Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti kararında şu huşular vurgulandı:
Mevzuatın değerlendirilmesinden; gerek 2659 sayılı Kanun’un 29 ve 30. hususlarında, gerekse bu Kanun uyarınca yürürlüğe konulan İsimli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin “Kurum İşçisine Yapılacak Ödemeler” başlıklı 30. unsurunda, döner sermaye ek ödemesi yapılacak işçi ortasında kontratlı, takımlı vb. bir ayrıma gidilmediği, çalışana yapılacak döner sermaye ek ödemesinin, çalışanın unvanı, misyonu, sınıfı, çalışma kuralları, hizmet nitelikleri, hizmete katkısı, performansı ve gibisi konular dikkate alınarak gerçekleştirilen bir teşvik uygulaması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Kontratlı – takımlı ayrımı yapılmaksızın çalışana yapılacak döner sermaye ek ödemesi ölçüsünün ise, elde edilen döner sermaye gelirinin çalışana dağıtılacak kısmının belirtilen kıstaslara nazaran paylaştırılması ile belirlendiği ve belirlenen bu ödemenin maktu nitelikte bir ödeme olmadığı ve her ay aşikâr ölçü ve vakitte ödenen fiyat niteliğinde bir ödeme olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, kontratlı yahut takımlı işçi ayrımı yapılmadan kurumda fiilen çalışan çalışana döner sermaye ek ödemesi ödeneceğinin karar altına alınmış olması ve Anayasa ile garanti altına alınan fiilen yapılan çalışma karşılığında çalışanlar ortasında istikrar sağlanmasını teminen ek ödemenin yapılması gerektiğine ait yasal düzenlemeler karşısında, İsimli Tıp Kurumunda kontratlı işçi olarak fiilen vazife yapan işçiye 2659 sayılı Kanun’un 30. unsuru kapsamında döner sermaye ek ödemesi yapılması gerekmektedir.
T.C.
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ HEYETİ
Temel No:2020/113
Karar No:2020/111
BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ KARARLARI ORTASINDAKİ KARŞITLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR
Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Liderler Konseyinin 10/07/2020 tarih ve E:2020/10, K:2020/11 sayılı kararıyla;
Adalet Bakanlığı vekili Av tarafından, Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 02/03/2020 tarih ve E:2019/854, K:2020/182 sayılı kararı ile İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi Üçüncü İdari Dava Dairesinin 11/03/2020 tarih ve E:2020/188, K:2020/215 sayılı kararı ortasındaki tersliğin giderilmesinin istenmesi nedeniyle,
“Aykırılığın dava konusu sürecin iptali yolundaki Samsun (ve birebir doğrultuda olan) İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi kararları doğrultusunda giderilmesi gerektiği” görüşüyle, 2576 sayılı Bölge Yönetim Mahkemeleri, Yönetim Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Misyonları Hakkında Kanun’un 3/C hususunun 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için belgenin Danıştaya gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakimi ‘un açıklamaları
dinlendikten sonra mevzu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:
I-AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE HUSUS BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ KARARLARI :
A-SAMSUN BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ DÖRDÜNCÜ İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2019/854 SAYILI BELGESİNE BAHİS YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: İsimli Tıp Kurumu Küme Başkanlığında 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B unsuru kapsamında kontratlı ofis çalışanı olarak çalışan davacının, döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılması istemiyle yaptığı müracaatının reddine dair İsimli Tıp Kurumu Başkanlığının 16/05/2019 tarih ve 6272 sayılı süreci ile bu sürecin desteği Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 14/05/2019 tarih ve 1454 sayılı sürecinin iptali istenilmiştir.
