Sahra Çölü’nden bu ayın başlarında Fransa’ya gelen tozun 1960 yılında bölgede gerçekleştirilen nükleer denemeden kalan sezyum 137 radyoaktif kalıntılarını da ülkeye taşıyarak Jura Dağları’na bıraktığı açıklandı.
İlerleyen günlerde Avrupa üzerinden Türkiye’ye de beklenen toz taşınımı telaşa neden oldu.
Dicle Üniversitesi Nükleer Tıp Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Taşdemir, sezyum 137 radyoaktif kalıntılı toz taşınımıyla ilgili ikazlarda bulundu.
“BU HAVA SOLUNMAMALI”
Sezyum 137 radyoaktif kalıntılarının 6 Şubat’ta Fransa’da tespit edildiğini anlatan Doç. Dr. Taşdemir, “Muhtemelen Sahra Çölü’nde yapılan nükleer denemeleri sonucunda oluşmuş radyoaktif atıklar olduğu düşünülüyor. Bunun ölçüsü konusunda şu anda tam net bir bilgi yok. Toz taşınımı içerisinde ne kadar sezyum 137 bulunduğu konusunda net bir açıklama yok. Lakin mümkün bir durumda yüksek ölçüde tespit edilmesi halinde halkın uyarılması gerekmekte. Halkın gerekirse bu devirlerde dışarı çıkmaması, meskeninde bulunması, camlarını açmaması ve bu havayı mümkün mertebe solumaması gerekir. Bu toz taşınımı olduğu periyotta yağmur kelam konusu olursa dışarı çıkmamak gerekiyor. Şayet çıkmak zorundaysak şemsiye yahut yağmurluk kullanmak gözetici olma niteliktedir. Muhtemel bir durumda yağmura yakalanması durumda ise süratli bir formda o kıyafetleri çıkarıp yıkamak, duş almakta fayda olacaktır. Bu radyoaktif atıklar bedene ve kıyafete temas edip üzerinde birikmesi halinde bedene çok yakın temas oluşturduğundan ötürü riskler oluşturabilmektedir. Toz zerreciklerin bitkilerde birikme ihtimali üzerine yahut zerzevat ile meyve üzerinde bulunabilmektedir. Yağmurla bilhassa bu meyve ve sebzelerin üzerine serpilebilmektedir. Bu besinlerinde mümkünse yıkanarak tüketilmesinde fayda olacaktır” diye konuştu.
“SAHRA’DAN GELEN TOZLAR TEHLİKELİ”
Her toz taşınımını tehdit ögesi olarak düşünmemek gerektiğini hatırlatan Doç. Dr. Taşdemir, “Diyarbakır ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi civarında vakit zaman yaygın toz taşınımı Suriye ve Suudi Arabistan tarafından geliyor. Lakin Avrupa’daki toz bulutuyla bunu karıştırmamak gerekiyor. Avrupa’ya ekseriyetle Sahra Çöl’ünden bu toz bulutları taşınmakta. Avrupa’nın Güney ve Doğu bölümlerine tesiri altına almakta. Sahra Çölü’nde 1960’ta nükleer denemeler gerçekleştirildiği için orada artık bu radyoaktif unsurlar bulunabilmekte. Lakin bizim bu bölgemize gelen Suriye ve Sudi Arabistan üzere bölgelerden toz bulutları geçmişte bu bölgede nükleer deneme yahut nükleer taarruz gerçekleşmediği için bu riski taşımadığını düşünüyorum” dedi.
SEZYUM 137 NEDİR?
Sezyum 137 isimli husus, ölümcül tesiriyle bilinen kimyasal element olarak nükleer endüstride kullanılmaya devam ediliyor. Çıplak elle dokunulması halinde saniyeler içinde mevte neden olabilen sezyum, yan tesirleri nedeniyle sıkı kontrol altında tutuluyor.
Memurlar
