Uzmanlar CNN Türk’te kıymetlendirdi: Türkiye iktisadına dönüşümü olumlu olacak
Koronavirüs sonrası milyonlarca çalışanın geçiş yaptığı uzaktan çalışmada, kurallar belirlendi. Buna nazaran, “zorlayıcı sebepler” dışında, fakat karşılıklı kontratla uzaktan çalışmaya geçilebilecek, ek kontrat yapılması da kâfi olacak. İşin hibrit yapılması durumunda da mukavele gerekecek. Kontratta, tüm masrafların nasıl karşılanacağı, çalışma saatleri yer alacak. Koronavirüs salgını nedeniyle işyerlerinin kapanmış olması ise “zorlayıcı sebep” olarak değerlendirilebilecek.
İş hayatında yeni periyot çalışanı nasıl etkileyecek?
Resmi Gazete’de dün yayımlanan yönetmeliğe nazaran uzaktan çalışmada yeni süreç şöyle olacak:
TÜM AYRINTILAR YER ALACAK
Yönetmeliğe nazaran, uzaktan çalışan, işin bir kısmını yahut tamamını uzaktan çalışarak, yerine getiren kişi olacak. Uzaktan çalışma bağı kurulabilmesi için yazılı olarak iş mukavelesi yapılacak. Bu mukavelede, işin tarifi, yapılma biçimi, işin müddeti ve yeri, fiyat ve fiyatın ödenmesine ait konular, patron tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ait yükümlülükler, patronun çalışanla irtibat kurması ile genel ve özel çalışma kaidelerine ait kararlar yer alacak. Ayrıyeten çalışma yeri düzenlenirken, gereken maliyetlerin nasıl karşılanacağına, çalışanla, patron birlikte karar verecek. İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan zarurî sarfiyatların tespit edilmesine ve karşılanmasına ait ayrıntılar da iş kontratında belirtilecek.
Pandemide bayan olmak: “Toplantı ortalarında ağlayan bebeğime bakmak zorunda kalıyordum”
ÇALIŞMA SAATLERİ YAZILACAK
Uzaktan çalışmanın yapılacağı vakit aralığı ve mühleti de iş kontratında belirtilecek. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak şartıyla, taraflarca, çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilecek. Fazla çalışma, patronun yazılı talebi üzerine, çalışanın kabulü ile mevzuat kararlarına uygun olarak yapılacak. Uzaktan çalışmada, dataların korunması gayesiyle, patron tarafından getirilen kurallara, çalışanın uyması da mecburî olacak.
ÇALIŞAN DA BAŞVURABİLECEK
Yeni işe giren bir çalışan için uzaktan çalışma kontratıyla iş münasebeti kurulabilecek. Mevcut çalışanlar içinse, karşılıklı istekle, iş kontratının, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülmesi gerekecek. Emekçi de uzaktan çalışma isteğiyle başvurabilecek. Bu türlü bir durumda talep yazılı yapılacak ve 30 gün içinde yazılı sonuç bildirilecek. Kabul görürse de, kontrat yapılacak. Uzaktan çalışmaya geçen bir emekçi, istediği vakit olağan çalışma talep edebilecek. Patron de bu talebi öncelikli olarak kıymetlendirecek.
ONAYSIZ GEÇİŞ AYRINTISI
Yönetmeliğe nazaran, zorlayıcı sebepler durumunda, çalışandan yazılı onay almadan da, uzaktan çalışma yaptırılabilecek. Zorlayıcı sebepler, “işçiyi, işyerinde bir haftadan fazla mühlet ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması” olarak yorumlanıyor. Yangın yahut gibisi durumlar zorlayıcı sebepler kapsamında bedellendiriliyor. İş Kanunu’na nazaran zorlayıcı sebeple işin durması durumunda, çalışanlara birinci hafta yarım fiyat ödenmesi öngörülüyor, sonrasında ise patronun fiyat ödeme yükümlülüğünün bulunmadığına dikkat çekiliyor. Patron bu durumda her iki seçeneği de kullanabilecek.
İŞ ARAÇLARI PATRONDAN
Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli materyal ve iş araçlarının, patron tarafından sağlanması temel olacak. Bunun tek istisnası, iş kontratında aksi tarafta karar olması olacak. Sağlanan iş araçlarıya ilgili bir liste tutulacak ve patron tarafından çalışana yazılı olarak teslim edilecek.
KORONAVİRÜS ZORLAYICI SEBEP
Koronavirüs salgını sonrası birçok çalışan meskenlerinden çalışmaya geçti. Bununla ilgili olarak uzmanlar, koronavirüsün “zorlayıcı sebep” olarak sayılabileceğini belirtiyor. Fakat olağanlaşma sonrasında, kalıcı olarak uzaktan çalışma kelam konusu olursa, patronla personelin tekrar bir mukavele yahut ek mukavele yapması gerekecek. Bu kontratın yapılmaması durumunda ise, “Çalışma şartlarında değişiklik ve iş kontratının feshi”ni düzenleyen İş Kanunu’nun 22. unsuru devreye giriyor. Bu türlü bir durumda çalışana dava açma hakkı doğuyor. Normalleşmede neyin kriter alınacağı konusunda ise bir netlik yok. Lakin çalışma hayatında kısa çalışma, işten çıkarma yasağı ve fiyatsız müsaade üzere koronavirüs periyoduna ait düzenlemelerin yürürlükten kalktığı tarihin, olağanlaşma tarihi sayılabileceği vurgulanıyor.
MİLAT 10 MART OLDU
Uzaktan çalışma düzenlemesi, birinci olarak 2016 yılında İş Kanunu’nda düzenlendi. Fakat İş Kanunu’nda, uzaktan çalışma kaynaklı masraflar ve gibisi durumlarla ilgili unsurlar kelam konusu değildi. Resmi Gazete’de dün yayımlanan yönetmelikte ise, yönetmeliğin yürürlük tarihi dün olarak belirlendi. Hasebiyle, kelam konusu düzenlemelerin miladı, dün oldu.
TEHLİKELİ KİMYASALLARDA UYGULANMAYACAK
Tehlikeli kimyasal unsur ve radyoaktif unsurlarla çalışma, bu hususların işlenmesi yahut bu unsurların atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan işlerde, uzaktan çalışma yapılamayacak. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle gördürülen işlerle, ulusal güvenlik açısından stratejik ehemmiyete sahip ünite, proje, tesis yahut hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı ünite, proje, tesis yahut hizmetten sorumlu olan yahut hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenecek.
Memurlar
