Dolardaki artışı anında fiyatlarına yansıtan birçok bölümün dövizdeki düşüşü fiyatlarına tıpkı süratte yansıtıp yansıtmayacağı merak ediliyor. Otomotivden beyaz eşyaya, telefondan televizyona, pirinçten ayçiçek yağına çabucak tüm kalemlerde indirim beklentisi artmış durumda. Kelam konusu beklenti tüm bölümlerin de gündeminde. Sabah Gazetesi, dövizde yaşanan büyük düşüşün cüzdana ne oranda yansıyacağını araştırdı.
YÜZDE 20 İNDİRİM MÜMKÜN
Kurdaki gerilemeyle birlikte gözler yükselişin en fazla hissedildiği taşınabilir bağlantı araçlarına çevrildi. Direkt olarak ithalata bağlı bir dal olarak kurdaki gerilemeyi olumlu bulduklarını söyleyen Taşınabilir Bağlantı Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Mustafa Kemal Turnacı, fiyatlarda indirimin mümkün olacağını söyledi. Firmaların ithalat yaparken bankalarla muhakkak bir kur üzerinden mutabakat yaptığını söyleyen Turnacı, “Bu mutabakatların mühleti 3 ay da bir yıl da olabilir. Asıl bu mühletler bittiğinde yeni siparişlerde bu kurdaki düşüş hissedilecektir. Bizim kesime yönelik yapılacak vergi düzenlemesi ile taşınabilir araçlarda yüzde 20’ye varan bir indirim kelam konusu olabilir diye düşünüyorum. Böylece fiyatlar makul düzeye gelir.”
Vestel İcra Konseyi Lideri Turan Erdoğan ise kurdaki gerilemenin maliyetler için değerli olduğunu lakin fiyat değişimini konuşmak için döviz kurunun 3-4 ay bu düzeyde devam ettiğini görmek gerektiğini söyledi. Dövizde yaşanan gerilemenin teknoloji eserlerinin ulaşılabilir olması manasında çok değerli olduğunu söyleyen Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan da şu değerlendirmeyi yaptı: “Dövizde yaşanan gerilemenin şubat ayının sonuna kadar, yaklaşık yüzde 10’luk fiyat düşüşlerine imkan tanıyacağını öngörüyoruz. Şimdiden eğitim ve iş için çok tercih edilen notebookların fiyatlarına yansımaya başladı. Ana kategoriler ortasında yer alan TV ve telekom eserlerinde de kademeli olarak ay sonuna kadar fiyat düşüşleri bekliyoruz.”
BESİNDE İNDİRİM MUŞTUSU
Tüketicinin fiyat artışından en fazla şikayet ettiği eser kümesi ise besin… Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Lider Vekili Rint Akyüz, düşüşün bilhassa bitkisel yağ ve pirinç üzere ithalat yüklü kesimlerde kendini hissettireceğini söyledi. Tarım eserlerinde bir tesirinin görülmesini beklemediklerini lisana getiren Akyüz, süt ve süt eserlerinin fiyatlarında indirim olmasının beklenmediğini belirtti. Reis Besin İdare Heyeti Lideri Mehmet Reis, “Tarımda gübre, mazot, ilaç üzere direkt dövize endeksli yüksek bir maliyet kelam konusu. Buradaki gerileme fiyatlara olumlu yansıyacaktır elbette. Bilhassa pirinç ve fasulye üzere ithalata bağımlı eserlerin fiyatlarında yüzde 10-15 civarında indirim olur” dedi.
SON FİYAT PERAKENDECİNİN İNSİYATİFİNDE
Süratli tüketim eserleri de kurdaki yükselişi en fazla hisseden bir öbür bölüm olarak öne çıktı. Maksatlarının rekabetçi bedel ve kalitede eserler sunarak markalarını tüketicilerle buluşturmaya devam olduğunu söyleyen P&G Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya İdare Konseyi Lideri Tankut Turnaoğlu, şunları kaydetti: “Bizde eserlerin fiyatı; hammadde, paketleme, işletme, üretim, lojistik, dağıtım, pazarlama araştırmaları, reklam maliyetleri üzere üretimden tedarik zinciri maliyetlerine kadar birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Yasal gerekliliklere bağlı olarak son fiyatı belirlemek perakendecilerin insiyatifinde.”
