5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kapsamında olanlar;
Bugün için emeklilik koşullarından birisi olan hizmet müddetlerini memurluk statüsünde tamamlayanlar genel olarak 5434 e tabi memurlardır.
5434 sayılı Kanun kapsamında olanların emeklilik ikramiye hesaplanması, ödenmesi vb. üzere kaideler Husus 89 kararındadır.
Unsur kararına nazaran memurların hizmet müddetlerine emekli ikramiyesi ödenmesinin birinci şartı, kesinlikle Toplumsal Güvenlik Kurumundan emeklilik aylığı bağlanması lazımdır. Emeklilik ikramiyesi bağlanmayan memura emekli ikramiyesi ödenmez.
Husus kapsamındaki kuralların ayrıntısı şu biçimdedir;
-Maddenin genel kuralı emekli ikramiyesi ödenmesi için aylık bağlanmasını birinci kural olarak gösteriyor. Aylık bağlanmayan memur istifa ettiğinde ikramiye alamıyor.
-Maddenin öteki kuralı, memur istifa ettikten sonra yahut daha evvel memurluktan diğer SSK.lı, Bağ-Kurlu hizmet olarak çalışması bulunuyorsa 1475 sayılı İş Kanunu Husus 14 kararı uygulanıyor. Yani, istifa eden memurun 8 Eylül 1999 tarihinden evvel misyona başlaması ve 8 Eylül 1999 tarihinden sonra istifa ettiği sırada da 15 yıllık sigortalılık müddeti ile birlikte en az 10 yıl prim ödenmiş müddetinin bulunması gerekiyor. Bu koşulu bulunan memura aylık bağlandığında memurluk hizmet mühletine emekli ikramiyesi ödenebiliyor. Yoksa ödenmiyor. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra memur, emekçi, esnaf olarak çalışmaya başlamışlarsa emekli ikramiyesi ödenmesi koşulu değişiyor. Bu durumda, (1 ) 7000 gün hizmet müddeti olacak yahut ( 2 ) 25 yıl sigortalılık müddeti olmak ve bu müddet içerisinde 7000 gün hizmet aranmadan sırf 4500 gün hizmet müddeti olması koşuluyla ikramiye alabiliyor.
-Aylık bağlanmasında kesinlikle memur olarak aylık bağlanması gerekmiyor. SSK.lı yahut Bağ-Kurlu olarak aylık bağlanmış olsa da tekrar memurluk müddetine emekli ikramiyesi ödenebiliyor.
-Memurun, memurluk hizmet mühleti dışında SSK.lı yahut Bağ-Kurlu hizmeti yoksa istifa ettiği tarihte değil de aylık bağlandığı tarihte memurluk müddetine emekli ikramiyesi ödenebiliyor. Bayan ise 20 yılını, Erkek ise 25 yılını tamamlayıp emeklilik için gereken yaşını beklemek üzere istifa ederse bu memura SSK.lı, Bağ-Kurlu çalışmamak koşuluyla emekli aylığı bağlandığı tarihte ikramiye ödenebiliyor.
-Memurlar istifa ettiklerinde Kurumları ve Toplumsal Güvenlik Kurumu tazminat olarak bir ödeme yapmaz. Emekli ikramiyesi olarak Toplumsal Güvenlik Kurumu belirttiğimiz şartlara nazaran ödeme yapar.
5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu kapsamında olanlar;
Bugün için emeklilik koşullarından birisi olan hizmet müddetlerini yüklü olarak personellik, esnaflık hizmetleriyle birlikte tamamlayan memurlar için emekli ikramiyesi ödenmesinde 5434 sayılı Kanun Ek Husus 82 kararı uygulanır.
Bu kararda de yeniden emekli ikramiyesi ödenmesi için kesinlikle aylık bağlanmış olma şartı aranır ve ayrıyeten emekli ikramiyesi ödenmesinde kıymetli koşulun birisi de emekli aylığı bağlandığı zamanki son çalışma formunun kesinlikle memurluk olması şartı aranır.
Sonuç Kıymetlendirmemiz:
5434 sayılı Kanun Unsur 89 ve Ek husus 82 kararlarındaki koşullar bağlamında, bayan ise 20, erkek ise 25 yıl olan yalnızca emeklilik hizmet müddetini tamamlayan memurlar, istifa ederlerse emekli ikramiyesi ödenmez, emekli ikramiyesi fakat emekli aylığı bağlandığında ödenir. Bu durum çalışanlara kıdem tazminatı ödemesinde (ödenen fiyatların hesaplanma sisteminde olduğu gibi) farklılık gösterir, personeller kıdem tazminatına hak kazandıklarında aylık bağlanmasa da bu fiyatlarını alabilirler, lakin memurlar alamazlar.
Bu hususta bir değişikliğin yapılması ve 20 yahut 25 yıl hizmet mühletini doldurup misyonundan ayrılanlara da emekli aylığı bağlanmasa da bu mühletlerine emekli ikramiyesi ödenmesinin en azından çalışanlara verilen hak tarafıyla bir eşitliğin sağlanacağını değerlendirmekteyiz.
Memurlar
