Dolar kurunun Türk Lirası karşısındaki yükselişinin akabinde vatandaşlar ve piyasa tedirginlik yaşanıyor. Dolar an itibariyle 7.94 TL düzeylerinden süreç görüyor. Pekala bundan sonra ne olacak? İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener iktisatla ilgili gelişmeleri yorumladı.
Şener, dövizdeki hareketlenmenin ekonomik temeli olmadığını belirtirken, piyasaların rayına oturacağının da altını çizdi.
Enflasyonla uğraş
Enflasyonla çaba öncelik hem ıslahat paketinde hem de Merkez Bankası kararlarında gördük. Yani Türkiye’de enflasyon aşikâr kademeye getirilene kadar ki o etap tek hanelidir açıkçası Merkez Bankası’nın fiyat istikrarlarıyla ilgili yani enflasyonla ilgili tedbirler devam edecek demektir. Faiz artırımlarında bulundu mesela… Bunlar gerçek faiz dediğimiz üzerinde faiz verme manasında… Faizlerin aşikâr orana kadar artırılıp döviz ve enflasyondaki baskının hafifletilmesi sağlanmış oldu. Hazine Bakanı’nın belirttiği husus bundan sonra da süreç devam edecek. Gerçek faiz devam edecek. Ta ki enflasyon dizginlenene kadar. Öncelik enflasyonu dizginlemek, döviz kurunu tutmak sonraki etaplarda bu gündeme gelir. Enflasyon sayılarına, global gelişmelere bakılıyor. Gördüğümüz kadarıyla bundan sonraki süreçte de kalınan yerden devam edileceğini gösteriyor.
Merkez Bankası toplantıları ayda 1 yapılıyor. Nisan 15’e kadar rastgele bir toplantı yok. Fevkalâde toplantı yapmazsa… Ki gerektirecek rastgele bir durum yok. Enflasyonla ilgili gelecek sayılara bağlı. Bilhassa Nisan ayında enflasyonun 14’ün üzerinde gelmesi bekleniyor. Aslında Merkez Bankası bu durumda faiz adımı atmayacaktır. Yüzde 3 civarında gerçek siyaset faizi görünüyor. Çin’de yüzde 4,8’lik gerçek siyaset faizi veriyor. Yüzde 3 civarı Türkiye’de de… Son değişiklikle oldu, daha evvelden yüzde 2’ydi.
Makro siyaset kararlılıklar sürdürülecek”
Bunun sonuçları alınmaya başladı. CDS puanlarımız 600’lü düzeylerden 300’lü düzeylere geldi. Birçok ülke olumlu faiz veriyor. ABD üzere ülkeler sermayenin sahibi. Oralarda siyaset faizinin olumlu olmadığını görüyoruz. Bir müddetliğine gerçek siyaset faizi verilebilir. Bu patika devam edecek. Değişik değişmesinden fazla Merkez Bankası’nın enflasyon incelenir, enflasyon gelişmelerine nazaran faiz siyasetine karar verilir.
“Bu dalgalanma yerine oturacaktır”
Ekonomik bir altyapısı yok dolardaki artışın. Makro datalarda değişen bir şey yok. Perşembe gününden cuma gününe değişen bir bilgi yok. Dar bantlı bir hareketten hareketten kelam edebiliriz. Beklemek lazım. Ekonomik donelerde değişim yok. Bu bir algı ile ilgili, yabancı yatırımcıların algısıyla ilgili bir durum kelam konusu. Yüzde 19’luk faiz devam ediyor. Yabancı algısını değiştirecek bir şey yok. Merkez Bankası’nda misyon değişimi olur ancak siyaset devam ediyor. Evet dalgalanma var, Asya piyasalarından başlayarak buraya gelen. Bu süreksiz bir durum. Bunu net olarak beyan etmek lazım. Bu dalgalanma yerine oturacaktır. Problemler anlaşıldığında, faiz siyasetinin değişmeyeceği anlaşıldığında.
“Serbest piyasa sisteminden taviz vermedi”
Türkiye hür piyasa sistemini uyguluyor. Hür piyasa sisteminden taviz vermedi. Değişecek bir siyaset değil. İstikrarı arttırmak, fiyat istikrarı sağlamak… Bunlar ana maksatlar.. Sisteme tekrar resen girecek bir durum.
Bir kadro dedikodular dolaşıyor. Piyasa şartları farklı halde mi yönlendirilecek. Türkiye’nin özgür piyasadan vazgeçmesi mümkün değil. Sistemimiz de buna müsaade vermiyor. Sistem buna adapte edilmiş. Bu çeşit olaylarda, ani yükseliş alçalışlarda serinkanlı olmak lazım. Piyasa rayına oturacaktır. Bunun ekonomik bir altyapısı, temeli yok. Altının ons fiyatı değişmedi. Dolar endeksi cüzi ölçüde arttı. Bunu serin kanlılıkla beklemek lazım. MB siyasetlerinde olsun piyasaların işleyişinde.
Yeni ekonomik ıslahat paketi açıklandı. Şeffaflıktan, mülkiyet haklarının korunmasından bahsettik. İnanılmaz halde davranmayı beklememek lazım. Bu cins dalgalanmalarda fevri hareketlerde, ekonomik temeli olmayan dalgalanmalarda sisteme müdahale edilmesi kelam konusu değil. Rayına tekrardan oturduğunu göreceğiz.
Yatırımcı panik durumuyla hareket ettiği sürece sistem devreye girecek, ilerleyen vakitte öğlenden sonrayı beklemek lazım. Borsa’nın da olağana döneceğini düşünüyorum.
Zira rastgele bir ekonomik münasebet yok. ABD meblağ 1,70 olan fazileri 2,70’e çıkarır o vakit bu çeşit olayları konuşuruz. Bu tıp olaylar geçicidir. Ekonomik temeli olmayan olaylar geçicidir.
Memurlar
