Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığınca düzenlenen Engelli ve Yaşlı Bireyler için Bakım Sigortası Çalıştayı’nın sonuç raporunda, nüfusun yaşlanmasının 21. yüzyılın en değerli demografik dönüşümlerinden biri olduğuna dikkat çekilerek, bu sebeple Türkiye’de uzun devirli bakım modelinin belirlenmesinin büyük kıymet taşıdığı vurgulandı.
2021-2023 periyoduna ait Yeni İktisat Programı (YEP) kapsamında, vatandaşların uzun vadeli bakımlarını garanti altına alacak, bilhassa yaşlılık devirlerinde rahat etmelerini sağlayacak, bireylerin muhakkak oranlarda iştirak yapacağı Uzun Devirli Bakım Sigortası modelini hayata geçirmeyi planlayan Bakanlık, sistemle ilgili milletlerarası örnekleri incelemeye başladı.
Bu hedefle Bakanlık Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Avrupa Komitesi Teknik Takviye ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) iş birliğinde ocak ayı sonunda çevrim içi düzenlenen Engelli ve Yaşlı Bireyler için Bakım Sigortası Çalıştayı’nın sonuç raporu yayımlandı.
Raporda, engelli ve yaşlılara yönelik bakım modelleri ve bu modellerin finansman prosedürlerine ait milletlerarası örneklerin ele alındığı çalıştaya, AB üyesi ülkelerden uzmanların yanı sıra kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarından 90 temsilcinin katıldığı belirtildi.
Çalıştayda bilhassa İsveç, Fransa ve İrlanda’da uygulanan uzun devirli bakım sigortası modellerinin ayrıntılı incelendiği bildirilen raporda, bu bahiste Türkiye’de gelecek periyot atılması gereken adımlara ait görüş alışverişinde bulunulduğu aktarıldı.
– Yaşlanan nüfusa dikkat çekildi
Bakanlık bürokratları ile Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanlarının sunumlarının yer aldığı raporunda, nüfusun yaşlanması ve buna bağlı artan engellilik konusunun 21. yüzyılın en kıymetli demografik dönüşümlerinden biri olduğu vurgulandı.
Bu demografik dönüşümle bakıma muhtaçlık duyacak kişi sayısının da artacağına işaret edilen raporda, her ülkenin ekonomik, toplumsal ve kültürel yapısına nazaran tahlil modelleri geliştirmeye çalıştığı belirtildi.
Türkiye’de de uzun periyotlu bakıma gereksinimin gelecekte giderek artacağının öngörüldüğü, bu sebeple uzun periyotlu bakım modeli ile finansman tekniğinin belirlenmesinin büyük kıymet taşıdığı tabir edilen raporda ayrıyeten yaşlı ve engellilere yönelik hizmet kalitesinin değişen, gelişen hayat şartları dikkate alınarak artırılmasının ehemmiyetine değinildi.
– Yaşlı ve engelliler için Fransa’da “APA”, İrlanda’da “Ev Arkadaşlığı” sistemi uygulanıyor
Raporda, İsveç Sıhhat ve Refah Konseyi Kıdemli Danışmanı Karin Flyckt, İrlanda Sıhhat Hizmetleri Yöneticisi Joanne Haffey ile Fransa Toplumsal İşler Bakanlığı Misyon Lideri Jean-Yves Hocquet’in ülkelerindeki uzun devirli bakım modelleri hakkında aktardığı bilgilere de yer verildi.
Buna nazaran, İsveç’te yaşlı ve engellilerin uzun devirli bakımlarından mahallî idareler sorumlu ama bu hizmetler özel kesim tarafından da sunulabiliyor. Yaşlı bireylerin bakımına ait harcamaların yüzde 60’ı devlet tarafından sübvanse ediliyor. Engelli bireylere yönelik de şahsî dayanak ve yardım hizmetleri sunuluyor, özel konutlar ve kısa devirli bakım hizmetleri sağlanabiliyor.
İrlanda’da ise kurumsal bakıma alternatif bir sistem olarak engelli birey ile mesken arkadaşlığı yapılabilen, engelli bireylerin hem bakım hem de toplumsal ve ruhsal gereksinimlerine istinaden geliştirilen “Ev Arkadaşlığı (House Mates)” uygulaması sürdürülüyor.
Fransa’da ise uzun devirli bakım modeli olarak “Kişiselleştirilmiş Bağımsızlık Dayanağı (APA)” uygulanıyor. Gelir kriterinin yer almadığı APA’nın yüzde 80’i devlet, yüzde 20’si şahısların kendi gelirlerinden oluşuyor. Sistemden 1 milyon 300 bin kişi yararlanıyor. Bu bireylerin yüzde 59’u meskenlerinde yüzde 41’i ise kurumlarda kalıyor.
Memurlar