Trabzon Yönetim Mahkemesinin 18/10/2019 tarih ve E:2019/636, K:2019/1048 sayılı kararının özeti:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. hususunun (B) fıkrası kapsamında istihdam edilen kontratlı işçinin, mecburî ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına gereksinim gösteren süreksiz işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen temel ve metotlar çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet İşçi Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen durumlarda, mali yılla sonlu olarak kontrat ile çalıştırılmasına karar verilen ve emekçi sayılmayan kamu hizmeti vazifelileri olduğunun belirtildiği; bu kapsamda, kontratlı işçi istihdamı yoluna gidilerek, bu işçi hakkında uygulanacak kararların, 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Heyeti Kararı ile yürürlüğe konulan ”Sözleşmeli İşçi Çalıştırılmasına Ait Esaslar” ile belirlendiği;
Kontratlı İşçi Çalıştırılmasına Ait Temellere Dair 7/15754 sayılı Bakanlar Şurası Kararı’nın 3. hususunun 4. fıkrasında kontrat ile çalıştırılacak işçiye mukavele fiyatı dışında rastgele bir isim altında ödeme yapılamayacağı ve kontratlara bu yolda karar konulamayacağının düzenlendiği;
657 sayılı Kanun’un 4/B hususu kapsamında kontratlı işçi olan davacıya, 657 sayılı Kanun ve Kontratlı İşçi Çalıştırılmasına Ait Temellere Dair 7/15754 sayılı Bakanlar Heyeti Kararı uyarınca mukavele fiyatı dışında rastgele bir isim altında ödeme yapılamayacağından, davacının döner sermaye ödenmesine yönelik müracaatının reddine ait dava konusu süreçlerde hukuka karşıtlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 02/03/2020 tarih ve E:2019/854, K:2020/182 sayılı kararının özeti :
2659 sayılı İsimli Tıp Kurumu ile İlgili Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun’un 30. hususuna nazaran ödeme yapılacak işçi ortasında kontratlı, takımlı vb. bir ayrıma gidilmediği, işçiye yapılacak döner sermaye ek ödemesinin, çalışanın unvanı, vazifesi, sınıfı, çalışma kaideleri, hizmet nitelikleri, hizmete katkısı, performansı ve gibisi konular dikkate alınarak gerçekleştirilen bir teşvik uygulaması niteliğinde olduğu, ödemelerin ölçüsünün elde edilerek çalışana dağıtılması gereken döner sermaye gelirinin bu kıstaslara nazaran paylaştırılması ile fiyatı belirli olan bir ödeme olduğu ve maktu nitelikte bir ödeme olmadığından, her ay aşikâr ölçü ve vakitte ödenen fiyat niteliğinde bir ödeme olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varıldığı;
Bu durumda, kontratlı yahut takımlı işçi ayrımı yapılmadan kurumda fiilen çalışan çalışana döner sermaye ek ödemesi ödeneceğinin karar altına alınmış olması ve Anayasa ile garanti altına alınan fiilen yapılan çalışma karşılığında çalışanlar ortasında istikrar sağlanmasını teminen ek ödemenin yapılması gerektiğine ait yasal düzenlemeler karşısında, İsimli Tıp Kurumunda kontratlı işçi olarak fiilen misyon yapan davacıya 2659 sayılı Kanun’un 30. unsuru kapsamında döner sermaye ek ödemesi yapılması gerekmekte olup, aksi istikamette tesis edilen dava konusu süreçlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle,
Davacının istinaf müracaatının kabulüne, Trabzon Yönetim Mahkemesinin 18/10/2019 tarih ve E:2019/636, K:2019/1048 sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu süreçlerin iptaline, kesin olarak karar verilmiştir.
B-İSTANBUL BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ ÜÇÜNCÜ İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2020/188 SAYILI EVRAKINA BAHİS YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: İsimli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B unsuru kapsamında kontratlı makine mühendisi olarak çalışan davacının, döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılması istemiyle yaptığı müracaatının reddine dair İsimli Tıp Kurumu Başkanlığının 16/05/2019 tarih ve 6272 sayılı süreci ile bu sürecin desteği Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 14/05/2019 tarih ve 1454 sayılı sürecinin iptali istenilmiştir.
