– TÜBİTAK, bilim, teknoloji ve yeniliğe yönelik takviyeleriyle kız çocuklarına da alan açarken, başarılı bilim insanları, geleceğin bilim bayanlarına rol model oluyor.
TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, 11 Şubat Milletlerarası Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Günü münasebetiyle AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak, Türkiye’nin bilim, teknoloji ve yenilikte global rekabet gücünü artırma çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
Yerli ve ulusal projelere de öncülük ettiklerini lisana getiren Mandal, “Söz konusu çalışmalarımızı sürdürürken, bilimsel mükemmeliyetin devamını sağlamaya dikkat ediyor ve Ar-Ge ve yenilik alanında bayan araştırmacılarımızı destekliyoruz.” diye konuştu.
Mandal, 2019’un sonunda yayımladıkları “TÜBİTAK Süreçlerinde Bayan Araştırmacıların İştirakinin Artırılmasına Yönelik Siyaset İlkeleri” kapsamında, Kurumda karar almaya yönelik oluşturulan yönetişim düzeneklerinde ve proje değerlendirmeyle izleme süreçlerinde bayan ve erkek araştırmacıların iştirakinde dengeyi gözettiklerini bildirdi.
– “Desteklenen bayan araştırmacı oranı yükseldi”
TÜBİTAK’ın bilim beşerlerine yönelik takviye programları kapsamında desteklenenler ortasında bayanların oranının geçen yıl yüzde 58 olduğuna dikkati çeken Mandal, “Son 5 yıllık süreçte desteklenen projelerde yer alan bayan araştırmacıların sayılarında yüzde 3,5 oranında artış gerçekleşti. TÜBİTAK mükafatı kazanan bilim bayanlarımızın sayısında son yıllardaki artış da bizlere gurur veriyor.” sözlerini kulandı.
Mandal, “Stajyer Araştırmacı Burs Programı” kapsamında desteklenen 1500 lisans öğrencisinin 793’ünün bayan olmasının, kız çocuklarının bilim ve teknoloji alanındaki mesleklere yönelme isteğinin delili olduğunu belirterek, “Daha fazla kız çocuğunu bilim ve teknolojiye yönlendirmek, onları teşvik etmek için takviyelerimizi artırarak sürdüreceğiz.” dedi.
– “Rol modeller arttı”
TÜBİTAK’ın düzenlediği çeşitli müsabakalara katılan bilim bayanları da kendi çalışmalarına ait bilgi verdi, bu alana yönelmek isteyen kız çocuklarına tavsiyelerde bulundu.
Koç Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Elif Işık Fırat Karalar, merak hissinin kendisini bilime yönelttiğini söz etti.
Lise periyodunda TÜBİTAK’ın biyoloji olimpiyatlarına dahil olunca hücreler üzerinde daha detaylı bilgi edinmeye başladığını anlatan Karalar, “Öğrendikçe daha çok merak ettim. Merak ettiğim soruları sorup laboratuvarda deneyler yoluyla yanıt bulmaya başladım.” diye konuştu.
Karalar, 2004’te üniversiteden mezun olduğunda moleküler biyoloji ve genetik konusunda farklı alanlarda uzmanlaşabilmek ve milletlerarası arenada rekabetçi üniversitelerdeki araştırma kültürünü deneyimlemek için doktora ve doktora sonrası araştırmalarına ABD’de devam ettiğini anlattı.
Türkiye’de temel bilimler alanındaki açılım ve bilakis beyin göçünü teşvik edici siyasetlerle önemli bir potansiyel oluşturulduğunu söyleyen Karalar, “Yurt dışında kazandığım deneyimle Türkiye’de iyi bir araştırma kümesi kurabileceğime inandığım için ülkeme döndüm. ABD’de aldığım eğitimi burada da uygulayabildiğimi gördüğüm bir noktadayım.” dedi.
