviye planında müdürlük tarafından sunulacak hizmetler ile isimli süreç kapsamında mağdura takviye ve muhafaza sağlanmasına yönelik önerilen önlemler yer alır.
(3) İsimli takviye planı, müdürlükçe tabir yahut beyan süreçleri sırasında kırılgan kümeye sunulacak hizmetlerin yanı sıra aşağıdaki teklif ve önlemleri de içerir:
a) Kabahat mağdurunun ikincil örselenmesinin önlenebilmesi gayesiyle yapılacak iş ve süreçlerin mümkün olan en kısa müddette ve az sayıda yapılması.
b) Mağdurun kendisini daha rahat tabir edebilmesi hedefiyle söz ve beyan süreçleri sırasında seçtiği bir kişinin kendisine eşlik edebilmesi.
c) Soruşturma yahut kovuşturmanın mecburî kıldığı haller dışında mağdurun kuşkulu yahut sanıkla yüz yüze getirilmemesi.
ç) Mağdurun sözünün isimli görüşme odasında yahut bulunmaması halinde ayrıca bir özel ortamda alınması.
d) Mağdurun ikincil örselenmesini önlemek ve kendisini daha rahat tabir edebilmesini sağlamak emeliyle isimli görüşmeciler aracılığıyla tabirinin alınması.
(4) Hazırlanan isimli dayanak planı ilgisine nazaran Cumhuriyet başsavcılığına ya da mahkemeye bildirilir. İsimli takviye planında belirtilen hizmetlerin sunulabilmesi için isimli takviye vazifelisi tarafından söz ve beyan sürecinin yeri ve vakti takip edilir.
(5) İsimli süreç boyunca ferdi değerlendirmenin dayandığı şartlarda değişiklik olması halinde isimli dayanak planı güncellenebilir.
Kırılgan kümelere sunulan hizmetler
HUSUS 43 – (1) Kişisel kıymetlendirme sonucunda kırılgan kümeye girdiği tespit edilen mağdurlara isimli takviye vazifelisi aracılığıyla sunulan hizmetler şunlardır:
a) Cumhuriyet savcısı, hakim yahut mağdurun isteği üzerine, tabir yahut beyan süreçlerinden evvel korku seviyesini düşürmek maksadıyla mağdura içinde bulunduğu ortamı, ilgili şahısları ve süreci açıklamak.
b) Mağdurun kendini rahat söz edebilmesi için alınması gereken önlemleri Cumhuriyet savcısı yahut hakime bildirmek ve mağdur dinlenilirken yanında bulunmak.
c) Cumhuriyet savcısı yahut hakimin isteği üzerine toplumsal inceleme raporu hazırlamak.
ç) Tabir ve beyan süreçlerinin isimli görüşme odasında gerçekleştirilmesini Cumhuriyet savcısı yahut hakime önermek.
d) Tedavi yahut rehabilitasyona muhtaçlık duyan mağdurları ilgili ünitelere yönlendirmek.
e) İsimli süreç boyunca faal takviyeye muhtaçlık duyduğu bedellendirilen mağdurlara yönelik hizmetlerde olay idaresi uygulamak.
(2) Soruşturma yahut kovuşturma sürecinin tamamlanmasından sonra dayanak gereksinimi devam eden mağdurlar ilgili kurumlara yönlendirilir.
(3) İsimli süreçte korunma gereksinimi olduğu tespit edilen çocuk, bayan, yaşlı ve engelliler, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının vilayet müdürlüğüne ve toplumsal hizmet merkezlerine bildirilir.
(4) Gerek görülmesi halinde bu unsurdaki hizmetlerden kabahatten ziyan görenler de faydalanabilir.
Hadise idaresi
UNSUR 44 – (1) Kırılgan kümeye dahil olup ikinci fıkra kapsamına giren mağdurlara yönelik hizmetlerin sistemli bir formda ve vaktinde sunulabilmesi için gerekli planlama, uygulama, izleme ve uyum süreçlerinin tek bir isimli takviye vazifelisi tarafından aktif biçimde yürütülebilmesi emeliyle hadise idaresi uygulanabilir.
