2000 yılı sonrası doğdular. 2023 seçimlerinde birinci defa oy kullanacaklar. Seçmenlerin yüzde 11.8’ini oluşturan 5 milyon 940 bin oyları var. 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Eğitim Programı (YetGen) ile on binlercesinin geleceğini planlayan ve Türkiye’de onları en iyi tanıyan isimlerden Prof. Dr. Erhan Erkut, Z jenerasyonunun tüm bilinmeyenlerini anlattı.
GENÇLİK ISKALANDI
“2023’te, Z neslinin üçte biri olan 6 milyonu birinci sefer oy kullanacak. Oy nedeniyle odak noktasında olduklarının farkındalar. Yaşama dair reflekslerini kabul ettirmek istiyorlar. Eleştirmekten çekinmiyorlar. Türkiye’yi yönetenler ise kendi seçmenlerini kemikleştirme odaklı telaffuzlarla onları ıskalıyor. Üstten konuşmayla, bu nesil kazanılamaz. Araştırmalar, Z jenerasyonunun çok değerli bir kısmının iktidara reaksiyonlu olduğunu gösteriyor.”
SİNEYE ÇEKMİYORLAR
“Beğenmediklerini katiyetle sineye çekmiyorlar. Örneğin; eğitimden çok şikayetçiler ve haklılar. ’21. yüzyıl çocukları, 20. yüzyıl yetişkinleri tarafından 19. yüzyıl müfredatı ve 18. yüzyıl takvimi ile eğitiliyor’ diye sevdiğim bir kelam var. Bizim jenerasyon itiraz etmeyip, büyüklerin beklentisini yerine getirdi. Z jenerasyonu ise iyi ki itiraz ediyor. Yoksa, bu sistemin değişeceği yok.”
AHKAM KESEN KAYBEDER
“Kimliklerini, bir diğerinin ötekisi olarak tanımlamıyorlar. Sıkıntıya değil tahlile odaklılar. Körü körüne bağlı oldukları bir sistem yok. Ahkam kesmek değil anlamaktan yana tutum alıyorlar. Bu nedenle bir partinin bu gençleri ‘garanti oy’ olarak görmesi en büyük yanlışı olur. Dogmatik bir partinin, bu gençlerden oy alması epeyce sıkıntı.”
GERİLERİNİ DÖNERLER
“Sahici telaffuz ve şeffaf irtibata inanıyorlar. İrtibata açık olsalar da yanlış bağlantıya anında gerilerini dönüyorlar. Saygılı, davranılmasını istiyorlar. ‘Z jenerasyonu kayıp nesil’ fikri çok önyargılı bir kent mitolojisi. İçlerinde iyi kalpli, meraklı, diğerlerine bedel veren, istikrarlı, fark yaratan ve dünyayı daha iyi bir yer yapmaya çalışanlar çoğunlukta.”
ALGIYLA YÖNETİLEMEZ
“Sosyal medyayı çok iyi kullanıp, bilgiye süratle ulaşıyorlar. Etkileşimleri çok yüksek ve eski dünyanın tek tip aidiyet yapısını reddediyorlar. Z nesli apolitik değil. Ancak siyasete bakışları başka nesillerden çok farklı. İdeolojileri değil bedelleri önemsiyorlar. Siyasetçilerin eski yordam algı idaresi uğraşlarını boşa çıkarıyorlar.”
iKTiDAR iDEOLOJiSi
“Eğitim sistemi, Türkiye’yi ileriye götüre-cek başarılı ve keyifli gençleri yetiştirmek-te çok başarısız. Sıkıntıların temelinde, eğitimi bir toplum mühendisliği projesi üzere görüp, kendisine seçmen yetiştirmeye çalışan, kendi ideolojisini eğitim sistemine empoze etmek isteyen iktidarlar var.”
BiAT ETMEZLER
“Sistemin düzelmesi için, eğitimin siyasetin esaretinden kurtulması ve çağdaş bilimin ışığında kurgulanması, merkezine 21. yüzyıl yetkinliklerinin alınması gerekir. Biat kültürü yerine sorgulayıcı ve yaratıcı birey yetiştirilmeli. Bu nesil asla biat etmez.”
DEMOKRASi ZAYIFLADI
“Ülkede hukukun üstünlüğü, güçler ayrılı-ğı, bağımsız medya, özgür üniversite, güç-lü sivil toplum üzere demokrasinin ön şart-larının zayıfladığını görüyorlar. Ekonomik kriz, genç işsizliği arttırdı. Dertli, üzgün ve mutsuz gençlik bezdi. Farklı kimlikler-den gelen gençlerin ortak kederleri liyakat ve bu hususta derin tasaları var.”
HAKSIZ ZENGiNLEŞENLER
“Z jenerasyonunu kazanmak isteyenler, ‘nitelikli eğitim, genç istihdamı, eşitsizlikler’ üzere bahislerde adım atacak. İş, ‘bizden’ olana değil ‘en iyi yapana’ verilecek. Takımlaşma yerine hakkaniyet istiyorlar. Hak etmeyenlerin değerli yerlere gelip, zenginleştiğini gören gençlerin paha sistemleri bozuluyor.”
BEYNiMiZ GÖÇÜYOR
“25 yıl yurt dışında öğretim üyeliği yaptım. Türkiye’den gitmek için bu kadar gencin çabaladığını birinci kere görüyorum. Üniversi-teliler yatay geçiş, liseliler son 2 yılı yurt dışında okuyup, üniversite kabulü için uğ-raşıyor. Ülkede beyin göçü, tavan yaptı.”
Sultan Uçar
Memurlar
