Milliyet’ten Mert İnan’ın haberine nazaran: Danıştay’ın verdiği karar sonrası müzeden camiye çevrilen Ayasofya’da birinci namaz 24 Temmuz’da kılınacak. Merakla beklenen 24 Temmuz’daki birinci cuma öncesi, kimi tıp firmaları harekete geçti. Daha evvel birçok firma tarafından fahiş fiyatlara düzenlenen kültür cinslerinin akabinde bu kere de ‘ilk namaz’ gezi programları başladı. İlanlar tartışmalara neden oldu.
Almanya merkezli Kervan Kültür Cins firması, 22-26 Temmuz tarihleri arasında 495 Euro karşılığında “İstanbul Ayasofya Camii Açılışı ve Kültür Turu” düzenleyeceğini açıkladı. Firma ayrıyeten, Ayasofya’nın ibadethane olarak açılması ve birinci namaz programı için Almanya’dan gelmek isteyenlerin 245 Euro uçak bileti fiyatı ödemeleri gerektiğini duyurdu. Firmanın internet sahifesinden yayınlanan tanıtımda dört gece, beş günlük programa, rehberlik hizmeti, Boğaz cinsinin da dahil olduğu lakin öğlen ve akşam yemekleri ile hususî harcamaların ekstra olduğu haberleri paylaşıldı.
Laf konusu cinste Ayasofya’da birinci cuma namazı ve açılışın yanı sıra 15 Temmuz Şehitlik Anıtı ve Müzesi ile Topkapı Sarayı başta olmak başka tarihi mekanlar ile ibadethanelerin gezileceği belirtildi. Firma tarafından yapılan duyuruda, “Fiyat iki kişilik oda konaklamalar için muteberdir. Erken rezervasyon için muteberdir, geç müracaatlarda fiyat farkı oluşabilir” sözleri dikkat çekti. Kervan Kültür Tıp firmasından bir yetkili, “10 yıldır İstanbul’a kültür gezileri düzenliyoruz. Kültür cinslerinde Ayasofya da duraklarımız arasında. Türkiye’den tipe katılmak isteyenler uçak bileti parası ödemeyecek. Yurt dışındaki gurbetçilerden birinci cuma namazı için ağır talep gelince, çok düşük bir kar nispetiyle laf konusu tipi organize ettik” dedi.
Reaksiyon sonrası iptal
Ayasofya’da birinci namaz öncesi, kapı, mobilya ve hırdavat materyalleri satışları gerçekleştiren Kastamonu merkezli Tosya Ekşioğlu isimli firmanın da 235 liralık cins düzenleyeceğini duyurmasından sonra gelen reaksiyonlar üzerine laf konusu gezinin iptal edildiği açıklandı. Bir firma yetkilisi, “Kovid-19 riski de kelam konusu olacağından programdan vazgeçtik. İki gündür telefonlarımız susmuyor. Para karşılığı namaz tipi yaptığımız tenkitlerini kabul etmiyoruz. Kişileri Kastamonu’dan İstanbul’a nasıl taşıyacağız? Mesci-i Aksa çeşidi yahut Umre için de bir güruh para ödemek zorunda kalınıyor. İstanbul’da oturanların Ayasofya’ya ulaşması kolay, Anadolu’daki vatandaş ne yapsın? Varsa bir babayiğit masrafları karşılasın, gezdirsin” tabirlerini kullandı.
‘UNESCO ile istişare edilmeliydi’
Alman hükümeti, Türkiye’nin Ayasofya Müzesi’ni camiye dönüştüme kararından üzüntü duyduğunu bildirdi. Birleşik hükümet sözcüsü Steffen Seibert, Ayasofya’nın gerek Hristiyanlık gerek ise İslamiyet için, kültür tarihi ve diyaneti açıdan büyük bir ehemmiyete sahip olduğuna işaret etti. “Eserin müze statüsünün, tüm inançlardan kişiler için bu başyapıta her an özgür erişim imkanı sağladığına” dikkati çeken Alman hükümet sözcüsü, şu an Ayasofya’nın tasarrufunun ne formda belirleneceğini bekleyip görmek gerektiğini kaydetti.
Almanya Dışişleri Bakanlığı da bahisle ilgili bir açıklama yaparak, Ankara’nın Ayasofya ile ilgili camiye dönüştürme kararını almadan evvel mevzuyu UNESCO ile istişare etmiş olması gerektiğini duyurdu. Dışişleri sözcüsü, bir Dünya Mirası’nın tasarrufundaki değişiklik hakkında UNESCO ile istişarede bulunulmamasından üzüntü duyduklarını belirterek, mevzunun bir sonraki UNESCO içtimasında mutlaka gündeme geleceğini düşündüğünü kaydetti.
‘UNESCO’nun meselesi’
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Ankara’nın Ayasofya’yı camiye dönüştürmesi kararının Türkiye’nin kendi içişleri sorunu olduğunu söz etti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ise “Bu bir dünya kültür mirası sorunu, UNESCO’nun sorunu. Ayasofya üzere çok kişisel olan tarihi ve kültürel bir yana çok ihtimamlı ve dikkatli davranılması gerekir” dedi.
Kremlin’den açıklama
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Yöneticisi Vladimir Putin ile telefon görüşmesine ait Kremlin’de açıklama yapıldı. Açıklamaya nazaran telefon görüşmesinde iki başkan Ayasofya’nın müze statüsünün iptal edilip ibadete açılmasını ele aldı. Putin kelam konusu kararın memleketinde yarattığı ‘büyük toplumsal tepkiyi’ Erdoğan’a iletti. Erdoğan da yabancı memleket vatandaşları dahil dileyen herkesin Ayasofya’ya girebileceğinin ve Hristiyanlar için kutsal olan objelerin korunacağının garantisini verdi.
Kültür gezileri de devam ediyor
Yurt içinden birçok firma da Ayasofya için kültür tipi düzlenmeye devam ediyor. Matilda Çeşit isimli firmanın internet sahifesinde “Ayasofya’da şahsi olurla bir gece çeşidi, yalnızca Matilda gezginlerine kişisel. Bir gecede Ayasofya ve Mistik İstanbul” başlığı ile tanıtımı yapılırken, saat 19.00 ile 21.00 arasındaki gece tipi için 345 lira fiyat isteniyor. Gezi için profesyonel Türkçe rehber hizmeti verileceği belirtiliyor. Fest Travel isimli firma tarafından yayınlanan duyuru da ise 14 Temmuz günü saatt 19.00-21.00 arasında kültür gezisinin rakamı 415 lira olduğu belirtiliyor. Laf konusu gezinin 30 Ağustos ve 26 Eylül tarihleri içinde düzenleneceği haberi dikkati çekiyor. Şerif Yenen Travel isimli internet sitesinde de kişi başı iki saatlik gezi fiyatının 450 lira olduğu haberi nokta alıyor.
Memurlar
