– Ticaret Bakanlığınca, geçen yıl tüketicinin korunması ismine yeni düzenleme ve uygulamalar hayata geçirilirken piyasa nezareti ve kontrolü kapsamında denetlenen eser sayısı bir evvelki yıla nazaran 4,5 katına çıkarak 10,96 milyona ulaştı.
AA muhabirinin, 15-21 Mart Tüketiciyi Muhafaza Haftası hasebiyle Ticaret Bakanlığı datalarından yaptığı derlemeye nazaran, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Nezareti Genel Müdürlüğü tarafından tüketicinin korunması alanındaki yeni prosedür ve yaklaşımlar takip edilirken geçen yıl da gerekli yasal düzenleme ve uygulamalar “Bilinçli Tüketici, Basiretli Tacir” prensibiyle hayata geçirildi.
Bilhassa tüketicilerin bilinçlenmesi noktasında çeşitli eğitim ve kamuoyunu bilgilendirme faaliyetlerini yürüten Bakanlık, tıpkı vakitte hem iç piyasa ve ithalat kontrollerini artırdı hem de mevzuat düzenlemeleriyle tüketici mağduriyetlerinin önüne geçebilmek ve rekabet ortamının iyileştirilmesi ve korunması ismine değerli adımlar attı.
Piyasa nezareti ve kontrolü faaliyetleri kapsamında dokuma, ayakkabı, kırtasiye, mobilya, çocuk bakım eserleri, oyuncak, deterjan üzere direkt tüketiciye arz edilen eserlere yönelik kontroller ağırlaştırıldı. “Güvensiz Esere Sıfır Tolerans” anlayışı çerçevesinde tüketicileri korumak ve piyasada inançsız eser bulunmasını önlemek hedefiyle Bakanlığın sorumluluğunda olan eserlerle ilgili 2020’de denetlenen eser sayısı evvelki yıla nazaran 4,5 katına çıktı. Geçen yıl piyasa nezareti ve kontrolü kapsamında 1242 firmanın 10 milyon 960 bin 278 adet eserine yönelik kontrol gerçekleştirildi.
İnançsız Eser Bilgi Sistemi (GÜBİS), 2020 yılında aktif bir bilgilendirme düzeneği olarak kullanılmaya devam edildi. Sistem bugüne kadar 1,5 milyondan fazla görüntülendi.
– Hem tüketiciler hem de Bakanlık fırsatçıların peşine düştü.
Bakanlık bünyesindeki “Alo 175 Tüketici Müracaat Hattı” tüketicilerin karşılaştıkları sıkıntılarla ilgili tahlil yollarını öğrenebilecekleri ve ilgili mevzuat kararları çerçevesinde bilgi alabilecekleri bir davet merkezi uygulaması olarak faaliyetini sürdürürken, bu kapsamda 2020 yılında 442 bin 844 davet cevaplandı.
Tüketici hakem heyetleri 2020 yılında 861 milyon lira fiyatındaki 521 bin 533 başvuruyu karara bağladı. Bunların yüzde 59’u tüketicilerin lehine neticelendi.
Fahiş fiyat uygulayanlara yönelik de Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulunca 2020 yılında 495 firmaya 15 milyon 500 bin lira para cezası uygulandı.
– “Aldatıcı reklamlara” kesilen para cezaları yüzde 65 arttı
Tüketicilerin sıhhat ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının ticari reklamlar vasıtasıyla zedelenmesini engellemek ismine Reklam Kurulunca değerlendirmeler yapıldı. Reklam Şurası tarafından 2019 yılında yasal düzenlemelere alışılmamış olduğu tespit edilen reklamlar hakkında toplam 18,3 milyon lira idari para cezası uygulanırken, kelam konusu cezalar 2020’de yüzde 65 artarak 30 milyon 144 bin 509 liraya yükseldi.