İstanbul 3. Yönetim Mahkemesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/1358, K:2019/2524 sayılı kararının özeti:
Olayda, davacının İsimli Tıp Kurumunda kontratlı işçi olarak çalıştığı ve hizmete fiili olarak katkı sağladığının açık olduğu; İsimli Tıp Kurumu İle İlgili Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun’un 29. ve 30. unsurlarında İsimli Tıp Kurumunda ve ünitelerinde misyonlu işçiye; unvanı, misyonu, sınıfı, çalışma kaideleri, hizmet nitelikleri, hizmete katkısı, performansı ve gibisi konular dikkate alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine çıkarılacak yönetmelikte tespit edilecek temellere nazaran döner sermaye ödenebileceğinin düzenlendiği;
Döner sermaye ek ödemesinden yararlanmanın şartı, hizmete fiili katkı sağlamak olduğundan, bu şartı sağlayan çalışanın döner sermaye ek ödemesinden de yararlandırılması gerektiği,
Kanun’da kurumda çalışan çalışana döner sermaye fiyatı ödenebileceği düzenlemesi yer almış olup, davacının kurumda çalışan işçi olduğu ve kontratlı işçiye döner sermaye ödenmesini yasaklayan bir karar de bulunmadığı dikkate alındığında, davacının döner sermaye ödenmesi talebinin reddine ait süreçlerde hukuka uyarlık bulunmadığı;
Öte yandan Anayasa’nın 18. unsurunda düzenlenen “angarya yasağı” ve 55. unsurunda düzenlenen çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir fiyat elde etmeleri için devlete olumlu yükümlülük yükleyen kararlar dikkate alındığında, dava konusu süreçlerde bu istikametiyle de hukuka ve hakkaniyete uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu süreçlerin iptaline karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi Üçüncü İdari Dava Dairesinin 11/03/2020 tarih ve E:2020/188, K:2020/215 sayılı kararının özeti:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. unsurunda, kamu hizmetlerinin, memurlar, kontratlı işçi, süreksiz işçi ve personeller eliyle gördürüleceğinin düzenlendiği, (A) fıkrasında, memurun tarifinin yapıldığı ve mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve başka kamu hükmî kişiliklerince genel yönetim asıllarına nazaran yürütülen asli ve daima kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenlerin, bu Kanun’un uygulanmasında memur sayılacağı, üstteki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel siyaset tespiti, araştırma, planlama, programlama, idare ve kontrol üzere işlerde vazifeli ve yetkili olanların da memur sayılacağının kurala bağlandığı; (B) fıkrasında ise, kontratlı işçinin, kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan kıymetli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için kural olan, mecburî ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına muhtaçlık gösteren süreksiz işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet İşçi Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca süreksiz olarak mukavele ile çalıştırılmasına karar verilen ve emekçi sayılmayan kamu hizmeti vazifelileri olduğunun belirtildiği;
Kontratlı işçi statüsünde görevlendirilen bireylerin özlük hakları düzenleyen 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Kontratlı İşçi Çalıştırılmasına Ait Temelleri Düzenleyen Bakanlar Konseyi kararında; mukavele ile çalıştırılacak çalışana kontrat fiyatı dışında rastgele bir isim altında ödeme yapılamayacağı kararına yer verildiği;
Bu durumda, 7/15754 sayılı Kontratlı İşçi Çalıştırılmasına Ait Asıllarda, 657 sayılı Kanun’un 4/B unsuru uyarınca vazife yapanlara kontrat fiyatı dışında rastgele bir isim altında ödeme yapılamayacağı düzenlenmesine yer verildiği açık olduğundan, İsimli Tıp Kurumunda kontratlı olarak vazife yapan davacı hakkında tesis edilen süreçlerde hukuka terslik bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle,
Davalı yönetimin istinaf talebinin kabulüne, İstanbul 3. Yönetim Mahkemesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/1358, K:2019/2524 sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine, kesin olarak karar verilmiştir.
C-SAMSUN BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ LİDERLER HEYETİ KARARINDA BAHSEDİLEN ÖTEKİ KARARLAR:
Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Liderler Heyetinin 10/07/2020 tarih ve E:2020/10, K:2020/11 sayılı kararında bahsi geçen İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi Beşinci İdari Dava Dairesinin 06/02/2020 tarih ve E:2020/99, K:2020/106 sayılı kararı da, Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 02/03/2020 tarih ve E:2019/854, K:2020/182 sayılı kararı ile birebir doğrultudadır.
II-İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
Uyuşmazlıklarda, davacılar, İsimli Tıp Kurumunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B hususu kapsamında kontratlı işçi olarak çalışmakta olup, oluşmasında katkılarının bulunduğundan bahisle 2659 sayılı Kanun’un 29 ve 30. unsurları uyarınca kendilerine döner sermaye ek ödeme yapılması konusunda müracaatta bulunmuşlar, taleplerinin yönetim tarafından reddedilmesi üzerine açılan davalarda tıpkı mevzuda verilen farklı nitelikteki kararların katılaşması üzerine incelenen karşıtlığın oluştuğu görülmüştür.