HAZIR GİYSİDE UMUTLAR ARTTI
Hazır giyim kesiminde de gözler yeni döneme çevrilmiş durumda. LC Waikiki İdare Heyeti Lideri Vahap Küçük, “Kurda yaşanan değerli gerilemeye karşın maalesef iplik ve kumaş fiyatlarında gerileme olmadı. Bizler tüketicilerimize daha düşük fiyata eser sunmak için elimizden geleni yapıyoruz. Hammaddede düşüş olursa anında fiyatlarımıza yansıtırız” dedi. Penti İdare Konseyi Lideri Sami Kariyo ise şunları kaydetti: “Sektörümüzde dolar kuru düşüşünün fiyatlara olan tesirini kısa müddette görmemiz mümkün olmuyor. Koleksiyonlarımızın siparişlerini ya da üretimini en az 6 ay evvel tamamlıyoruz. Lakin yaz dönemine yansıtırız.”
MOBİLYADA YÜZDE 8 BEKLENİYOR
Hammadde olarak dışa bağımlı dallardan biri de mobilya. Pamuk, çelik tel, kumaş üzere ana girdilerini ithalatla temin eden mobilya, kurdaki gerilemenin kıymetli oranda hissedildiği bir kesim olarak öne çıktı. Toplam maliyetlerinin yüzde 50’sini hammaddenin oluşturduğunu söyleyen İstikbal Mobilya Genel Müdürü Mehmet Ali Yörük, şunları kaydetti: “Dövizdeki bedel kaybı istikrarlı olursa elbette bunu liste fiyatlarımıza düşüş olarak yansıtırız. Biz fiyat listelerimizi 3 aylık dönemler halinde belirliyoruz. Düşüş kalıcı olursa 1 Nisan’da belirleyeceğimiz listede fiyatlarımız yüzde 7-8 daha düşük olacaktır.”
OTOMOTİVDE FİYATLAR ARTMAZ
Kurdaki gerilemeyle birlikte gözlerin çevrildiği kesimlerden biri de otomotiv… Toyota Türkiye CEO’su Ali Haydar Bozkurt, “Sektörde 50’ye yakın marka, 280 modelle hizmet veriyor. Hasebiyle burada büyük bir rekabet kelam konusu. Birkaç 100 TL’lik fark için tüketici öbür markayı tercih edebiliyor. Yani fiyatta ağır bir rekabet yaşanıyor. Bu nedenle herkes fiyatını en düşükte tutmak için önemli tahliller yapıyor. Kurlar bu türlü devam ederse önümüzdeki periyotta firmalar ya faizdeki yükselişi tüketiciye yansıtmamak için faiz kampanyaları yapabilir ya da liste fiyatlarında indirime gidebilirler” değerlendirmesini yaptı. Kesimin hiçbir vakit kurdaki yükselişi birebir oranda fiyatlarına yansıtmadığını söyleyen Şahsuvaroğlu Otomotiv İdare Konseyi Lideri Murat Şahsuvaroğlu da, “Yeni kurla gümrüklenecek araçlar için elbette bu düşüş kıymetli. Kurun gerilemesiyle en azından fiyatlarda artış olmayacağını öngörebilirim, bunu da çok değerli buluyorum” dedi. Şahsuvaroğlu, kesimde verilen faiz takviyelerinin de araç başına 6-7 bin lirayı bulduğuna işaret etti.
YAZLIK AYAKKABIDA FİYAT YÜZDE 10 İNER
Şu anda kış dönemi eserlerini büyük indirimlerle sattıklarını söyleyen Ziylan Ayakkabıcılık İdare Heyeti Lideri Mehmet Ziylan, “Fiyatlar şu sıralar aslında cazip. Dal için asıl değerli olan kurdaki gerilemenin kalıcı ve istikrarlı olması. Bizim ana hammaddelerimizin tamamı dövizle temin ediliyor. Gerileme kalıcı olursa yaz döneminde fiyatlar yüzde 8-10 daha düşük olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Memurlar