(2) İsimli takviye vazifelisi tarafından isimli sürecin yönetilmesinde aktif takviye muhtaçlığı olduğu bedellendirilen;
a) Hatanın tesirleri sebebiyle ruhsal travma yaşayan,
b) Cinsel atağa yahut istismara maruz kalan, yaşı yahut cinsiyeti nedeniyle cürümden daha fazla etkilenen,
c) Aile yahut başka toplumsal etraf dayanağından mahrum olan,
mağdurlar hakkında olay idaresi uygulanabilir.
Olay idaresinin prensipleri
HUSUS 45 – (1) İsimli dayanak vazifelisi olay idaresi uygularken aşağıdaki prensipleri gözetir:
a) Sunulacak hizmetleri ve faaliyetleri tek elden koordine etmek.
b) Hadiseyi disiplinlerarası ve çok taraflı bakış açısıyla ele almak.
c) Mağdurun muhtaçlık duyduğu hizmetlere en iyi biçimde ulaşmasını sağlamak.
ç) Gerekli mesleksel bilgi ve tecrübenin yanında sunulacak hizmete ait kaynaklara ulaşım konusunda aktif yönlendirme yapmak.
d) Mağdurla işbirliği içerisinde, sunulacak hizmetin belirlenmesine ve sunumuna ait idaresi gerçekleştirmek.
Olay idaresinin uygulanması
UNSUR 46 – (1) Ferdi kıymetlendirme raporu yahut mağdurla yapılan görüşme sonucunda olay idaresi uygulanmasına karar verilmesi halinde takip programı hazırlanır.
(2) Olay idaresinde isimli takviye görevlisinin misyonları şunlardır:
a) İsimli dayanak planı hazırlamak ve faal bir halde uygulanmasını takip etmek.
b) İsimli süreçte mağdurun ikincil örselenmesini önlemek gayesiyle yapılacak işlere ve alınacak önlemlere dair takip programı hazırlamak.
c) Mağdurun örselenmeden isimli sürece faal formda iştiraki için alınması gereken önlemleri Cumhuriyet savcısı yahut hakime önermek.
ç) Mağdurun isimli süreçte kendisini söz edebilmesine yönelik kolaylaştırıcı önlemler almak.
d) Mağduru, isimli yardım hizmetlerinden aktif faydalanabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirmek ve sonucunu takip etmek.
e) Öteki kamu kurum ve kuruluşlarından alabileceği dayanak hizmetlerine ulaşabilmesi için mağduru ilgili kurumlara yönlendirmek ve sonucunu takip etmek.
f) Tabir yahut beyan sürecinden sonra psiko-sosyal dayanak süreci hakkında bilgi vermek.
BEŞİNCİ KISIM
İsimli Görüşme Odaları
İsimli görüşme odalarının kurulması
UNSUR 47 – (1) Müdürlük bünyesinde; 5271 sayılı Kanunun 236 ncı hususunun dördüncü fıkrasının uygulanması, söz ve beyanının özel ortamda alınması yahut fail ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu bedellendirilen şahısların söz ve beyanlarının isimli görüşmeci aracılığıyla özel ortamda alınabilmesi gayesiyle isimli görüşme odaları kurulur.
İsimli görüşme odalarının genel standartları
HUSUS 48 – (1) Müdürlük bünyesinde özel bir alan olarak oluşturulacak isimli görüşme odaları aşağıdaki kısımlardan oluşur:
a) Görüşme yapılacak bireylerin ve başka ilgililerin süreç öncesinde bekleyeceği, görüşmeye hazırlanacağı ve gerektiğinde avukatıyla birebir görüşme yapabileceği çok hedefli “Bekleme Odası”.
b) Görüşme yapılan kişi ile isimli görüşmecinin ses ve imaj kaydı alınarak, görüşmenin birebir ve yüz yüze gerçekleştirildiği “Görüşme Odası”.
c) İsimli görüşme sırasında ilgili hakim yahut Cumhuriyet savcısı ile birlikte hazır bulunabilecek başka şahısların, isimli görüşmeyi takip ettiği, görüşme odasındaki donanımın denetim edildiği ve teknik aygıtların yer aldığı “Gözlem Odası”.
