İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen, yeni tip koronavirüsle uğraş çalışmalarını, denetimli içtimaî hayata geçişi ve olağanlaşma sürecini AA muhabirine kıymetlendirdi.
Yerkürenin Kovid-19 pandemisiyle bir anda karşı zıdda kaldığını anımsatan Gönen, bu süreçte değişik devletlerde çok dramatik sahnelerin ortaya çıktığını anlattı.
Türkiye’de pandemi sürecinde sahih hengamda hakikat kararların alındığını ve uygulandığını belirten Gönen, “Çin ve daha sonra dramatik İtalya, İngiltere ve Amerika örneğine bakınca, devletimizde yapılan uğraş bu devletlerle kıyaslandığında akıllıca bir savaş verildiğini ve tüm sıhhat çalışanlarının topyekün uğraşıyla bu sürecin daha az hasarla geçirildiğini düşünüyorum. Doğal ki hala bu süreç bitmiş değil, salgında bir numara dalga devam ediyor.” diye konuştu.
“Ülkemiz başarılı bir halde bu süreci yürütüyor”
Gönen, bu savaş sırasında ilaç ve şahsî esirgeyici ekipman ile ağır bakım yatağı ve yatırılacak hastalarla ilgili bir külfet yaşamadıklarını lisana getirerek, “Ülkemizdeki sıhhat çalışanlarının daha evvelden de çok sayıda hastayla müsabakasının da verdiği bir öz inanç ve yeniden sıhhat çalışanlarımızın donanımlı, hastanelerimizin ehil ekipmana sahip olmasının, Türkiye’nin koronavirüsle başarılı uğraşında etken olarak söylenebilir. Devletimiz bu hususta iyi bir uğraş verdi ve başarılı bir halde bu süreci yürütüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Salgının başında 65 yaş ve üstü ile 20 yaş altına sokağa çıkma kısıtlaması getirilmesinin çok yanlışsız bir karar olduğuna, bu kararla yaşlıların korunduğuna işaret eden Gönen, birinci vakitlerde gelen hastaların büyük bir nispetinin ileri yaşta olduğunu, daha sonra ise orta yaşlı hastaların daha çokça hastaneye geldiği bir sürecin yaşandığını anlattı.
“Kısıtlamaların kaldırılması salgının bittiği manasına gelmiyor”
Kısıtlamaların geçen hafta başında kaldırıldığını hatırlatan Gönen, laflarını şöyle sürdürdü:
“Kısıtlamaların kaldırılması salgının bittiği manasına gelmiyor. Zira Kovid-19’u direkt etkileyecek bir tedavi, ilaç ya da aşı bulunana kadar bu salgınla yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Kısıtlamaların kaldırılmasının vereceği hasar, gelgelelim bizlerin yeni sıradana adapte olmasıyla telafi edilebilir. Yeni sıradandan kasıt da maske, aralık ve hijyene dikkat etmek. Kısıtlamanın külliyen kaldırılmasıyla vaka sayılarının biraz yükselmesi öngörülüyordu gelgelelim rehavete kapılmak tekrar salgının pik yapmasına yol açabilir. Zira hala bu salgının verdiği hasarlar devam ediyor. Hala salgının bulaş gücü epey yüksek, bir kişi çok sayıda kişiye bulaştırabiliyor. Toplumsal arayı koruyarak, maske takarak, el hijyenine dikkat ederek, kendimizi de etrafımızı de Kovid-19’dan koruyabiliriz.”
“Aynı mücadeleyi vermek o kadar kolay olmayabilir”
Herkesin, kendisi, ailesi, etrafı ve topluluk için kurallara uymak mecburiyetinde olduğunu vurgulayan Gönen, “Çünkü geçmişe dönüp baktığımızda son üç ayda devletimiz, Sıhhat Bakanlığı ve sıhhat çalışanları ile topluluğumuz topyekün bir savaş verdi. Bu mücadeleyi de ilanihaye sürdürecek ruhsal donanıma hepimiz sahip olmayabiliriz. Yani arkaya dönüp ‘Aynı mücadeleyi haydi verelim.’ dersek o kadar kolay olmayabilir. Topluluğun bunun bilincinde hareket etmesi gerekir.” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Gönen, sıradanlaşma sürecinde olumsuz sahnelere tanık olduklarını lisana getirerek, bunların Kovid-19 salgınının tekrar artmasına yol açabileceği ihtarında bulundu.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde salgının başladığı günden bu yana 165’i ağır bakım ünitesinde, 1200’ü hastanede yatılı olmak üzere 11 bin Kovid-19 hastasını tedavi ettiklerini kaydeden Gönen, şöyle devam etti:
“Günde 504’e kadar çıkan Kovid-19 hastası müracaatlarımız 50-60’a kadar inmişti. Yatan hasta sayımız 225’lerden 30’lara inmişti ancak son bir haftada yatan hasta sayımız 50 civarına çıktı. 17 Kovid servisi açmıştık, bunun 14’ünü kapatmıştık. 3 Kovid servisimiz kalmıştı. Son bir haftada bir servisi tekrar açmak zorunda kaldık. Ne olur vesair servisleri de açmayalım. Zira burası birebir hengamda bir eğitim yuvası, talebelerimiz var. Yeniden Türkiye’nin her tarafından çok değişik hastaların müracaat ettiği bir kurumuz ve o hastalarımızı bu pandemi sürecinde öteledik. Acil ameliyatların dışındaki bütün ameliyatları durdurduk. Sair hastalara, önemli rahatsızlıkları olanlara bile bir mühlet hastaneye gelmemelerini söyledik. Artık biz de kendi rutinimize dönme isteğindeyiz. Onun için tüm topluluğun kurallara uyması kural. Yeni olağan bu demek aslında. Yoksa martın birinci haftasına dönmek üzere bir bahtımız yok.”