Kelam konusu para cezasının içerisinde birinci sırayı 11 milyon 866 bin 681 lira ile haksız ticari uygulamalar bölümü aldı. Bunu sırasıyla 4 milyon 140 bin 968 lira ile kozmetik ve paklık eserleri bölümü ve 3 milyon 719 bin 898 lira ile sıhhat bölümü takip etti.
– Geçersiz servislerin neden olduğu mağduriyeti önlemek için SERBİS açıldı
Tüketicilerin satışa sunulan eserlerin gramajları üzerinde yapılan değişiklik ile maruz kalacakları saklı artırım uygulamalarına karşı mağdur olmalarını engellemek ve yanlışsız bir halde bilgilendirilmelerini sağlamak emeliyle Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde değişikliğe gidildi. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın da dikkati çektiği kelam konusu düzenleme ile besinde ve temel tüketim eserlerinde fırsatçıların gramaj oyunları bozuldu. Besin, temel tüketim, kozmetik ve paklık eserlerinde yapılan gramaj oyunlarına idari para cezası uygulanmaya başlandı.
Uydurma servislerin yarattığı mağduriyetlerin önüne geçmek ve tüketicilerin yanlışsız yetkili servis bilgilerine emniyetli bir platformdan erişmesini sağlamak maksadıyla oluşturulan Servis Bilgi Sistemi (SERBİS) firmaların ve tüketicilerin kullanımına açıldı.
Gerçekleştirilen mevzuat değişiklikleri ile kağıt üzerinde yazılı olarak tüketicilere verilmesi mecburî olan garanti dokümanlarının ve servis fişlerinin elektronik ortamda da tüketicilere verilebilmesi sağlandı.
Satış sonrası hizmet verilmesi zarurî eserlere, kullanımı yaygınlaşan tablet, duş kabini, drone, motorlu bisiklet, motorlu scooter, elektrikli kaykay, çocuklar için akülü araç, akıllı saat ve bileklik, cam balkonlar üzere yeni eserler eklendi ve tüketicilerin hakları teminat altına alınarak korunma alanları genişletildi.
İkinci el piyasada alışverişe sıklıkla bahis olan cep telefonları ve tabletlerin muhakkak bir standartta yenilenmesi, sertifikalı ve garantili bir halde tekrar satışa sunulması maksadıyla Yenilenmiş Eserlerin Satışı Hakkında Yönetmelik yürürlüğe konuldu.
Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) ile kamuya ilişkin öteki bilişim sistemleri olan Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), Kamu Alacakları Tahsilatı Platformu (KATP) ve Kurumsal Elektronik Tebligat Sistemi (KETSİS) ortasında entegrasyonlar kurularak, tüketici hakem heyetleri ile tüketici mahkemeleri ortasındaki evrak alışverişi, tüketici hakem heyeti kararlarından doğan kamu alacaklarının vergi dairelerine bildirilmesi ve tebligat süreçlerinin elektronik ortamda, masrafsız ve kolay bir formda gerçekleştirilmesi sağlandı.
– Tüketicilerin bilinçlenmesine yönelik faaliyetler
Ayrıyeten, 7 Mayıs 2018 – 6 Mart 2021 tarihleri ortasında 1,8 milyon avroluk Tüketicinin Korunmasının Güçlendirilmesi isimli Teknik Dayanak Projesi yürütüldü.
Proje kapsamında tüketici hakem heyetleri ve çocuklara yönelik üretilen animasyon ve ayrıyeten aralı satışlar, abonelik, ayıplı mal, paket çeşit ve reklam bahisleri hakkında 7 kamu spotu, tüketicinin korunması temalı 10 kısımlık TV programı, 15 bin poster, 50 bin broşür, 30 bin kitapçık ile tüketicilerin bilinçlenmesine yönelik faaliyetler yürütüldü.
Tüketici Profili ve Şuur Seviyesi Araştırması yapılırken 5 bin bilgilendirici broşür çalışması, tüketici sivil toplum kuruluşlarına yönelik 18 seminer ve 10 saha ziyareti gerçekleştirildi.
Memurlar