İLGİLİ MEVZUAT :
1- TC Anayasası:
D. Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili kararlar
1.Genel unsurlar
Husus 128 – Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve başka kamu tüzelkişilerinin genel yönetim asıllarına nazaran yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve daima vazifeler, memurlar ve öteki kamu vazifelileri eliyle görülür.
Memurların ve öbür kamu vazifelilerinin nitelikleri, atanmaları, vazife ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve başka özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010-5982/12 md.) Lakin, mali ve toplumsal haklara ait toplu mukavele kararları gizlidir.
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme adap ve temelleri, kanunla özel olarak düzenlenir.
VII. Fiyatta adalet sağlanması
Unsur 55 – Fiyat emeğin karşılığıdır.
Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir fiyat elde etmeleri ve öbür toplumsal yardımlardan yararlanmaları için gerekli önlemleri alır.
(Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/21 md.) Minimum fiyatın tespitinde çalışanların geçim kuralları ile ülkenin ekonomik durumu da gözönünde bulundurulur.
2-657 sayılı Devlet Memurları Kanunu:
İstihdam halleri:
Unsur 4 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 – 1897/1 md.)
Kamu hizmetleri; memurlar, kontratlı işçi, süreksiz işçi ve personeller eliyle gördürülür.
A)Memur:
Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve öteki kamu hukuksal kişiliklerince genel yönetim temellerine nazaran yürütülen asli ve daima kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır.
Üstteki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel siyaset tespiti, araştırma, planlama, programlama, idare ve kontrol üzere işlerde vazifeli ve yetkili olanlar da memur sayılır.
B)Sözleşmeli işçi:
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan kıymetli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için kural olan, mecburî ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına muhtaçlık gösteren süreksiz işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen temel ve yollar çerçevesinde, ihdas edilen konumlarda, mali yılla hudutlu olarak kontrat ile çalıştırılmasına karar verilen ve personel sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
(Mülga ikinci paragraf: 4/4/2007 – 5620/4 md.)
Lakin, yabancı uyrukluların; tarihi doküman ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Ulusal Eğitim Bakanlığında norm takım sonucu ortaya çıkan öğretmen gereksiniminin takımlı öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile takımlı avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, ( ) takımlı istihdamın mümkün olamadığı hallerde tabip yahut uzman
tabiplerin; İsimli Tıp Kuruluşu uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı sanatkarlarının; bu Kanuna tabi kamu yönetimlerinde ve dış kuruluşlarda muhakkak kimi hizmetlerde çalıştırılacak çalışanın de mecburî hallerde mukavele ile istihdamları caizdir. …
3-06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Kontratlı İşçi Çalıştırılmasına Ait Asıllara Dair Bakanlar Konseyi Kararı:
Husus 3-
(Ek: 3/8/2005-2005/9245) Kontrat ile çalıştırılacak çalışana mukavele fiyatı dışında rastgele bir isim altında ödeme yapılamaz ve kontratlara bu yolda karar konulamaz.
4-2659 sayılı İsimli Tıp Kurumu İle İlgili Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun:
Döner sermayeden yapılacak ödemeler
Husus 29- (Değişik: 2/7/2018 – KHK-703/61 md.)
Döner sermayeden; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü hususuna nazaran döner sermaye işletmelerinin çalıştırılacak memurları ve toplu kontratlardan doğan öbür hakları, döner sermaye ile yapılan iş ve hizmetlere ait masraflar, Harcırah Kanunu uyarınca ödenecek yolluklar ve kurum çalışanına yapılacak ödemeler dışında hiçbir ödeme yapılmaz.
Kurum çalışanına yapılacak ödeme:
Husus 30- (Değişik: 21/3/2006-5473/7 md.)
