Ankara Kent Hastanesi İdari ve Eğitim Sorumlusu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşegül Karalezli, AA muhabirine, Kovid-19‘un üst teneffüs yollarında başlayan fakat tüm sistemleri etkileyen ve ölümcül sonuçlara yol açabilen bir hastalık olduğunu söyledi.
Kovid-19’un en çok akciğerlerde hasara yol açtığının altını çizen Karalezli, “Virüs, akciğerler dışında damar yapısını da etkileyerek, akciğer damarlarına ve beyne pıhtı atmasına neden olabiliyor. Ayrıyeten kalple ilgili birtakım problemlerin ortaya çıkmasını tetikleyebiliyor, cildiye ile ilgili çeşitli bulgular da görülebiliyor.” diye konuştu.
Karalezli, Kovid tedavisi sonrasında bu üzere nedenlere bağlı problemler açısından hastaların kesinlikle kıymetlendirilmesi gerektiğine işaret etti.
Kimi hastaların Kovid-19’u ayakta atlatabilirken kimi hastaların ağır bakım gereksiniminin olabildiğini belirten Karalezli, bilhassa ağır bakım şartlarındaki hastaların Kovid-19’a bağlı farklı sıhhat problemlerinin gelişmesi açısından yüksek risk taşıdığını vurguladı.
“Takip mühleti birinci 15 gün, sonrasında 1-3-6 ayda bir yapılıyor”
Prof. Dr. Karalezli, bu küme hastada kalp kasının zafiyeti olarak tanımlanan (miyopati) ve kalple ilgili başka meselelerle karşılaşıldığını, hastanın bedeninde içi kanla dolu lezyonlar görülebildiğini, parmak uçlarında deveran bozukluğuna bağlı renk değişikliği olabildiğini anlattı.
Akciğer tutulumu yüksek olan ve kalbiyle damarlarında hasar oluşan bu küme hastaların tedavi sonrasında yakın takibinin ehemmiyetine işaret eden Karalezli, bunun için hastanelerinde Kovid-19 sonrası hastaların takip edildiği başka bir ünite oluşturulduğunu anlattı. Karalezli, şu bilgileri verdi:
“Hastanemiz bünyesinde Göğüs Hastalıkları Kliğinin de içinde olduğu Kalp-Damar Hastanesi’nin bir alanı Kovid Takip Polikliniği’ne dönüştürüldü. Hastalar, burada göğüs hastalıkları, gereklilik halinde dahiliye, fizik tedavi ve rehabilitasyon, nöroloji, kardiyoloji ve psikiyatri anabilim kısımlarıyla tedavi sonrası takip kapsamında bedellendiriliyor.
Ağır bakım ya da ağır akciğer tutulumu olan hastaları kliniklerinde takip eden tabip, hasta taburcu edilmeden evvel Kovid Takip Polikliniği’ne hastanın kaydını yaptırıyor. Bu kademeden sonra kelam konusu hastaya randevu ayarlanıyor. Bu doğrultuda, hastalara taburcu edildikten 15 gün, daha sonra ise ayda bir olmak üzere randevu veriliyor ve hastaların gerekli tetkikleri yapılarak ilgili branş doktorlarınca inceleniyor. Aylık takipler, hastanın durumuna nazaran 3-6 aya çıkarılabiliyor.”
Karalezli, takip sürecinde hastaların oksijen düzeylerinin denetim edildiğini, kalbin ultrasonla incelendiğini, efor testi, tomografi, akciğer sineması ve kan analizleri üzere gerekli görülen test ve analizlerin yapıldığını söyledi.
“Evde yapabilecekleri fizik tedavi hareketleri gösteriliyor”
Kovid-19’u ağır geçiren hastalarda kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanıldığını aktaran Karalezli, uzun müddet hareketsiz yatağa bağımlı olunmasının da tesiriyle bedende kas kaybı geliştiğine dikkati çekti.
Karalezli, bu küme hastada en çok nörolojik bulgularla karşılaştıklarını lisana getirerek, şöyle konuştu:
“Hastaların birden fazla, ağır nefes darlığı, halsizlik, yürümede zorluk yaşayabiliyor. Hastalara 6 dakika yürüme testi yapılarak hastanın belirlenen arayı ne kadar mühlet içinde yürüyebildiğine bakılıyor, bu sırada oksijen düzeyinde düşme olup olmadığı inceleniyor ve kas gücünü ölçen testler yapılıyor. Akabinde hastaya teneffüs işlevleri açısından test uygulanıyor. Bu kıymetlendirme sonucunda hastalar, teneffüs rehabilitasyonuna alınıyor.”
Teneffüs rehabilitasyonunun, Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde ya da Fizik Tedavi Hastanesi’nde yapıldığını anlatan Karalezli, “Bu süreç gerektiğinde hastane şartlarında yatarak yapılabildiği üzere çevrimiçi uygulamalarla da doktor tarafından hastanın meskende yapabileceği fizik tedavi hareketleri gösterilebiliyor. Hatta bu tedavi sürecinde tabip ile hasta hareketleri birlikte yapıyor ve irtibat içinde oluyorlar. Yaklaşık bir saat sürüyor.” dedi.
Prof. Dr. Karalezli, Kovid Takip Polikliniği’nde bedellendirilen hastalara ait sonuçların bilimsel bir çalışmayla ortaya konacağını belirterek, “Bugüne kadar yalnızca Kovid takibi yaptık, artık Kovid sonrası takibi de yapıyoruz. Göğüs Hastalıkları Kliğini tarafından yürütülen çalışma şu an devam ediyor. Çalışma tamamlandığında sonuçları paylaşılacak.” dedi.
Memurlar