(2) İsimli görüşme odalarında, mümkün olduğu ölçüde aşağıdaki genel standartların yerine getirilmesi sağlanır:
a) İsimli görüşme odasının, kurulduğu binanın kolay ulaşılabilir bir kısmında, mümkünse girişi farklı bir kapıdan olacak formda ve kısıtlı alan düzenlemelerine uygun olarak yapılandırılması.
b) İsimli görüşme odasının kısımlarının müdürlük içinde ve yan yana pozisyonlandırılması.
c) Her bir kısmın en az yirmi dört metre kare büyüklüğünde, ses yalıtımlı, aydınlık ve ferah olması.
ç) Bekleme odasının, farklı kırılgan kümelerin muhtaçlıkları dikkate alınarak tasarlanması, yetişkinler dışında çocuklarla görüşme yapıldığı hallerde çocuğun kendisini rahat hissetmesini sağlayacak oyuncak, boyama kiti, kağıt-kalem, çizgi roman üzere gereçlerin bulundurulması.
d) Görüşme odasının, isimli görüşme emeline uygun olarak mümkün olduğunca sade bir halde tasarlanması, gerektiğinde görüşme yapılan kişinin yaşına uygun bir halde kendisini söz etmesini kolaylaştıracak oyuncak, yazı tahtası, boyama kalemleri, kağıt-kalem üzere malzemelerin bulundurulması.
e) Müşahede odasının, isimli süreç sırasında hazır bulunabilecek şahısların görüşmeyi rahatça takip edebileceği biçimde tasarlanması, odada Bakanlık tarafından kurulan birebir anda ses ve manzara nakledilmesi yoluyla şahısların dinlenilmelerine imkan sağlayan sistem ve UYAP kontağı ile görüşmenin sesli, manzaralı ve yazılı kaydı için gerekli teknik donanımın bulunması.
(3) İkinci fıkrada belirtilen genel standartların yanı sıra isimli görüşme odalarının kuruluşu, kısımları ve teknik donanımları üzere konulara ait Bakanlıkça belirlenen standartlara uyulur.
Koordinatörün misyonları
HUSUS 49 – (1) İsimli görüşme odasındaki iş ve süreçleri koordine etmek üzere tertip ve bağlantı marifeti yüksek bir işçi görevlendirilir.
(2) İsimli görüşme odası koordinatörünün vazifeleri şunlardır:
a) Hizmet kalitesi standartlarını gözetmek, isimli görüşme odasının sistemli ve faal biçimde işlemesini sağlamaya yönelik önlemlerin alınmasını müdüre bildirmek.
b) Mahkeme yahut Cumhuriyet başsavcılığı tarafından görüşme yapılması istenilen şahıslar için UYAP ekranında gerekli kayıtları oluşturarak güncellemeleri ve takibini yapmak.
c) Görüşmelerin belli bir tertip içinde gerçekleşmesi için gerekli süreçleri yapmak.
ç) Görüşme öncesinde ilgili hakim, Cumhuriyet savcısı, müdafi, vekil, isimli görüşmeci, yazı işleri çalışanı ve teknik işçi ortasında uyumu sağlamak.
d) Mahkeme ve Cumhuriyet başsavcılığı tarafından yapılan isimli görüşme taleplerini müdüre ve ilgili isimli görüşmeciye aktarmak.
e) Acil hallerde isimli görüşme odalarının kullanımı ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak ve ilgili mercilerin uyumunu sağlamak.
f) Görüşmenin verimli ve inançlı geçmesi için gereken önlemleri almak, bu mevzuda gerektiğinde güvenlik güçlerinden yardım istemek ve görüşme sonrasında ilgili evrakın mahkeme yahut Cumhuriyet savcısına gönderilmesini sağlamak.
g) Görüşme yapılan kişi ve yakınlarını, istemeleri halinde görüş ve tekliflerini iletebilecekleri yol ve merciler konusunda bilgilendirmek.