“Ay sonuna kadar acil olmayan ameliyatları tekrar durdurduk”
Toplumsal ara, maske ve hijyene dikkat edilirse salgında yeni bir atağın beklenmediğini belirten Gönen, “Dünyada son Kovid hastası bitene kadar salgınla savaş devam edecek. Ne kadar minimize eder ve yalnızca pandemi hastanelerinde bunları takip edebilirsek bizler de rutinimize dönmüş oluruz. Rutinimizde de zati her gelen hastanın yakınması ne olursa olsun Kovid müspet mantığıyla değerlendirip, ondan sonra başka tıbbi tedavisine başlıyoruz. Bundan sonraki çalışma sürecimizde Kovid yerkürede yok edilene kadar hastalara yaklaşımımız bu halde olacak.” dedi.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin hala pandemi hastanesi olarak hizmet vermediğine dikkati çeken Gönen, “İl Sıhhat Müdürlüğüyle görüşmelerimizde haziran ayının birinci haftasından sonra külliyen kendi rutinimize dönmeyi bekliyorduk. Kısıtlamaların kalkmasıyla biraz hareketlenme oldu. Biz de haziran sonuna kadar acil olmayan ameliyatları maatteessüf tekrar durdurmak zorunda kaldık ancak birtakım polikliniklerimizdeki kısıtlamaları kaldırdık. Kimi kısımlar küçük ameliyatlarına başladı ancak eski rutinimize şimdi dönemedik. Eski rutinimizin tahminen yüzde 30’una döndük.” diye konuştu.
“Virüsün mutasyona uğradığına dair gözlemler var ancak ilmî done yok”
Gönen, koronavirüsün mutasyona uğradığı savlarına ait de şunları söyledi:
“İlk vakalarda irtihal nispeti bugünle kıyasladığımızda daha yüksekti. Memleketimiz hem Çin hem İtalya tecrübesini kıymetlendirerek, kendi bilim heyetimiz ve Sıhhat Bakanlığının Bilim Konseyi’nin tavsiyeleriyle Kovid-19 tedavisinde şu anda yerkürede da kullanılan ilaçlar daha erken safhada tedavide kullanılmaya başlandı. Son günlerde gelen vakalarımızda ağır bakıma gidiş orantısı daha az, ayaktan tedavi verdiğimiz hasta sayısı daha ziyade. Bunları gözlemliyoruz fakat virüsün mutasyona uğradığına dair şimdi ilmî bir dataya sahip değiliz. Bu çeşit kestirimler fakat bunun bir ilmî verisi şimdi yok. Hastalardan gözlemlerimizle daha problemli hastalar değil de ayaktan tedavi edilecek hastaların gelme nispetinin arttığını söyleyebilirim. Tekrar ağır bakım hasta sayımız, entübe olan hasta sayımız da başlangıçla kıyaslarsak epeyce azaldı. Şu anda ağır bakım ünitemizde 7 hasta var. Halbuki ağır bakım ünitemiz külliyen dolmuştu. Ameliyathaneyi ağır bakım ünitesi haline getirmiştik. O da yetmedi, diğer ağır bakım ünitelerini Kovid olumlu ağır bakı haline getirip ağır bakımdaki yatak sayımızı 100’ün üzerine çıkarmıştık.”
Türkiye’de salgınla çok büyük bir savaş verildiğinin altını çizen Gönen, “Bu uğraşın muvaffakiyete ulaşması için devamı gerekiyor. Tekrar birebir mücadeleyi sil baştan verecek sıhhat çalışanlarının performansı ve psikolojisi yetmeyebilir. Bu başarıyı gölgeleyecek davranışlardan kaçınmamız gerekir. İşi olmayan kişilerin bir müddet daha sokaklara çıkmamasının gerçek olduğu kanaatindeyim.” formunda konuştu.
Memurlar
