– Adalet Bakanlığı İsimli Dayanak ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Lideri Ramazan Gürkan, İnsan Hakları Hareket Planı’nda bayana yönelik şiddet faillerinin caydırıcı cezalarla karşı karşıya kalmalarını sağlayacak gayeler olduğunu, bunların tesirli muhafaza önlemlerini beraberinde getireceğini söyledi.
Gürkan, AA muhabirine, bayana yönelik şiddetle çaba kapsamında Adalet Bakanlığının yaptığı çalışmaları, bu doğrultuda İnsan Hakları Hareket Planı’nda yer alan gayeleri ve yapılması planlanan çalışmaları anlattı.
Bayana yönelik şiddetle aktif gayret edebilmek için Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve sivil toplum kuruluşlarıyla eş güdümlü hareket ettiklerine işaret eden Gürkan, 2019’dan bu yana Adalet Bakanlığının bu hususta önemli adımlar attığını belirtti.
Gürkan, Bakanlığın 2019’da bayana yönelik şiddetle çabayı daha aktif yürütülebilmek emeliyle bir genelge yayımladığını ve yalnızca makul savcıların bu mevzuyu takip etmesi istikametinde adım atıldığına değinerek, bu biçimde tekrarlanan şiddet hadiselerinin önüne geçilmesinin amaçlandığını tabir etti.
Yargıçlar ve Savcılar Şurası koordinesinde, bir yıldan bu yana Türkiye’deki bayana yönelik şiddet olaylarının ve bayanı esirgeyici önlem kararlarının yalnızca belli hakimlikler tarafından verilmesinin sağlandığına değinen Gürkan, bu yolla o yargıçların uzmanlık kazandığını bildirdi.
– “Elektronik kelepçe uygulama kapasitesinin haziranda 1000’e ulaşmasını bekliyoruz”
Gürkan, İçişleri Bakanlığı ile eş güdümlü adımlar atıldığına, önlem kararlarının kolluk aracılığıyla direkt bireye ulaştırılabildiğine değindi.
Bunun yanı sıra, geçen yıla kadar 15 vilayette bulunan elektronik kelepçe uygulamasının artık tüm vilayet ve ilçelerde kullanılabildiğine işaret eden Gürkan, 400 olan elektronik kelepçe uygulama kapasitesinin İçişleri Bakanlığı koordinesinde haziran ayı prestijiyle 1000’e ulaşmasını beklediklerini vurguladı.
Kimi failler için öfke denetim önlemleri uygulandığının yahut o kişinin rehabilite olabilmesi için de gayret harcandığının da altını çizen Gürkan, şöyle konuştu:
“Tabii ki çok nitelikli yahut tekrarlanan şiddet faillerinin tutuklanması, isimli denetim önlemleriyle karşı karşıya kalması bir seçenek lakin bir başka seçenek de bu bireylerin, en azından kimilerinin, rehabilite önlemleriyle karşı karşıya kalması. Çıkardığımız genelgeler uyarınca da hakim ve savcılarımıza bu tarafta önlem talep etmeleri tarafında kimi düzenlemeler hayata geçiriliyor.”
Şiddet uygulayan bireylerin tutuklandığında cezaevlerinde öfke denetim programlarıyla karşı karşıya kaldığına ve bu biçimde rehabilite edilmeye çalışıldığına da değinen Gürkan, böylelikle kişinin cezaevinden çıktıktan sonra tekrar şiddet sarmalına girmesinin engellenmeye çalışıldığını aktardı.
– İnsan Hakları Aksiyon Planı’ndaki gayeler
Ramazan Gürkan, Adalet Bakanlığı olarak faillerin caydırıcı cezalarla karşı karşıya kalmaları için çaba ettiklerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan İnsan Hakları Hareket Planı’nda da bu tarafta gayeler olduğunu tabir eden Gürkan, şu değerlendirmede bulundu:
“Özellikle boşanan eşlerin de evlilik sürecindeki eş korunmasından faydalanması noktasında kimi düzenlemeler yapılması öngörülüyor. Şiddet olaylarına baktığımızda, bu şiddet sarmalının yaklaşık yüzde 53’ünün boşanma sürecine tekabül ettiğini görüyoruz. Bu, azımsanamayacak bir sayı.”