ğ) Mevzuatla ya da müdür tarafından verilen başka misyonları yerine getirmek.
İsimli görüşmecinin vazifeleri
HUSUS 50 – (1) Müdür tarafından isimli görüşme odasında misyon yapmak üzere isimli dayanak vazifelileri ortasından kâfi sayıda isimli görüşmeci görevlendirilir.
(2) İsimli görüşmeci olarak görevlendirilen isimli dayanak görevlisinin misyonları şunlardır:
a) UYAP üzerinden belge bilgilerinin kendisine iletilmesi ile birlikte görüşme yapılacak kişinin belgesini gerekli süreçlerin gerçekleştirilmesini sağlayacak biçimde evvelden incelemek.
b) Görüşme yapılacak kişinin menfaatine ve çocuğun üstün faydasına alışılmamış olmadıkça ailesi, yasal temsilcisi, müdafii yahut vekili ya da gerektiğinde Cumhuriyet savcısı yahut hakim ile irtibata geçmek, süreç hakkında bilgi vermek ve gerekli görülen hallerde süreç öncesinde ön görüşme yapmak.
c) Engellilik, kronik hastalık üzere özel durumları yahut tercüman muhtaçlığı olan bireyler ve aileleri için müdürlükçe gerekli imkanların sağlanmasını talep ve takip etmek, gerektiğinde durumu müdür, ilgili hakim yahut Cumhuriyet savcısının bilgisine sunmak.
ç) Görüşme yapılacak kişinin isimli görüşme odasına gelişinden ayrılışına kadar kendisine eşlik etmek, gerektiğinde güvenlik güçlerinin ve öbür işçinin yardımını almak.
d) Görüşme öncesinde görüşme yapılacak kişiyi ve gerekli hallerde ailesini görüşmeye hazırlamak ve temel muhtaçlıklarının karşılanmasını sağlamak.
e) Mahkemeler yahut Cumhuriyet başsavcılığı tarafından isimli görüşme odasına yönlendirilen bireylerle isimli görüşme yapmak.
f) İsimli görüşme sırasında hakim, Cumhuriyet savcısı, müdafi, vekil yahut öbür ilgililerce, Bakanlık tarafından kurulan tıpkı anda ses ve imaj nakledilmesi yoluyla bireylerin dinlenilmelerine imkan sağlayan sistem kullanılarak iletilen soruları görüşme yapılan bireye uygun ve anlaşılabilir bir lisanla aktarmak ve rahat bir halde yanıt vermesini sağlamak.
g) Görüşme yapılan kişinin, korunma yahut desteklenme gereksinimi içinde bulunduğunun tespiti halinde, durumu ilgili kurum, kuruluş yahut isimli mercilere bildirmek.
ğ) Yargılama için gerekli olabilecek ve görüşme sırasında dikkat çeken konuları, görüşme yapılan kişinin genel durumunu, vücut lisanını, sorulan sorulara verdiği farklı reaksiyonları de içeren isimli görüşme raporunu verilen mühlet içinde mahkeme yahut Cumhuriyet savcısına sunmak.
h) İsimli görüşme odasının işleyişine ait mevzuat ve uygulamada yaşanan sıkıntılar ile tahlil teklifleri ve iyi uygulama örneklerini bu hizmetten faydalanan bireylerin görüşlerini de dikkate alarak gerektiğinde müdüre bildirmek.
ı) Mevzuatla yahut müdür, ilgili hakim ya da Cumhuriyet savcısı tarafından verilen başka vazifeleri yerine getirmek.
