Özel Sanko Okulları’nda eğitim gören lise öğrencileri Ece Güner, Çiçek Dilara Kaya ve Elif Nida Tahaoğlu, ‘Covid-19’ projeleri ile TÜBİTAK 52’nci Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışı’nda bölge birincisi oldu. Finalde Türkiye birinciliği amacıyla yarışacak öğrencilerin çalışması için patent başvurusu yapılacak.
Sanko Okulları Genel Müdürü Fırat Mümtaz Asyalı, “Covid-19 tüm dünyayı etkileyen bir süreç. Öğrencilerimiz de geçen yıl Kasım ayından itibaren Covid-19 ile ilgili nasıl proje yapabiliriz, diye fikirler yürüttüler. Projenin iki boyutu var. Birinci boyut, teşhis boyutu; ikinci boyut ise kanıtlandırma boyutudur. Yapay zeka ve bilgisayar kodlamasıyla sonuçlar doğrulanıyor. Tüm dünyada teşhisler sürüntü testleriyle yapılıyor. Projemizi ocak ayında TÜBİTAK’a ilettik. Birinci elemelerden geçtikten sonra bölge finallerine davet edildik. Bölgede biyoloji kolunda sıhhat ve medikal aygıtlar alt kısmında bölge birinciliği elde ettik. Yapılan araştırmalarda şu ana kadar tükürük üzerinden bu enzimlerle Covid-19’u teşhis etmeye yönelik akademik bir çalışma olmamış. Bireyden tükürük testi alınıp nişasta ile birleştirildikten sonra aygıta konulması ve sonuç alınması yaklaşık 5 dakika sürüyor. Konut ortamında herkes bunu çarçabuk uygulayabilecek. Sonucun olumlu çıkması durumunda daha resmi bir teşhis için hastaneye gidilip sürüntü testi verilebilir. Yapay zeka üzerinden çalıştığımız için yüzde 95 düzeylerinde hakikat sonuçlar alacağımızı düşünüyoruz” diye konuştu.
‘İNSANLAR BU TESTİ KONUTLARINDA DE YAPABİLECEK’
Test aygıtını geliştiren takımdan 11’inci sınıf öğrencisi Çiçek Dilara Kaya, “Covid-19 salgınından yola çıkarak bu projeyi geliştirdik. Bir test aygıtı geliştirmek istedik. Şu anda PCR ve antikor testleri var lakin bunlar uzun müddette sonuç veren ve maliyeti yüksek ve acılı testler. Daha kolay uygulanacak bir test düşündük. Tükürüğün kullanılması ile yapılan bir test bu. Tıpkı vakitte tat ve koku kaybını da buna ekleyerek, yapay zekaya bilgiler girerek çok emniyetli sonuçlar almak istedik. Güvenilirlik oranımız yüzde 95. Maksadımız ileride çok daha fazla bireyle çalışarak yapay zekamıza da on binlerce bilgi girerek testin güvenilirliğini daha da artırmak. Şu an testimizi derecelendirerek yapıyoruz. Beşerler bu testi meskenlerinde de alıp yapabilirler” diye konuştu.
‘TÜKÜRÜKLERE NİŞASTA EKLİYORUZ’
Deneklerden aldıkları tükürüklerin içine nişasta ekleyerek, testleri uygulamaya koyduklarını anlatan 11’inci sınıf öğrencisi Elif Tahaoğlu ise “Deneklerimizden tükürükleri alıyoruz. Laboratuvar ortamında içine nişasta ekliyoruz sonra deneklerimizden bir de tat ve koku testlerimizden tatmalarını istiyoruz. Bu kıymetleri de yapay zekaya giriyoruz. Yapay zeka test için süreyi çok daha hızlandırıyor ve istatistiksel olarak da çok daha sağlam. Projemiz için patent müracaatımızı da yapacağız. TÜBİTAK bölge finallerinde birinci olduk, artık de Türkiye finallerine gideceğiz. Gayemiz, bu projemizi tüm dünyaya ulaştırmak. Testimiz deneklerden tükürük alma süreciyle birlikte ortalama 5 dakikada sonuç veriyor” dedi.
Memurlar