Boşanma sürecinin iyi yönetilmesinin değerli bir problem olduğuna ve bu doğrultuda İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda ortaya konan maksadın çok manalı olduğuna dikkati çeken Gürkan, şöyle devam etti:
“Örneğin taammüden yaralama, taammüden öldürme, eziyet üzere cürümlerin eşe karşı işlenmesi cezayı artırıcı bir öge teşkil ediyordu. Artık bunun, boşanmış eşe karşı işlenmesinin de Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından cezaları artırıcı öge haline getirilmesiyle, tesirli müdafaa önlemleri de beraberinde gelecektir. Tutuklama, isimli denetim üzere, düne kadar uygulayamadığımız önlemleri daha nitelikli hale gelen bu cürümler bağlamında kullanabilme kabiliyeti kazanılmış olacak.”
– “Israrlı takip fiillerine niyetlenen bireylerin iki kez düşünmesi gerekecek”
İnsan Hakları Aksiyon Planı’ndaki bir başka başlığın da ısrarlı takip mağdurları ile ilgili olduğuna işaret eden Gürkan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Israrlı takip aksiyonlarına, bugüne kadar Türk Ceza Kanunu uyarınca ‘huzur ve sükunu bozma’ hatası kapsamında üç aydan bir yıla kadar mahpus cezası öngörülüyordu. Yani bizim Türk Ceza Kanunu sistematiğinde cezasını düşük olarak değerlendirdiğimiz bir aksiyon tipi… Lakin bu, rahatsız etmenin ötesinde, şahsa hayatı bir manada dar ediyorsunuz. Her gün rahatsız ediyorsunuz lakin toplumsal medyada, fakat peşine takılarak, lakin kitapçıda, lakin çiçekçide… Bir yerde devamlı peşinde birisi var ve kişinin hayatını dayanılmaz hale getiriyor. Israrlı takip hareketinin ayrıyeten cezalandırılması ve bu bireylerin nitelikli bir cezayla karşı karşıya bırakılması noktasında İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda bir amaç kelam konusu. Bu sayede, bilhassa ısrarlı takip fiillerine niyetlenen şahısların iki kez düşünmesi gerekecek. En azından caydırıcı bir cezayla karşı karşıya kalma durumunda olduğunu idrak edecek.”
-“Beş pilot vilayette bayan takviye üniteleri oluşturulması tarafında çalışma yürütüyoruz”
Sıhhat Bakanlığı ile istismar mağduru çocukların isimli süreçte ikincil örselenmesinin önüne geçilebilmesi emeliyle çocuk izlem merkezleri kurulduğunu belirten Gürkan, bunun bir benzerini de bayana yönelik cinsel şiddet olaylarında kurgulamayı amaçladıklarını tabir etti. Gürkan, şunları kaydetti:
“Sağlık Bakanlığımız ile koordineli formda İnsan Hakları Hareket Planı’nın açıklanmasının çabucak ardından beş pilot vilayette bayan dayanak üniteleri oluşturulması tarafında bir çalışma yürütüyoruz. Bu, en azından cinsel suça maruz kalan bir bayanın, artık poliklinik poliklinik gezmesi, farklı yerlerde muayene edilip her seferinde tekrar tekrar acıtıcı sorulara muhatap olmasının önüne geçilmesi emeli güdülen bir uygulama. Artık tek poliklinikte, gerekirse tabipler oraya gelerek tek seferde bu sürecin bitirilmesi ve bayanın sözünün de isimli görüşme odalarımızda online imaj transferi yoluyla, Cumhuriyet savcımıza kendisini tabir ederek bu sürecin tek seferde bitirilebilmesi mümkün olacak.”
Ramazan Gürkan, dün yayımlanan “Adli Görüşme Odaları” bahisli genelgede de bayana yönelik şiddetle ilgili kimi kararların yer aldığını hatırlattı.
İsimli görüşme odalarının bugüne kadar daha çok çocukların ikincil örselenmesinin önüne geçilmesi noktasında kullanıldığını fakat artık yalnızca çocukların değil, faille yüz yüze gelmemesi gerektiği bedellendirilen her olayda bu odalardan istifa edilebileceğinin altını çizen Gürkan, isimli görüşme odalarının mağdur odaklı hazırlanmış özel ortamlar olduğuna vurgu yaptı.
Gürkan, “Bu odalarımızın sayısı bugün prestijiyle 95’e ulaştı. İnşallah bir aya kadar 100’ün üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. En son maksadımız ise 2021 ve 2022 yılı başı prestijiyle 150 adliyede yani bilhassa ağır ceza merkezlerimizin bulunduğu adliyelerde bu isimli görüşme odalarını hayata geçirmeye hedefliyoruz.” dedi.
Memurlar