İsimli görüşmenin yürütülmesine ait asıllar
HUSUS 51 – (1) İsimli görüşme odasının, Cumhuriyet savcısı yahut hakim tarafından söz ve beyanının özel ortamda alınması gerektiği yahut fail ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu bedellendirilen şahıslar için kullanılması temeldir.
(2) İsimli görüşme odaları mağdur ve şahitler ile isimli sürece dahil olan çocukların yanı sıra bilhassa cinsel hata mağdurları ile kırılgan kümeye dahil öbür hata mağdurlarının tabir ve beyanlarının alınmasında kullanılır.
(3) İsimli görüşme odalarının kullanılmasına, isimli dayanak planında yer alan teklif yahut isimli takviye görevlisinin, görüşme yapılacak kişinin, vekilinin, müdafiinin talebi üzerine ya da resen ilgili hakim yahut Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebilir.
(4) Hukuk mahkemelerinde taraf yahut şahit olarak yer alan, birinci fıkra kapsamına girdiği bedellendirilen bireylere ait süreçler de ilgili hakimin uygun görmesiyle isimli görüşme odasında gerçekleştirilebilir.
(5) İsimli görüşme odalarında gerçekleştirilecek iş ve süreçlerde, 5 inci unsurda yer alan temel unsurların yanı sıra görüşme yapılan kişinin;
a) Yaşına ve gelişim durumuna nazaran hakları ile süreç hakkında bilgilendirilmesi, sürece faal iştirakinin sağlanması, zımnilik prensibine ve kişilik haklarına muhalif olmadıkça ailesinin yahut yasal temsilcisinin de sürece dahil edilmesi,
b) Korunma ve desteklenme muhtaçlığının tespiti halinde ilgili kurumlara yönlendirilmesi,
konuları da dikkate alınır.
(6) Cinsel cürüm mağdurlarının beyanlarının alınması sırasında müdürlüğün iş ve işçi durumu dikkate alınarak mağdurun talep ettiği cinsiyete sahip isimli görüşmeci görevlendirilebilir. Ayrıyeten mağdurun beyanına tekrar başvurulması halinde, mümkünse birebir isimli görüşmecinin görevlendirilmesi sağlanır.
Çocuklara öncelik verilmesi
HUSUS 52 – (1) Çocuğun üstün faydası dikkate alınarak çocukların makul müddette söz ve beyanlarını verebilmeleri ve böylelikle ikincil örselenmelerinin önüne geçilebilmesi için müdürlük tarafından isimli görüşme odasının muhakkak gün yahut saatlerde çocuklar için kullanılmasına karar verilebilir.
(2) Gerekli hallerde ve odanın uygun olması durumunda çocuklar için ayrılan gün ve saatlerde isimli görüşme odası başka şahısların söz ve beyanlarının alınması için de kullanılabilir.
Soruşturma evresindeki süreçler
HUSUS 53 – (1) Soruşturmayı yürüten Cumhuriyet savcısının isimli görüşme odalarının kullanılmasına karar vermesi halinde yazı işleri işçisince UYAP üzerinden randevu alınır.
(2) Talebi alan isimli görüşmeci tarafından görüşme yapılacak kişi tabir yahut beyan alma sürecine hazırlanır ve ilgili Cumhuriyet savcısına haber verilir. Soruşturmaya husus olay ve görüşme yapılacak şahsa yöneltilmesi gereken sorular konusunda Cumhuriyet savcısı ile ön görüşme yapılabilir.
(3) Soruşturma kademesinde 5271 sayılı Kanunun 52 nci unsuru uyarınca mağdur çocuğun yahut duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zarurî olan bireylerin beyanının alınması sırasında manzara yahut ses kaydı alınır. Mecburilik arz etmeyen hallerde de görüşme yapılan kişinin tekrar isimli sürece dahil edilmesini engellemek maksadıyla isteği dahilinde sesli ve manzaralı kaydı alınabilir.
