– İktisat Islahatları Hareket Planı’na ait takvim kapsamında, faizsiz finans sistemini güçlendirecek ıslahatlar yıl sonuna kadar hayata geçirilecek.
AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan İktisat Islahat Paketi çerçevesinde faizsiz finans sistemini güçlendirmeye yönelik maksatlar, ortalarında Hazine ve Maliye Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) bulunduğu sorumlu kurumlarca yapılacak.
Faizsiz finans sisteminin güçlendirilmesi konusunda “Katılım Finans Kanunu’nun çıkarılması, tüm kesimlere yönelik milletlerarası standartlarda Merkezi Müracaat Kurulu” ve “katılım finans derecelendirmesi sisteminin hayata geçirilmesi”, “katılım finans tahkim düzeneğinin İstanbul Finans Merkezi’nde (İFM) kurulmasına” yönelik 3 ana başlıktan oluşan hareketlerin, yıl sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.
İktisat Islahatları Hareket Planı’na ait takvim kapsamında, 31 Aralık 2021’e kadar müstakil bir İştirak Finans Kanunu hazırlanarak çeşitli kanunlar altında düzenlenen iştirak finans dalı tek bir çatı altında toplanacak, iştirak finans altında yer alan tüm dallara yönelik memleketler arası standartlarda Merkezi İstişare Konseyi hayata geçirilecek.
İştirak finans kuruluşlarının iştirak finans prensiplerine ahenk seviyelerinin bağımsız bir biçimde derecelendirilmesini sağlamak üzere “katılım finans derecelendirmesi” sistemi hayata geçirilecek.
Tekrar yıl sonuna kadar memleketler arası standartlarda bir iştirak finans tahkim sistemi İFM’de kurulacak.
– “Mevcut derecelendirme kuruluşları iştirak finansın temel unsurlarını dikkate almıyor”
İstanbul Üniversitesi İslam İktisadı ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSİFAM) Müdürü Prof. Dr. Necmettin Kızılkaya, İktisat Islahatları Hareket Planı’na ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, bölümde karşılaşılan kimi kronikleşmiş sıkıntıların ıslahat paketindeki düzenlemeler ile ortadan kalkacağını belirterek, faizsiz finans sisteminin güçlendirilmesine yönelik adımların iştirak finansın Türkiye’de hak ettiği yere gelmesini sağlayacağını söyledi.
Türkiye’nin uzun vakittir iştirak finans alanında sektörel olarak büyüdüğünü tabir eden Kızılkaya, “Uzun yıllar iştirak bankacılığı, bir yönetmelik ile varlığını sürdürdü. Bu ise birçok noktada dezavantajlar getirmekteydi. Bankacılık, daima gelişen ve değişen bir bölüm ve önemli rekabetin bulunduğu bir alan. Bu çeşit bir ortamda iştirak bankacılığı ve sistemin öbür paydaşlarının rekabet etme imkanı epey sonlu hale gelmekte. Münasebetiyle iştirak finans dalı ile ilgili yasal düzenleme yapılması elzemdi. Geç kalınmış olan bu adımın atılıyor olması kesim ismine hayli ümit verici.” halinde konuştu.
Kızılkaya, paket kapsamında hayata geçirilecek “katılım finans derecelendirmesi” sistemine ait de şunları kaydetti:
“Bankaların varlık ve eserlerinin risk profillerinin kıymetlendirilmesi, kredi riskinin belirlenerek milletlerarası ve ulusal finans piyasalarının gelişimini kolaylaştırmak açısından değer arz eder. Çünkü kurumsal yatırımcıların karar verme süreçleri, bu derecelendirmelere bağlı olarak gelişir. İslami hassasiyetleri olan yatırımcılar da bu noktada ortaya konacak derecelendirmeyi dikkate alacaklardır. Lakin Moody’s, Fitch ve S&P üzere mevcut kuruluşlar, iştirak finansın temel prensiplerini dikkate almadan derecelendirme yapmaktadırlar.
Kurulacak bir derecelendirme kurumunun geniş kabul göreceğini düşünüyorum. İştirak finans derecelendirme sisteminin ekosistemde yer alan kurumların ulusal ve milletlerarası piyasalarda daha güçlü hale gelmesine yardımcı olacağını düşünüyorum. İştirake dayalı finansal eser ve hizmetler için İslam hukukuna uygunluk açısından yatırımcıların ve finansörlerin güvenebileceği bir referans oluşturulması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu çerçevede milletlerarası derecelendirme kuruluşlarının bu mevzuda önemli eksiklikleri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle iştirak finans derecelendirme sisteminin yararlı olacağı kanaatindeyim”
– “Türkiye’nin memleketler arası boyuttaki tartısı ve prestiji artacak”
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Saraç da dünyada 1970’lerden sonra süratli biçimde barizleşen ve kıymetli bir hacme ulaşan İslami finansın, Türkiye’de kurumsallaşmasının lakin 1980’lerin ortalarında başladığını tabir ederek, Türkiye’de iştirak finansının öbür İslam ülkelerine nazaran daha geride olduğunu söyledi.
Saraç, Türkiye’nin faizsiz finans kapasitesine işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ülkemizin gerek son 20 yılda dünya siyaset ve iktisadında süratle artan tartısı gerekse tarihi perspektiften bakıldığında çok bedelli bir miras olan Osmanlı deneyimi, iştirak finansında da Türkiye’nin önde gelen ülkelerden olmasını gerektiriyor. Türkiye’nin, dünyadaki siyaset ve iktisattaki belirleyiciliğinin en kıymetli araçlarından biri olarak değerlendirdiği İstanbul Finans Merkezi projesinin iki temel önceliğinden biri iştirak finansıdır.
Bugün İslam ülkelerinin yanında gelişmiş Batı ülkelerinde de yaygınlaşan iştirak finansının Türkiye merkezli büyümesi için tahkim merkezinin burada kurulması hayli kıymetli bir fikirdir. İstanbul’un tarihi, kültürel ve jeopolitik özellikleri bu yapılanmanın İstanbul’da olması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Türkiye, İslam uygarlığının son imparatorluğu olan Osmanlı’nın mirasçısı olarak elbette bugünkü İslam toplumlarındaki finans hukukunun da merkezi olmayı hak ediyor. Bu merkezin İstanbul’da kurulmasıyla Türkiye’nin memleketler arası boyuttaki tartısı ve prestiji artacak, doğal olarak önemli bir sermaye girişine vesile olacaktır.”
Türkiye’de faizsiz finans sisteminin altyapısına yönelik müspet adımlar atıldığını belirten Saraç, kesime yönelik kanun çalışması ve Merkezi Müracaat Şurası’nın, bölümün toplum nezdindeki farkındalık ve prestijinin artmasına katkı sağlayacağını kaydetti.
Memurlar
