Bir yılda yüzde 50’nin üzerinde prim yapan altın, kalpazanların da gözdesi haline geldi. Çeyrek, tam ve cumhuriyet altınının içini sarı bakır (pirinç madeni) yahut gümüş ile dolduran kalpazanlar, piyasada büyük vurgun yapıyor.
Uydurma altın üretiminde Avrupa’dan özel olarak getirilen aygıtlar kullanılıyor. Hasebiyle vatandaşın çıplak gözle bu eserleri ayırt etmesi mümkün olamıyor. Kuyumcular dahi bu düzmece altınları kesmeden yahut asit solüsyonu kullanmadan anlayamıyor.
Merdiven altında üretim yapan dolandırıcılar, çete haline gelmiş durumda. Anadolu’yu dahi karış karış gezen çete üyeleri, gözlerine kestirdikleri esnaf ve vatandaşa çeşitli yollarla düzmece altın satıyorlar. Kuyumcuya satış, kalpazanlar için bu işin en riskli metodu olarak kabul ediliyor. Nihayetinde bir çok kuyumcu, altını artık kesmeden yahut test etmeden almıyor. Fakat birtakım kuyumcular da kalpazanlardan nasibini alıyor. Vatandaşa direkt satış ise en kolay usul… Hastane bahçelerini adres edinen dolandırıcılar, “Hasta yakınım var, acil para gerekiyor” üzere mazeretlerle, düzmece altını vatandaşa piyasa pahasının altında satıyor.
‘VATANDAŞ ANLAYAMAZ’
Altın dolandırıcılığının son devirde önemli formda arttığını belirten Emtia Piyasaları Uzmanı İslam Memiş “Türkiye çapında tüm esnaf ve kuyumcu odalarının içinde bulunduğu bir irtibat gurubumuz var. Son periyotta burada altın ile ilgili çok fazla dolandırıcılık şikayeti alıyoruz. Bu kalpazanların gayesinde yüklü olarak çeyrek altın, tam altın, cumhuriyet altını ve bilezik-takı kümesi yer alıyor. Büyük bir çete haline gelmişler. O denli ki, Avrupa’dan büyük maliyetlerle özel aygıtlar getiriyorlar. Bu aygıtlar, emniyetin son vakitlerde yaptığı kimi operasyonlarda da ortaya çıktı. Altının birebir taklidini yapabiliyorlar. İçini gümüş yahut sarı bakır dediğimiz pirinç madeni ile dolduruyorlar. Gramı tutması için bu yolu uyguluyorlar. Üretim merdiven altı atölyelerde yapılıyor. Gözle ayırt etmek mümkün değil. Fakat kuyumcunun eseri kesmesi yahut içerisinde asit bulunan solüsyon kullanması gerekiyor” dedi.
MARKALARI TAKLİT EDİYORLAR
Kalpazan çetelerinin çok profesyonel çalıştığını tabir eden İslam Memiş “Öyle uydurma eserler alıyoruz ki, Türkiye’nin dev markalarının patentleri bile yer alıyor. Paketli halde satıldığı için kimi esnaf bunu kesmek istemiyor. Direkt olarak vatandaşa satabiliyor. Piyasada önemli manada bu tıp uydurma altın yer alıyor. Direkt olarak yakaladığımız bireyleri polise teslim ediyoruz. Fakat ‘düğünümde takıldı’ üzere palavralar uydurarak emniyetten çıkıyorlar” açıklaması yaptı. Bu dolandırıcıların ‘kalpazan’ sıfatı ile yargılanması gerektiğini söyleyen İslam Memiş “Meclis’e bu mevzuyla ilgili bir yasa tasarısı geldi. Umarım müspet bir sonuç çıkar. Çok kalabalıklar, Anadolu’yu karış karış geziyorlar. Vatandaşa daha kolay satış yapabiliyorlar. Hastanede yahut mesai saatleri dışında (kuyumcular kapalıyken) vatandaşları çevirerek ‘Dükkanlar kapalı, piyasa fiyatının altına satabilirim’ palavrasıyla satış yapıyorlar. Dolandırılan kişi sonraki gün bozdurmak için bize geldiğinde gerçeği öğreniyor” diye konuştu.
İnterneti kullanıyorlar
Kuyumcularla yüz yüze gelemeyen kalpazanlar, toplumsal medya ve interneti kullanıyor. Vatandaşa “ucuz altın” telaffuzuyla düzmece altın sattıklarını belirten İslam Memiş “Yüzde 70 indirimle altın satışı olur mu? Özel günlerde bu usulü çok kullanıyorlar. Anneler Günü, Sevgililer günü üzere… Aslında altının maliyeti ortada. Vatandaşlarımız bu kadar indirimli bir satış görürse sakın aldanmasın” ihtarında bulundu.
‘Cumhuriyet’e ASELSAN garantisi
ASELSAN ile Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ortasında biyometrik altın tanımlama ve takibine yönelik iş birliği protokolü imzalandı. Sahteciliğe karşı muhafaza ve takip sağlayan sistemle piyasadaki altınların darphane çıkışlı olup olmadığı tespit edilecek. Geliştirilecek teknolojinin madeni para ile öteki madeni objelerde kullanılması ve öbür muhtemel uygulama alanlarında iş birliği hedefleniyor. Cumhuriyet altını, devlet teminatı altında Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılıyor. Yükte, ayarda ve kalitede inanç ile standardı sağlamak üzere cumhuriyet altını yalnızca Darphane tarafından üretiliyor. Darphane, kendisine külçe altın teslim edenlere sipariş üzerine cumhuriyet altını üretimi yapıyor. Cumhuriyet altın sikkeleri ve cumhuriyet ziynet altınları olmak üzere iki cins bulunuyor. Her iki tıbbın de tartıya nazaran beşlik, iki buçukluk, birlik, yarımlık ve çeyreklik olmak üzere beşer çeşidi kullanılıyor.
Altının onsu 1.200 dolara kadar düşebilir
ABD tahvil faizinde yaşanan yükseliş, altının “ons” fiyatını olumsuz etkiliyor. Geçen haftaya 1.800 doların üzerinde başlayan ons, ABD faizlerinin yüzde 1,5’i geçmesi üzerine, cuma günü 1.734 dolara kadar geriledi. Derecelendirme kuruluşlarına nazaran, değerli metalin fiyatı bundan sonra da baskı altında kalabilir. Altının onsunun bu yıl 1.600 dolara düşeceğini öngören Fitch; 2022 yılında 1.400 dolar, 2023’te de 1.200 doların görülebileceği ikazında bulundu. Dünyada yavaş yavaş sinyal veren yüksek enflasyona karşı merkez bankalarının harekete geçeceğini belirten Fitch; aşılama ile birlikte salgının seyrinde de gerileme yaşanacağını, iktisatların toparlanacağını, bu senaryoda “güvenli liman altın” gereksiniminin azalacağını kestirim ediyor. Merkez Bankalarının bu süreçte altın toplayabileceği, lakin bu talebin de ‘ons’a takviye olmayacağı söz ediliyor.
KAAN ZENGİNLİ
Memurlar