Mahkeme basamağındaki süreçler
UNSUR 54 – (1) Görüşme yapılacak kişinin tabir ve beyan alma sürecinin isimli görüşme odasında yapılmasına tensip evresinde yahut duruşma sırasında karar verilmesi halinde yazı işleri işçisince gecikmeksizin UYAP üzerinden randevu alınır.
(2) Çıkarılan davetiyede tabirin isimli görüşme odasında alınacağı belirtilerek görüşme yapılacak kişinin tabir gün ve saatinde isimli görüşme odasında hazır olması istenir. Davetiyelere isimli görüşme odalarındaki süreç hakkında bilgilendirici metin yahut broşür konulabilir.
(3) Tabir yahut beyanın isimli görüşme odasında alınacağı durumlarda, isimli görüşmeci gerekli süreçleri derhal başlatır ve görüşme yapılacak kişiyi söz yahut beyan alma sürecine hazırlar. Niteliğine nazaran tabir ve beyan alma sürecini hakim, şahsen müşahede odasına gelerek yapabileceği üzere Bakanlık tarafından kurulan tıpkı anda ses ve imaj nakledilmesi yoluyla şahısların dinlenilmelerine imkan sağlayan sistem aracılığıyla da gerçekleştirebilir.
Evrakın incelenmesi ve ön görüşme
HUSUS 55 – (1) Soruşturma yahut kovuşturma etabında UYAP üzerinden evrak bilgilerinin kendisine iletilmesi üzerine isimli görüşmeci belgeyi inceler. Görüşme yapılacak kişinin aleyhine olmadıkça yasal temsilcisiyle ve gerektiğinde müdafii yahut vekili ile irtibata geçerek görüşme yapılacak bireyle bir ön görüşme gerçekleştirebilir.
İsimli görüşme
UNSUR 56 – (1) İsimli görüşmenin görüşme yapılacak kişinin yaşına, gelişim özelliklerine ve durumuna uygun halde yapılması temeldir. İsimli görüşmenin mühleti ve kapsamı görüşme yapılacak kişinin faydası gözetilerek olayın niteliğine nazaran belirlenir.
(2) İsimli görüşme aşağıdaki asıllara uygun halde yapılır:
a) Görüşme sırasında görüşme yapılacak kişi ve isimli görüşmeci ile gerekmesi halinde tercüman dışında görüşme odasına kimse alınmaz.
b) Kendisini daha rahat tabir edebilmesi gayesiyle görüşme yapılan kişinin talebi yahut isimli görüşmecinin önerisi üzerine ilgili hakim ya da Cumhuriyet savcısının uygun görmesi halinde söz süreçleri sırasında, seçtiği bir kişi kendisine eşlik edebilir.
c) İsimli görüşmeci, görüşme öncesinde görüşme yapılacak şahsa görüşmenin niteliğini, yapılacak süreçleri, görüşmenin sesli ve manzaralı olarak aktarıldığını, görüşmenin kayda alındığını ve ilgililer tarafından takip edildiğini anlaşılır bir lisanda anlatır.
ç) Hakim, Cumhuriyet savcısı, müdafi ve vekil, Bakanlık tarafından kurulan tıpkı anda ses ve manzara nakledilmesi yoluyla bireylerin dinlenilmelerine imkan sağlayan sistem aracılığı ile duruşma salonundan ya da müşahede odasından görüşmeyi takip eder. Sorularını dijital ortamda isimli görüşmeciye iletebilir.
d) Görüşme odasında irtibat sağlanıp kayıt süreci başladıktan sonra isimli görüşmeci yapılan görüşmenin sesli ve imajlı olarak aktarıldığını ve kayda alındığını belirterek görüşmeye başlar.
e) İsimli görüşmeci, kendisine iletilen soruyu özünü değiştirmeden, maddi hakikatin ortaya çıkarılabilmesini de sağlayacak biçimde lakin görüşme yapılan kişinin ikincil örselenmesine mahal vermeden uygun bir lisanla aktarır.