İşçinin katkısıyla elde edilen döner sermaye gelirlerinin en az % 35’i İsimli Tıp Kurumu ve ünitelerine materyal, araç, gereç, araştırma ve döner sermayede misyonlu işçi masraflarına ayrılır. Gelirin geri kalan kısmı İsimli Tıp Kurumunda ve ünitelerinde misyonlu çalışana; unvanı, vazifesi, sınıfı, çalışma kaideleri, hizmet nitelikleri, hizmete katkısı, performansı ve gibisi konular dikkate alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine çıkarılacak yönetmelikte tespit edilecek temellere nazaran ödenebilir.
(Değişik ikinci fıkra: 9/2/2011-6110/6 md.) Yapılacak ödeme, ilgili çalışanın bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve misyon tazminatı hariç) toplamının;
a)Adli Tıp Kurumu Lideri için % 700’ünü,
b)Başkan yardımcıları için % 650’sini,
c)İhtisas konseyi liderleri için % 625’ini,
d)İhtisas heyeti üyeleri ile küme liderleri için % 600’ünü,
e)İhtisas dairesi liderleri, uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatı kararlarına nazaran uzman olanlar ile uzman diş tabipleri için % 550’sini,
f)Asistan tabip, pratisyen tabip ve diş tabipleri için % 500’ünü,
g)Alanında doktora derecesi almış olan mühendis, psikolog, biyolog, kimyager, fizikçi, pedagog, raportör, eczacı, antropolog, astronom ve toplumsal hizmet uzmanları ile öbür uzman işçi için % 250’sini,
h)Mühendis, psikolog, biyolog, kimyager, fizikçi, pedagog, raportör, eczacı, antropolog, astronom ve toplumsal hizmet uzmanları için % 225’ini,
i)Hizmetin niteliği prestijiyle vazifenin zorluk ve risk derecesi yüksek olduğu Liderler Konseyi kararı ile belirlenen işçi ile otopsi vazifelileri için % 200’ünü,
j)Diğer işçi için % 150’sini,
geçemez.(Ek cümle: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Bu fıkra uyarınca çalışana her ay yapılacak ek ödeme net meblağı, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin ek 9 uncu unsuru uyarınca takım ve misyon unvanı yahut durum unvanı prestijiyle belirlenmiş olan ek ödeme net fiyatından az olamaz. (Ek cümle: 3/11/2016-6754/35 md.) Mesai saatleri dışında yahut resmi tatil günlerinde meyyit muayenesi yahut otopsi sürecine katılan işçiye, bu fıkrada takım ve misyon unvanları prestijiyle belirlenmiş olan tavan ek ödeme oranlarının %20’sine kadar, yönetmelikte belirlenen kararlar çerçevesinde ayrıyeten ek ödeme yapılır.
(Mülga üçüncü fıkra: 21/1/2010-5947/19 md.)
(Değişik dördüncü fıkra: 9/2/2011-6110/6 md.) İkinci vazifeli olarak çalışanlara, (…) takımlarının bulunduğu kurumlardaki döner sermaye işletmelerinden yapılan ödemenin yanı sıra, çalıştıkları gün temel alınmak suretiyle İsimli Tıp Kurumu döner sermayesinden ek ödeme yapılır. Lakin her iki kurum döner sermayesinden yapılacak ödeme, toplamda, takımlarının bulunduğu kurumun döner sermaye tavan oranlarını geçemez.
5-Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği:
Sarfiyatlar
Husus 5 – Döner sermaye işletme gelirleri ile karşılanacak masraflar:
a)Döner sermayece yapılacak iş ve hizmetlere ilişkin sarfiyatlar,
b)Döner sermaye takımlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ek ve tadillerine nazaran çalıştırılacak çalışanın aylıkları ve her türlü yasal istihkakları,
c)İşçi fiyatları ve toplu kontratlarla tanınan özlük hakları ile ilgili masraflar,
d)Harcırah Kanunu ile ilgili ödenecek yolluklar,
e)Kurum çalışanına yapılacak ödemeler: (2659 Sayılı İsimli Tıp Kurumu Kanununun 30 uncu hususu yeterince.)
