Son yıllarda dünyayı kasıp kavuran kripto para çılgınlığı Türkiye’de de süratle yaygınlaşıyor. Ülkemizdeki kripto para yatırımcılarının sayısı 1 milyonu aşarken, aylık ortalama 500-700 milyon dolarlık süreç hacmi gerçekleştirildiği kestirim ediliyor. Bu süreç hacmiyle Türkiye; Nijerya, Vietnam ve Filipinler’in akabinde dünyada en fazla trafiğin döndüğü dördüncü ülke… Kısa yoldan varlıklı olma hayali kuran milyonlarca yatırımcı, kripto paralara büyük yatırım yapıyor. Lakin bir otorite tarafından denetim edilemeyen, sanal olan ve bankacılık sistemi dışındaki kripto paralar en riskli yatırım aracı olarak kabul görüyor. Ayrıyeten kara para aklama ve terörün finansmanı konusunda da en kolay araç olarak öne çıkıyor. Geçtiğimiz yıl Suriye’de terör örgütü YPG’nin denetiminde bulunan bölgelerde “ekonomik yaptırımların üstesinden gelmenin bir yolu olarak” kripto paranın kullanılması için çalışma başlatılmıştı. YPG’liler “Suriye hükümetinin parasına bağımlı olmak istemiyoruz. Kendimize ilişkin kripto parayla ticaret yapmak istiyoruz” tabirlerini kullanmıştı.
VERGİ KAYBI BÜYÜK
En eski dijital para ünitesi Bitcoin’in piyasa pahası, geçen günlerde 1 trilyon doları aştı. Bitcoin, 21 Şubat’ta 58 bin 319 dolarla tarihi tepesini görmesinin akabinde, 23 Şubat’ta yaklaşık yüzde 23 gerileyerek 44 bin 889 dolara kadar düştü. Fiyatı bugün 50 bin dolar düzeylerinde… Türkiye’de birçok kuruluş günde milyonlarca liralık kripto para alım satımı gerçekleştiriyor. Sanal ortamda yapılan bu ticaret için rastgele bir vergi ödenmiyor. Her gün insanların iştahını kabartan haberler de pompalanıyor. Uzmanlar, spekülasyona açık kripto paralara vatandaşların ilgi göstermemesi gerektiği konusunda ikazlarda bulunurken, Hükümetlerin de istedikleri an müdahale edebileceklerini belirtiyor.
Sanal para ticareti yapan kurumlarla ilgili şikayet de artıyor. Birçok yatırımcı, paralarını nakde çeviremediklerini, kar yaptıklarında satış, fikir de alış yapmaya firmaların mahzur olduğunu belirtiyor. Paranın hesaba geçmemesi, müşteri temsilcilerine ulaşamama, hesap kapatma sürecinin yapılamaması, sisteme girilememesi, hesabın firma tarafından sıfırlanması da gelen şikayetler ortasında…
YELLEN VE GATES’TEN İKAZ
Dünya otoritelerinden sanal para ihtarları da artıyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen “Korkarım birden fazla vakit yasa dışı finansman için kullanılıyor. Tüketilen güç ölçüsü şaşırtan ve son derece verimsiz. Epeyce spekülatif bir varlık” diye konuştu. Microsoft’un kurucusu Bill Gates de, Elon Musk’ın iletilerine atıfta bulunarak “Elon’un harcayacak çok fazla parası var ve ortalama bir yatırımcının bilmediği karmaşık finans bilgilerine sahip. Şayet onun üzere milyarder değilseniz, dikkatli olmalısınız” dedi.
ŞİKAYETLER TAVAN YAPTI
2020 Şubat ayında kripto parayla ilgili toplam 109 şikayet gelirken, 2021 Şubat ayında bu sayı 9 bin 500’lere kadar yükseldi. Şikayetvar’ın bilgilerine nazaran; yatırımcılar en çok “kripto para borsasının yükseldiğinde sistemin kapanması”ndan şikayetçi oldu. Bu ortada Bitcoin üretimi için harcanan güç, Türkiye’nin yıllık tüketiminin yüzde 50’sini aştı. Bitcoin üreticileri bir ülke olsa, dünyanın en fazla elektrik tüketen 30’uncu ülkesi pozisyonuna geliyor…
YATIRIMCIYA ‘TEMKİNLİ OLUN’ UYARISI
Pandeminin birinci periyodundan sonra teşvikler ve spekülatif ataklarla varlık fiyatlarının önemli biçimde yükselmesi üzerine önümüzdeki süreç için kıymetli ihtarlar geliyor. Son günlerde global piyasalarda; artan enflasyonist tasalar, satın alınacak yeni bir öykünün bulunmaması ve ABD tahvil faizlerindeki üst istikametli harekete paralel sert dalgalanmalar yaşanıyor. Analistler, yurtiçi piyasalarda da misal bir yönelimin izlendiğini, yatırımcıların temkinli olması gerektiğini söz ediyor. İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz “Borsalarda bir patinaj çekme hali yavaş yavaş kendini gösterirken, primli pay senetleri başta olmak üzere düzeltmelerin yaşanması beklenen bir gelişme. Yeni gelen yatırımcıların kıymetli kısmı düşen piyasa görmediler, bu türlü bir deneyimleri yok. Panikleme ihtimalleri çok yüksek. Bilhassa kredili ve karlı durumlar gözden geçirilmeli” dedi. Stratejist Cüneyt Paksoy da “Bankacılık ve primli sanayi şirket paylarındaki satışların tesiriyle, borsada kritik takviye eşiklerine gelindi. 1.400-1.450 bandı kıymetli dayanak bölgesi” diye konuştu.
KAAN ZENGİNLİ
Memurlar