f) İsimli görüşmenin sesli ve imajlı olarak kaydı ile kameraların kullanılma süreci, ilgili mahkeme yahut Cumhuriyet başsavcılığı zabıt katibi yahut teknik işçi tarafından yapılır. Sesli ve imajlı kayıt dijital ortamda kaydedilir.
g) Alınan beyan ve manzara kayıtları ilgili Cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkeme zabıt katibi tarafından yazılı tutanağa dönüştürülür. Tutanağın bir örneği talepte bulunan kuşkulu, sanık, müdafi, mağdur, vekil yahut yasal temsilciye verilir. Daha sonrasında sesli ve imajlı kaydın tahliline ait iş ve süreçler Cumhuriyet başsavcılığı ya da mahkeme tarafından ilgili mevzuat uyarınca yerine getirilebilir.
ğ) Görüşme sonunda isimli görüşmeci tarafından görüşmenin genel çerçevesi, görüşme sırasında dikkat çeken ve yargılama için kıymetli olabilecek hususları içeren isimli görüşme raporu düzenlenir ve belirlenen mühlet içinde belgeye sunulur.
(3) Maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına katkı sunulabilecek durumlarda, hakim ya da Cumhuriyet savcısı tarafından görüşmeyi izlemek üzere isimli tıp üzere farklı uzmanlık alanlarından şahıslar de görevlendirilebilir.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca görevlendirilenler, yapılan görüşmeyi müşahede odasından yahut duruşma salonundan takip ederek, 5271 sayılı Kanunun 66 ncı hususunun altıncı fıkrasında öngörülen metoda uygun olarak soru yöneltebilirler.
(5) 5271 sayılı Kanunun 68 inci hususu uyarınca katılanın yahut vekilinin, şüphelinin ya da sanığın veyahut müdafii ile yasal temsilcinin istemi üzerine davet edilen uzman hakkında da dördüncü fıkra kararları uygulanır.
İsimli görüşme sırasında kullanılacak teknikler
HUSUS 57 – (1) İsimli görüşmeci; görüşme yapılacak kişinin durumu, görüşmenin niteliği, mühleti ve öteki konuları göz önünde bulundurarak genel mesleksel bilgi ve deneyiminin gerektirdiği teknikleri kullanır.
(2) Görüşme esnasında, mağdur ile ortasındaki fizikî ara ve temas, isimli görüşmeci tarafından mağdurun şahsî durumu gözetilerek ayarlanır.
(3) Yapılan görüşmede isimli görüşmeci tarafından yönlendirici olmayan ve açık uçlu sorular sorulur. Özgür öyküleme, yine tabir etme ve yansıtma üzere teknikler kullanılabilir. Bilhassa cinsel istismar mağduru çocuklarla yapılan isimli görüşmelerde çocuğun ikincil örselenmesinin önüne geçmek için uygun metotlardan faydalanılır.
(4) Görüşmeyi takip eden hakim, Cumhuriyet savcısı, müdafi, vekil ve öbür ilgililer de görüşmenin üçüncü fıkra uyarınca ve görüşme yapılan kişinin örselenmesini engelleyecek formda gerçekleşebilmesi için gereken ihtimamı gösterirler.
ALTINCI KISIM
Müdürlükçe Sunulan Başka Hizmetler
Toplumsal inceleme raporu hazırlanması
HUSUS 58 – (1) Cumhuriyet savcısı, mahkeme yahut hakim tarafından ilgili mevzuat uyarınca istenmesi halinde isimli dayanak görevlisince toplumsal inceleme raporu hazırlanır.
(2) Toplumsal inceleme raporu hazırlanırken yapılacak iş ve süreçlerde, Bakanlıkça belirlenen standart, temel ve rehber unsurlara uyulur.
(3) Toplumsal inceleme raporlarının hazırlanmasında, 23/12/2006 tarihli ve 26386 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çocuk Muha