Kurum İşçisine Yapılacak Ödemeler
Husus 30 – (Değişik: RG-26/8/2006-26271)
Döner sermaye gelirlerinden ilgili mevzuatında öngörülen hisseler ayrıldıktan sonra kalan kısım, İsimli Tıp Kurumu ve ünitelerinde vazifeli işçiye, aşağıda belirtilen temeller dikkate alınarak dağıtılabilir. …
6- 2576 sayılı Bölge Yönetim Mahkemeleri, Yönetim Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Misyonları Hakkında Kanun:
Bölge yönetim mahkemesi liderler konseyi:
Unsur 3/C- (Ek: 18/6/2014-6545/6 md.)
…
4. Bölge yönetim mahkemesi liderler heyetinin vazifeleri şunlardır: …
c) Misal olaylarda, bölge yönetim mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar ortasında yahut farklı bölge yönetim mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar ortasında karşıtlık yahut uyuşmazlık bulunması halinde; resen yahut ilgili bölge yönetim mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu karşıtlığın yahut uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi halinde kendi görüşlerinide ekleyerek Danıştaydan bu mevzuda karar verilmesini istemek.
…
5. (Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine nazaran yapılacak istemler, konusuna nazaran İdari yahut Vergi Dava Daireleri Konseyine iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Karşıtlık yahut uyuşmazlığın giderilmesine ait olarak bu fıkra uyarınca verilen kararlar nihaidir.
HUKUKSAL KIYMETLENDİRME:
Müracaata husus olan kararlar ortasındaki karşıtlığı, İsimli Tıp Kurumu Başkanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B hususu kapsamında kontratlı statüde istihdam edilen çalışanın döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususu oluşturmaktadır.
Mevzuatın değerlendirilmesinden; gerek 2659 sayılı Kanun’un 29 ve 30. hususlarında, gerekse bu Kanun uyarınca yürürlüğe konulan İsimli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin “Kurum Çalışanına Yapılacak Ödemeler” başlıklı 30. hususunda, döner sermaye ek ödemesi yapılacak işçi ortasında kontratlı, takımlı vb. bir ayrıma gidilmediği, çalışana yapılacak döner sermaye ek ödemesinin, işçinin unvanı, misyonu, sınıfı, çalışma kuralları, hizmet nitelikleri, hizmete katkısı, performansı ve gibisi konular dikkate alınarak gerçekleştirilen bir teşvik uygulaması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Döner sermayeden yapılacak ödemelerin düzenlendiği 2659 sayılı Kanun’un 29. hususunda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. unsuruna nazaran döner sermaye işletmelerinin çalıştırılacak memurları ve toplu kontratlardan doğan başka haklarının ödeneceği belirtilmiş olup, unsurun devamında kurum işçisine yapılacak ödemeler farklı bir kalem olarak sayılmış ve 30. unsurda de kurum işçisine yapılacak ödemeler ayrıyeten düzenlenmiş ve döner sermaye ek ödemesi yapılacak işçi ortasında kontratlı, takımlı vb. bir ayrıma gidilmemiştir.
Kontratlı – takımlı ayrımı yapılmaksızın işçiye yapılacak döner sermaye ek ödemesi ölçüsünün ise, elde edilen döner sermaye gelirinin işçiye dağıtılacak kısmının belirtilen kıstaslara nazaran paylaştırılması ile belirlendiği ve belirlenen bu ödemenin maktu nitelikte bir ödeme olmadığı ve her ay belirli ölçü ve vakitte ödenen fiyat niteliğinde bir ödeme olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, kontratlı yahut takımlı işçi ayrımı yapılmadan kurumda fiilen çalışan işçiye döner sermaye ek ödemesi ödeneceğinin karar altına alınmış olması ve Anayasa ile teminat altına alınan fiilen yapılan çalışma karşılığında çalışanlar ortasında istikrar sağlanmasını teminen ek ödemenin yapılması gerektiğine ait yasal düzenlemeler karşısında, İsimli Tıp Kurumunda kontratlı işçi olarak fiilen vazife yapan çalışana 2659 sayılı Kanun’un 30. hususu kapsamında döner sermaye ek ödemesi yapılması gerekmekte olup, aksi istikamette tesis edilen dava konusu süreçlerde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
III-SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, tersliğin Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 02/03/2020 tarih ve E:2019/854, K:2020/182 sayılı ve İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi Beşinci İdari Dava Dairesinin 06/02/2020 tarih ve E:2020/99, K:2020/106 sayılı kararları doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 28/09/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Memurlar