Karalar, bilimle uğraşmak isteyenlerin açık fikirli olması gerektiğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Ön yargılardan ötürü kız çocukları bilime yönelmekten çekinebiliyor lakin günümüzde rol modeller artmaya başladı. Çok sayıda başarılı bayan bilim beşerinin olması bu alana yönelmek için iyi bir motivasyon. Kız çocukları da rol modellerini gerçek belirleyerek ön yargılara takılmadan çarçabuk bilimde ilerleyebilir.”
– “Geleceğin anahtarı elinizde”
Silikon Vadisi’ndeki Scale AI şirketinde yöneticilik yapan Melisa Tokmak, ilkokuldan itibaren derslerine çok değer verdiğini, derslerin yanı sıra toplumsal sorumluluk projeleri ve sanatsal aktivitelerle uğraştığını söyledi.
İlkokulda termal sularla, lisede de optik fizikle ilgili hazırladığı TÜBİTAK projeleriyle Türkiye birinciliği elde ettiğini lisana getiren Tokmak, bu projelerle uğraştığı periyotlarda çok şey öğrendiğini tabir etti.
Tokmak, lisedeyken yabancı lisanını geliştirmek için yurt dışında yaz okullarına başvurduğunu ve Stanford Üniversitesinin yaz kampına burslu kabul edildiğini belirterek, “E-posta ile ulaştığım iş insanlarından biri bilet ve vize üzere masrafları üstlendi. Burada robotik ve havacılık kurslarına gittim ve İngilizcemi geliştirdim.” dedi.
ABD’deki birçok iyi üniversite tarafından kabul edildiğini söyleyen Tokmak, şu tabirleri kullandı:
“Stanford Üniversitesine burslu girdim. Burada çok hoş bir ömrüm geçti. Bilgisayar bilimleri dersi aldım. Çok ilgimi çeken bir alan oldu. Mezun olunca da Facebook’ta işe başladım. Şu anda da Silikon Vadisi’nde yapay zeka ve makine tahsilinin dünyada kullanımının artması için altyapı geliştiren bir şirkette çalışıyorum. İleride Türkiye’de de bir şeyler yapmak isterim.”
Tokmak, öğrencilik devrinde müfredat dışı çalışmalarının mesleğinde çok tesirli olduğuna dikkati çekerek, bunun kendisine tıpkı vakitte geniş bir etraf sağladığını kaydetti.
Gençlere ve bilhassa kız çocuklarına kendilerine güvenmeleri tavsiyesinde bulunan Tokmak, “Geleceğin anahtarı elinizde. Motivasyonunuzu kaybetmediğiniz ve çalıştığınız sürece kimse sizi tutamaz. Hayatta kolay ya da kısa yol yok, muvaffakiyet için bütün emeğinizi koymanız gerekiyor. Bunun yolu da çok çalışmaktan geçiyor. Başarısızlıkların sizi ümitsizliğe düşürmesine müsaade vermeyin, denemeyi bırakmayın.” dedi.
– “Kendinizden kuşku etmeyin”
ABD’deki MIT Üniversitesinde tahsil gören Ceylan Ceylan da lisedeyken TÜBİTAK kimya olimpiyatlarına katıldığını, Milletlerarası Kimya Olimpiyatları’nda da 2 altın madalya kazandığını söyledi.
Öğretmenlerinin yönlendirmesiyle olimpiyatlara katıldığını ve başarılı olunca bu alanda devam ettiğini anlatan Ceylan, “Kız yahut erkek fark etmiyor. Çalışan, merak duyan herkes başarılı olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Bilime yönelmek isteyenlerin kendilerinden hiçbir vakit kuşku duymamaları gerektiğine işaret eden Ceylan, “İlgili olduğu bir alanda gerektiği kadar çalışmak muvaffakiyet için çok kıymetli. İstediği ve sevdiği bir kısımda çalışan biri her şeyi başarabilir.” diye konuştu.
Memurlar
